Kada je Italija otvorila migrantske centre u Albaniji u oktobru, plan je bio jasan: 3.000 ljudi mjesečno presretnutih u italijanskim vodama trebalo je da budu procesuirani za azil van granica Italije, uz nadzor italijanske policije.
Dva mjeseca kasnije, albanski novinari koji su se predstavili kao turisti zatekli su neke od tih policajaca kako borave u luksuznom hotelu sa bazenom i spa centrom u Šenđinu, albanskoj luci gdje se nalazi migrantski centar, piše “Gardijan”.
“Došli smo ovdje zbog posla, obezbjeđujemo migrantski centar ... ali u objektima nema migranata, oni su prebačeni u Italiju”, rekli su policajci novinarima televizije Piranjat. “Samo smo mi ovdje. Plaćeni smo da se ponašamo kao turisti: doručak, večera i sauna, sve besplatno - italijanska vlada plaća”.
“Gardijan” piše da su objekti u Šenđinu gdje su poslati da rade - prazni.
List navodi da je ono što je Evropska komisija predstavila kao novi model za zadržavanje migranata van granica EU propalo jer su italijanski sudovi odlučili da je nezakonito zadržavati ljude presretnute na moru u Albaniji prije nego što budu vraćeni u zemlje poput Bangladeša i Egipta, koje Rim smatra “bezbjednim”.
Samo 24 tražioca azila su poslata u Albaniju, a nijedan od njih više nije tamo. Petoro je provelo manje od 12 sati u prihvatnom centru, dok su ostali ostali nešto više od 48 sati, navodi “Gardijan”.
U vrijeme kada Italija teško balansira budžet, smanjujući sredstva za obrazovanje, zdravstvo i socijalnu sigurnost, opozicione stranke su sporazum između Rima i Tirane, koji će koštati oko milijardu eura tokom pet godina, nazvale “finansijskom katastrofom”.
Italijanski policajci koje je tajno snimila albanska televizija su među nekolicinom onih koji su ostali u Albaniji. U novembru je oko 50 policajaca, zajedno sa desetinama socijalnih radnika, vraćeno kući nakon što se saznalo da su objekti prazni.
Krajem novembra, nacionalni dnevni list “Domani” otkrio je da u jednom albanskom prihvatnom centru, u Đaderu, namijenjenom tražiocima azila, borave psi lutalice. Njih je usvojilo 15 čuvara koji su tamo raspoređeni. “Zatvorski čuvari su sa ljubavlju i strpljenjem brinuli o psima, obezbjeđujući im hranu, vodu, svakodnevnu medicinsku njegu i, prije svega, sigurno i pažljivo okruženje,” objavio je list nakon posjete centru.
Sramota italijanske vlade zbog ovog plana, koji su opozicione stranke napale kao “potpuni neuspjeh”, izazvala je sukob između vlasti i sudija, koje su ultradesničarske stranke optužile za opstrukciju projekta nakon što su podržale presudu Evropskog suda pravde od 4. oktobra da zemlja van EU ne može biti proglašena bezbjednom ukoliko cijela njena teritorija nije ocijenjena kao bezbjedna.
Nekoliko mjeseci prije nego što su sporazum potpisali italijanska premijerka Đorđa Meloni i njen albanski kolega Edi Rama, brojne nevladine organizacije, akademici i stručnjaci izrazili su sumnje u to da li se on može smatrati humanim ili čak zakonitim prema međunarodnom pravu.
U vrijeme kada Italija teško balansira budžet, smanjujući sredstva za obrazovanje, zdravstvo i socijalnu sigurnost, opozicione stranke su sporazum između Rima i Tirane nazvale finansijskom katastrofom
“Gardijan” podsjeća da je nekoliko evropskih država predlagalo rješenja slična sporazumu između Italije i Albanije iz 1993. godine, ali su njihovi predlozi bili odbijeni.
Italija je naznačila da je inicijativa na čekanju dok ne pronađe rješenje koje ne krši međunarodne humanitarne zakone.
“Centri za migrante u Albaniji će raditi, čak i ako moram svake noći biti tamo do kraja (mandata) italijanske vlade”, insistirala je Meloni.
Britanski list piše da je kredibilitet premijerke na kocki jer je njena vlada učinila imigraciju centralnom temom kampanje i kritikovala prethodnike zbog trošenja javnog novca na upravljanje migrantskom krizom. (Transport osam muškaraca brodom italijanske vojske u Albaniju koštao je 250.000 eura - više od 31.000 eura po osobi.)
“Zašto bismo ovako bacali novac italijanskih građana? Zašto ostavljati policajce na odmoru u Albaniji kad su nam potrebni u našim gradovima?” pitao je Mateo Renci, lider opozicione stranke Italia Viva i bivši premijer, predlažući da se albanski zatvorenici u Italiji prebace u objekte u Albaniji.
“Sporazum o migracijama s Albanijom je jedna od najvećih farsi u našoj istoriji”, dodao je. “Koštao je milijardu eura, a služi kao azil za pse”.
Bonus video:
