Sistem Džavelin: Domet do četiri kilometra, pogađa cilj odozgo gdje je oklop najtanji

Protivoklopni sistem FGM-148 Džavelin, čiju je prodaju Kosovu odobrio američki Stejt Department, ima domet od 65 metara do četiri kilometra a tandem kumulativna bojeva glava, koja probija oklop svih savremenih tenkova i oklopnih vozila, pogađa cilj napadom odozgo, gde je oklop najtanji.

Kako je prenio portal Balkanska bezbjednosna mreža, nabavkom američkih Džavelina, Priština nastavlja sa jačanjem protivoklopnih sposobnosti koje je počelo 2023. nabavkom turskih raketa OMTAS.

U paketu vrijednom 75 miliona dolara, Vlada Kosova je po navodima Agencije za odbrambenu i bezbjednosnu saradnju (DSCA), izrazila namjeru da kupi 246 projektila Džavelin FGM-148F, 24 lansirne jedinice LWCLU ( Light Weight Command Launch Unit), trenažere za osnovne vještine, trenažere za spoljnu upotrebu, simulatore projektila, stanice za instruktore, jedinice za hlađenje baterije.

U nabavku su uključena i uputstva za upotrebu, kao i obuka nišandžija, tehničara i logističara.

Sistem Džavelin intenzivno je upotrebljavan tokom rata u Ukrajini gde su oružane snage te zemlje uspjele da unište desetine ruskih oklopnih vozila dejstvom tih protivoklopnih raketa.

U saopštenju DSCA se dalje navodi da će prodaja podržati bezbjednosne i spoljnopolitičke ciljeve SAD u regionu, da "neće umanjiti odbrambenu moć" te zemlje i da neće biti ugrožena ravnoteža snaga u regionu. Navodi se i da "predložena prodaja dugoročno poboljšava odbrambene sposobnosti zemlje kupca", ali za razliku od saopštenja o odobravanju prodaje Džavelina drugim zemljama gde stoji da će služiti "unapređenju odgovora na sadašnje i buduće prijetnje" u slučaju Kosova stoji "unapređenje kapaciteta odbrane suvereniteta i teritorijalnog integriteta" dok se prijetnje ne pominju.

Obuka za korišćenje tog sistema u američkoj vojsci traje dvije nedelje za vojnike koji su već imali iskustvo upotrebe protivoklopnih sistema.

Prema podacima iz budžeta odbrane Kopnene vojske SAD, cijena jedne lansirno-komandne jedinice (LCU) iznosi oko 311.000 dolara, dok je cijena jednog projektila 263.000 dolara pa bi u slučaju realizacije nabavke, Priština dobila taj protivoklopni sistem po gotovo identičnoj cijeni koja važi za američku vojsku.

Količina projektila koju traže vlasti u Prištini ozbiljno izlazi iz okvira dosadašnjih narudžbina s obzirom na veličinu Kosovskih snaga bezbjednosti (KSB).

Hrvatska je početkom 2023. godine zvanično najavila u Planu nabavke za 2023. godinu kupovinu sistema Džavelin u vrijednosti od 25 miliona evra.

Australija je u maju 2023. zatražila kupovinu 255 Džavelina, za 60 miliona dolara, ali bez veće količine opreme, s obzirom da već ima sistem u upotrebi godinama.

Rumunija je u decembru 2023. zatražila kupovinu 263 projektila Džavelin i 26 lansirnih jedinica, za 80 miliona dolara.