Ubjedljiva pobjeda konzervativne Narodne partije (PP) na regionalnim izborima u Madridu, obilježenim raspravama o upravljanju pandemijom i duboko polarizovanom kampanjom, mogla bi podstaći jačanje desnice u Španiji, posebno pošto će za većinu biti potrebna saradnja s ultradesničarskom strankom Voks (Vox), prenio je danas Radio Slobodna Evropa (RSE) pisanje svjetskih medija.
Izborna pobjeda liderke konzervativaca koja je u Madridu odbijala da sprovodi mjere zatvaranja tokom pandemije povećala je šanse španske desnice da povrati vlast na nacionalnom nivou, ukazuje londonski Tajms (The Times).
Narodna partija na čelu s Izabel Dias Ajuso, koju su njeni kritičari nazvali "trampovskom populistkinjom", osvojila je na madridskim izborima u utorak više od 44 odsto glasova i duplo više poslaničkih mjesta nego što je imala u regionalnoj skupštini poslije izbora 2019.
Rezultat je nanio težak udarac koalicionoj vladi na čelu sa socijalistima Pedra Sančesa, premijera koji je učestvovao u predizbornoj kampanji.
Poslije glasanja, dodaje Tajms, lider PP, Pablo Kasado izjavio je da su izbori "prekretnica za budućnost Španije", odnosno preteča borbe njegove stranke za rušenje socijalista 2023.
Dias Ajuso, predsjednica vlade madridskog regiona raspustila je parlament u martu i raspisala vanredne izbore dvije godine prije roka.
Sada je u skupštini sa 136 mjesta osvojila 65 mjesta u odnosu na pređašnjih 30, prikupivši više glasova od sve tri ljevičarske stranke zajedno.
Ipak, fali joj apsolutna većina pa nije isključeno da će ući u koaliciju s ultranacionalističkom strankom Voks koja je osvojila 13 mjesta.
Izbori su održani u pozadini gnijeva zbog rukovođenja pandemijom i ekonomskom krizom, a pretvoreni su u nacionalni plebiscit učešćem Sančesa i Pabla Iglesijasa, lidera krajnje lijeve stranke Podemos, koji je poslije izbornih rezultata u Madridu najavio da napušta politiku.
Rezultati izbora donijeli su solidnu pobjedu za Ajuso, zvijezdi u usponu desničarske Narodne partije, čija je popularnost povećana zbog njenog tvrdoglavog opiranja mjerama ograničenja u vrijeme pandemije, ukazuje agencija Frans pres.
Na čelu najbogatijeg španskog regiona nešto više od 18 mjeseci, Ajuso – koju ugostiteljski sektor smatra heroinom - dobila je veliku podršku zbog opiranja pritisku socijalističke vlade da uvede stroža ograničenja za lokalnu ekonomiju.
Mada su kritičari rekli da su slaba ograničenja na kraju koštala živote u regionu u kojem je umrlo skoro 15.000 oboljelih od koronavirusa - petina od ukupno 78.000 umrlih u Španiji - njen pristup fokusiran na biznis isplatio se na biralištima, ocjenjuje AFP naglasivši da je Madrid jedina velika evropska prijestonica koja je držala barove, restorane i pozorišta otvorenim u proteklih skoro godina dana.
Poziv Ajuso na vanredne izbore iznenadio je politički establišment, ali je bio pronicljiv potez usmjeren na unovčavanje političkog kapitala koji je očigledno nagomilala, naglašava Frans pres.
Sa sloganom "sloboda" njene kampanje, populistička liderka se fokusirala na potrebu ljudi za normalnošću, uprkos pandemiji.
Konzervativna šefica španskog madridskog regiona odnijela je ubjedljivu pobjedu poslije žestoke izborne kampanje koja je istakla polarizaciju u španskoj politici a bilo je i uvođenja visokih bezbjednosnih mjera poslije prijetnji smrću nekolicini kandidata, javio je BBC.
Mada je glasanje prvobitno opisala kao izbor između "socijalizma ili slobode", njen protivkandidat Pablo Iglesijas iz ljevičarskog Unidos podemosa (Ujedinjeni možemo), govorio je o izboru između "demokratije ili fašizma", ističući potencijalno učešće krajnje desničarske stranke Voks u budućoj madridskoj vladi.
U intervjuu listu Mundo (El Mundo) prošlog mjeseca, Ajuso je rekla je da su njena stranka i Voks "različite stranke, ali su se složili oko fundamentalnih pitanja i to će i dalje biti slučaj".
Čak i bez formalne koalicije njena stranka bi i dalje mogla da se osloni na Voksove glasove u madridskoj skupštini za usvajanje zakona.
Međutim, ukazuje BBC, svaki sporazum vjerovatno će se pokazati kontroverznim izvan prijestonice.
Uoči izbora, premijer Sančes upozorio je da bi svaki pakt između PP i Voksa "mogao da bude početak kraja demokratije".
Voks je 2019. postao prva značajna krajnje desničarska snaga koja je ušla u španski parlament u posljednjih nekoliko decenija.
Najveći udarac poslije madridskih izbora podnijeli su socijalisti premijera Sančesa i njegovog koalicionog partnera Pondemosa, čiji je lider Iglesijas najavio kraj političke karijere koja je na mnogo načina oblikovala špansku politiku veći dio protekle decenije, ističe Asošiejted pres.
Harizmatični osnivač stranke Zajedno možemo podnio je ostavku u Sančesovom kabinetu da bi se kandidovao u Madridu.
Mada je njegova kandidatura pomogla da se broj poslanika te grupe u madridskom parlamentu proširi sa sedam na 10, Iglesijas je saopštio da podnosi ostavku na sve funkcije u stranci krajnje ljevice rođene kao odgovor na finansijsku krizu 2008. koja je godinama mučila špansku ekonomiju.
Kao znak da je popularnost Izabel Dias doprla izvan španskih granica, dodaje Asošiejtid pres, lider italijanske desničarske lige Mateo Salvini pohvalio je šeficu madridskog regiona opisujući je kao "ženu zdravog razuma i hrabrosti, koja je spojila zaštitu zdravlja, prava na rad i slobodu".
Bonus video: