"Trebamo biti vrlo oprezni, ne smijemo se igrati vatrom. Zbog toga mislim da su vrlo važne riječi koje koristimo, jer to može dovesti do puno većih stvari", upozorio je nedavno evropske političke lidere Torbjorn Jagland, bivši norveški premijer, a sadašnji predsjednik norveškog Odbora za Nobelovu nagradu za mir i generalni sekretar Vijeća Evrope.
Mislio je na izjave poput onih britanskog premijera Dejvida Kamerona i njemačke kancelarke Angele Merkel, u kojima su iskazali velike rezerve prema multikulturalizmu. Slični stavovi nisu strani ni francuskom predsjedniku Nikoli Sarkoziju.
Naime, njihove izjave su naišle na više nego dobar prijem kod evropske ekstremne desnice. Na primjer, stav premijera Velike Britanije pozdravili su predsjednica francuskog Nacionalnog fronta Marin Le Pen, kao i lider Britanske nacionalne stranke Nik Grifin.
Populizam političara desnog centra doprinosi rastu uticaja i procesu sticanja legitimiteta ekstremne desnice, koja se (iz istog razloga) želi distancirati od norveškog monstruma Andersa Brejvika.
"Ubica iz Osla lažno se predstavlja kao jedan od nas. On to svakako nije. Mi mrzimo nasilje, jer smo demokrate i jer vjerujemo u mirna rješenja", rekao je u subotu Gert Vilders, lider holandske ekstremno-desničarske Stranke za slobodu, govoreći u Berlinu pred oko šest stotina članova i simpatizera njemačke stranke Sloboda, koja je iste političke profilacije kao Vildersova.
Pored toga što se ograđuju od nasilja, političke stranke ekstremne desnice sve manje su otvoreno antisemitske, a neke od njih čak otvoreno podupiru državu Izrael i njenu politiku.
I, kao po pravilu, mahom sve žestoko podupiru evropske liberalne vrijednosti poput rodne ravnopravnosti i prava homoseksualaca, tvrdeći uz to da navedene vrijednosti najviše ugrožavaju ekstremni muslimani. Zalažu se za smanjenje imigracije, naročito one iz država van Evrope.
Ekstremno desne stranke iz sjevernih članica Evropske unije protive se solidarnosti s južnim članicama koje su zahvaćene finansijskom krizom. Pritom zanemaruju da “neradnici s juga” nisu krivi za sve svoje ekonomske nedaće, već da je Ekonomska i monetarna unija (EMU) više išla na ruku konkurentnijim ekonomijama u Uniji.
Protive se i povećanju ovlašćenja Evropske unije na račun suvereniteta nacionalnih država.
U nekoliko evropskih država ekstremna desnica je na drugom ili trećem mjestu po popularnosti (ili po snazi) u svojim parlamentima. U Francuskoj Marin Le Pen, koja je naslijedila svog oca na čelu Nacionalnog fronta Žan-Mari Le Pena, sa 20 posto popularnosti je na trećem mjestu među predsjedničkim kandidatima, samo tri procenta iza aktuelnog predsjednika Sarkozija, koji je na drugom mjestu. Nije nemoguće da naredne godine umjesto njega uđe u drugi krug predsjedničkih izbora.
Danska narodna stranka, treća po snazi u Danskoj, primjer je nove taktike desničara, koji legitimitet stiču i lukavim podupiranjem vlada suprotnog svjetonazora. Takav primjer prati i Stranka za slobodu u Holandiji.
"Moja stranka, Stranka za slobodu, koja ima 24 mjesta od 150 mjesta u parlamentu, podržava manjinsku vladu liberala i demohrišćana. Za uzvrat oni sprovode mjere kojima se ograničava imigracija, smanjuje kriminal, suprotstavlja kulturnom relativizmu", rekao je Vilders svojim njemačkim istomišljenicima.
Među „klasičnim“ strankama ekstremne desnice, koje nisu daleko od neofašizma, ističe se Jobik, treća politička snaga u Mađarskoj. Krajnja desnica prisutna je, na iznenađenje neupućenih, i u parlamentima nekih drugih članica EU, poput Švedske.
Neke stranke ekstremne desnice se zalažu za socijalnu državu, poput Pravih Finaca, sklonih euroskepticizmu i populizmu. To je treća stranka u finskom parlamentu. Slične stavove po tom pitanju ima i austrijska Slobodarska stranka, takođe treća po broju poslanika u parlamentu.
Pad standarda očito dovodi do rasta popularnosti onih koji nude jednostavna objašnjenja i i dežurne krivce za sve probleme.
Galerija
Bonus video:
