Jednog vrelog ljetnjeg jutra u Beogradu profesionalni klizač iz Rusije Vadim Morus na otvorenom vježba za nastup. Morus je 1.600 km od rodne Moskve, ali počinje da se osjeća kao kod kuće, piše agencija Rojters.
Pobjegao je iz Rusije sa svojom vjerenicom 2022. godine, kao dio talasa desetina hiljada koji su došli u Srbiju nakon ruske invazije na Ukrajinu. Prevalio je dug put, ali mnogi su izabrali Beograd zbog njegovih drevnih kulturnih i vjerskih veza s Moskvom, navodi Rojters.
“Malo je klizača u Srbiji koji mogu da treniraju druge, tako da imam dosta srpskih učenika”, kaže Morus (24).
Od početka rata u Ukrajini, u februaru 2022. godine, Rusi koji bježe od sukoba, regrutacije ili politike predsjednika Vladimira Putina, uspostavili su živahnu zajednicu u Srbiji, prema razgovorima Rojtersa sa dvadesetak imigranata i lokalnih zvaničnika.
Iako je stvarni broj Rusa u Srbiji manji od onih koji su pobjegli u zemlje poput Njemačke, njihovo prisustvo se akutno osjeća u Beogradu, gradu s manje od dva miliona stanovnika.
Pojavili su se klubovi, vrtići i medicinske ordinacije u ruskom vlasništvu. Rusi kupuju hranu u ruskim radnjama. Ruski bendovi, pjevači i komičari nastupaju u ruskim klubovima, a ruski umjetnici izlažu svoje radove u galerijama u ruskom vlasništvu.
Od februara 2022. do sredine 2023. godine više od 30.000 Rusa prijavilo se za privremeni boravak u Srbiji, pokazuju najnoviji podaci Ministarstva unutrašnjih poslova. Zvaničnici nisu dali podatke za uporedni period prije ovoga, ali su kazali da brojke predstavljaju nagli porast.
Tokom ovog priliva Rusi su osnovali 11.081 preduzeće u različitim sektorima, od usluga zasnovanih na internetu do ugostiteljskih i sportskih škola, prema poslovnom registru Srbije.
Viktor (42), veterinar iz Sankt Peterburga, pobjegao je od ruske mobilizacije u jesen 2022. godine. Bez potrebnih kvalifikacija za praksu u Srbiji, radi kao majstor u Beogradu, isključivo u službi Rusa.
“Popravljam vodovodne i električne instalacije, prozore, pa čak i pravim namještaj. Nisu mi baš potrebni srpski kupci”, rekao je Viktor, koji je zamolio da mu se ne navodi prezime iz straha za bezbjednost svoje porodice u Rusiji.
Rojters piše da odnosi Srbije i Rusije datiraju vijekovima i da su ostali srdačni i danas, iako Srbija takođe pokušava da se pridruži Evropskoj uniji, koja osuđuje rusku invaziju na Ukrajinu.
U tekstu se navodi da je nakon Prvog svjetskog rata, hiljade takozvanih bijelih Rusa pobjeglo pred komunistima tokom građanskog rata u novoformiranu Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca.
Ipak, mnogi se bore da se integrišu i radije se drže male Rusije unutar Srbije. Rojters navodi da je ironično to što mnogi Srbi podržavaju Putina i ne dijele stavove onih koji su pobjegli.
“Privlačnost ruske kulture je previše jaka da bi prva generacija ruskih emigranata željela da se uklopi u društvo u kojem su se našli, bez obzira na to da li je srpsko ili zapadno”, rekao je beogradski politički analitičar Aleksandar Đokić.
Klizač Morus je oklijevao da objasni razloge zašto je napustio Rusiju, ali se uključila njegova vjerenica Aleksandra Maškanova.
“Otišli smo iz ideoloških razloga. Nekoliko dana nakon 24. februara pokušavali smo da shvatimo šta se dešava, a onda smo odlučili da odemo”, rekla je.
Bonus video:
