Lideri četiri najveće političke grupacije u Evropskom parlamentu upozorili su da neće usvojiti sljedeći sedmogodišnji budžet EU, ako ne bude postignut zvaničan dogovor kojim bi se trošenje budžetskih sredstava uslovilo poštovanjem pravne države.
Rukovodstva tih grupacija objavila su pismo koje su u srijedu uputili njemačkoj kancelarki Angeli Merkel, kao liderki zemlje koja predsjedava EU, i predsjednici Evropske komisije, Ursuli fon der Lajen, prenio je briselski portal Euraktiv.
"Vrijeme je da se pojača borba protiv podrivanja demokratije, pravne države i osnovnih prava u srcu EU, i da se naglasi da izborne pobjede ne daju mandat za čvrstorukaštvo i skretanje od evropskih vrijednosti", ocijenili su u pismu lideri konzervativne, socijaldemokratske, zelene i liberalne frakcije u Parlamentu EU.
Kompromis koji su šefovi država i vlada EU u julu postigli o budućem budžetu za period od 2021 do 2027. godine i o paketu za oporavak Unije od posljedica pandemije, ostavio je dilemu u kojoj su oni mjeri razvodnili zahtjev Evropske komisije da se uslovi raspodjela sredstava iz budžeta i paketa za obnovu.
Evroposlanici su svojim pismom ponovo uputili jasan signal da ne odustaju od tog uslovljavanja koje je predložila Evropska komisija.
Komisija je u tekstu koji je prvobitno predložila, predvidjela sistem koji bi trebalo da otkloni "očigledne načelne nedostatke" pri poštovanju pravne države u pojedinim članicama.
Ali, u tekstu koji su usvojili šefovi država ili vlada u Evropskom savjetu, navodi se samo da će se "finansijski interesi štititi u skladu sa opštim načelima" Člana 2. Ugovora EU i u tom se kontekstu spominje i određeni "režim uslovljenosti".
U svom pismu, lider Evropske narodne partije (EPP), Progresivne alijanse socijalista i demokrata (SD), Obnovimo Evropu i grupe Zeleni - Evropski slobodni savez su izrazili žaljenje zbog tog nejasnog kompromisa.
"Bez formalne odluke" o zakonodavstvu koje će uspostaviti vezu između isplate sredstava EU i poštovanja pravne države, "biće nam nemoguće da postignemo progres sedmogodišnjeg budžeta", upozorili su poslanici u pismu.
Lideri poslaničkih grupa ponovili su i svoje najvažnije zahtjeve, među kojima je i da se očuva proceduralna uloga parlamenta, da se uključi predstojeći godišnji izvještaj Komisije o vrijednostima EU i da se obezbijedi zaštita krajnjih korisnika novca iz budžeta EU.
Oni su zatražili i ponovno uvođenje pravila "obrnute kvalifikovane većine", koje je prvobitno predložila Evropska komisija. To pravilo predviđa da odluku Komisije da stopira isplatu novca zemljama EU sa "sistemskim problemima u oblasti pravne države", može da blokira samo kvalifikovana većina zemalja članica Unije.
Suprotno takvom pravilu, šefovi država i vlada su postigli dogovor da bilo koja mjera Komisije za obustavljanje isplate novca nekoj zemlji, mora biti usvojena kvalifikovanom većinom u Evropskom savjetu, što bi vjerovatno otežalo eventualno uslovljavanje dodjele novca.
Pismo je najnoviji u nizu signala da poslanici Evropskog parlamenta nisu spremni da popuste po pitanju kondicionalnosti. Od poslanika su se ubrzo poslije samita EU u julu već čula upozorenja da takav predlog Evropskog savjeta parlamentu neće dobiti zeleno svjetlo.
Bonus video:
