Poslanici Evropskog parlamenta pozvali su juče na sprovođenje nezavisne međunarodne istrage i slanje ekspertske misije EU kako bi procijenila situaciju u vezi sa navodnim neregularnostima na decembarskim izborima u Srbiji, sa posebnim naglaskom na lokalne izbore u Beogradu.
U Rezoluciji, koja nije zakonski obavezujuća, evropski parlamentarci pozvali su Evropske komisiju da započne reviziju sredstava datih Vladi Srbije u okviru Instrumenta za pretpristupnu pomoć i da suspenduje finansiranje ako srpske vlasti nijesu spremne da primijene ključne preporuke u vezi sa izborima ili ako međunarodna istraga pokaže da su bile direktno umiješane u izbornu prevaru.
U Rezoluciji se izražava žaljenje zbog činjenice da su parlamentarni i lokalni izbori 17. decembra odstupili od međunarodnih standarda i opredjeljenja Srbije za slobodne i poštene izbore, usljed, kako se navodi, uporne i sistematske zloupotrebe institucija i medija od strane državnih zvaničnika sa ciljem sticanja nepravedne i neopravdane prednosti.
Evropski parlament smatra da se ne može reći da su decembarski izbori održani u fer uslovima i uznemiren je zbog izvještaja o široko rasprostranjenim i sistematskim prevarama koje su narušile integritet izbora u Srbiji, piše u dokumentu.
Evropski parlament u Rezoluciji ponavlja stav da pristupni pregovori sa Srbijom treba da napreduju jedino ako ta zemlja ostvari značajan napredak u reformama na evropskom putu, uključujući punu primjenu preporuka OEBS i ODIHR i Venecijanske komisije Savjeta Evrope.
U Rezoluciji se naglašava važnost detaljne istrage svih žalbi u vezi sa izborima, uključujući nedavni zahtjev za poništavanje izbora za Skupštinu Beograda, koji je Ustavnom sudu podnijela koalicija “Srbija protiv nasilja”.
Potpredsjednica opozicione Stranke slobode i pravde (SSP) Marinika Tepić ocijenila je juče da je usvajanje Rezolucije o izborima u Srbiji jako dobar signal da ne može tek tako da se pređe preko izborne krađe 17. decembra. Tepić je iz Strazbura za televiziju N1 rekla da je u tom dokumentu prvi put vidjela da su evropski poslanici i međunarodna zajednica “jasno odvojili državu i građane Srbije od Aleksandra Vučića”.
“Veliki uspjeh i pobjeda, nikada se briselska administracija nije pomjerila kao sada. Imamo jasno ukazivanje da Aleksandar Vučić nije Srbija, da u Srbiji izbori moraju biti slobodni i odvijati se u jednakim uslovima da bi građani sami formirali svoj izbor kroz slobodne medije, a potom i slobodno glasali. Sada imamo međunarodnu ofanzivu da ne može tek tako da se pređe preko izborne krađe koja se dogodila 17. decembra”, rekla je Tepić.
I predsjednik Demokratske stranke Zoran Lutovac ocijenio je da usvajanje Rezolucije EP, može biti “prekretnica u procesu uspostavljanja uslova za slobodne i poštene izbore u budućnosti”.
Lutovac je u pisanoj izjavi ocijenio da taj dokument ima “veliki simbolički značaj” jer pokazuje “spremnost EU da prekine s praksom podrške stabilokratiji i nedvosmislenu podršku demokratskim procesima u Srbiji čiji su osnov slobodni i pošteni izbori”.
Dodao je da za opoziciju i demokratske snage u Srbiji rezolucija predstavlja “ohrabrenje za borbu za stvaranje uređene države i društva pravde”.
Premijerka Srbije Ana Brnabić reagovala je danas na izjave Tepić i Lazovića u kojima pozdravljaju rezoluciju i pozivaju na formiranje misije koja bi ispitala neregularnosti.
“Rezolucije dođu i prođu - nije ova prva, neće biti ni posljednja, ali će vječno ostati zapisano da su u Srbiji postojale političke stranke i ljudi koji su sami tražili ukidanje suvereniteta sopstvene zemlje”, napisala je premijerka Srbije.
Ona je kasnije sinoć za televiziju Prva kazala da ukoliko bi rezolucije EP “bile obavezujuće, Srbija bi do sada bila kažnjena ozbiljno već pet puta”. “U ranijim rezolucijama, samo u prošloj godini, tražili su od Srbije da prestane da krši ‘ustavni poredak Republike Kosovo’ i odmah je prizna kao suverenu nezavisnu državu”, rekla je Brnabić..
“I ništa se nije desilo. To je taj dio da su one neobavezujuće”, rekla je Brnabić, dodajući da niko od građana Srbije neće moći da bude kažnjen na bilo koji način.
Ona je ocijenila da usvajanje te rezolucije predstavlja “vrstu ogromnog pritiska i pokušaj destabilizacije”, dodajući da je pitanje na osnovu čega je usvojena, jer Evropski parlament nije sačekao konačnu verziju posmatračke misije ODIHR-a.
Za usvajanje rezolucije glasao je 461 poslanik EP, protiv su bila 53, a uzdržana 43.
Mada je predsjednik Pokreta slobodnih građana Pavle Grbović, koji je sa drugim predstavnicima koalicije “Srbija protiv nasilja” prisustvovao glasanju o Rezoluciji, objavio da je izvjestilac EP za Srbiju Vladimir Bilčik glasao protiv usvajanja dokumenta, evidencija objavljena na sajtu EP-a pokazuje da je Bilčik podržao usvajanje.
Po usvajanju Rezolucije, Bilčik je izjavio da je konačan tekst Rezolucije postignut kompromisom kojim je on zadovoljan, i naveo da su sada “srpske institucije na potezu”.
“Drago mi je da su neke ekstremne formulacije, koje su predložile druge političke grupe, izbrušene na način da šaljemo jasnu i važnu, ali i konstruktivnu poruku. Mislim da bi te kritičke opservacije u Rezoluciji trebalo da budu shvaćene kao neka preporuka šta Srbija dalje da uradi”, kazao je Bilčik za N1.
On je ukazao i da Srbija neće moći da napreduje ka EU bez poboljšanja u više oblasti, prije svega u izbornom procesu, dijalogu sa Kosovom i usklađivanju sa spoljnom politikom EU.
Komentarišući izjavu premijerke Ane Brnabić da je rezolucija na nivou trača, Bilčik je za N1 rekao da “neće da komentariše tu izjavu, jer je to uvreda”.
Poslanica Evropskog parlamenta Viola fon Kramon ocijenila je juče kao “veliki uspjeh” usvajanje Rezolucije ubedljivom većinom, uz poruku da je sada na potezu Evropska komisija.
“Veliki uspjeh u Evropskom parlamentu. Široka većina za demokratsku Srbiju, za nezavisnu istragu obimne prevare i rezultata decembarskih izbora i za poziv za ‘Pribeov izvještaj’ o Srbiji. Evropska komisija sada mora da djeluje”, napisala je Fon Kramon na mreži Iks.
Bonus video:
