Oštra represija ruskog predsjednika Vladimira Putina protiv neistomišljenika znači da opozicija njegovoj vladavini može postojati samo van Rusije, rekao je aktivista i bivši šahovski šampion Gari Kasparov u intervjuu za Karent tajm (Current Time), medijski projekat na ruskom jeziku koji Radio Slobodna Evropa (RSE) vodi u saradnji s Glasom Amerike (VOA).
Pripadnici opozicije koji su ostali u Rusiji "nemaju priliku da iznesu svoje stavove", rekao je Kasparov u intervjuu u Rigi, gdje je učestvovao na sastanku koji je organizovao Forum Slobodne Rusije na kojem se razgovaralo o posljedicama Putinove odluke da izvrši invaziju na Ukrajinu.
"Politički život u Rusiji odavno je okončan", rekao je on.
Progoni i hapšenja
Tokom više od 22 godine Putinove vladavine kao predsjednika ili premijera, njegova vlada je preuzela ili ugasila skoro sve nezavisne medije, zabranila strane platforme društvenih medija, stavila van zakona opozicione grupe, uhapsila vodeće aktiviste, zatvorila organizacije civilnog društva, a pojedince ili entitete koji izražavaju drugačije stavove označila kao "strane agente" kako bi ih diskreditovala.
Prošle godine, sudovi su osudili Alekseja Navaljnog, Putinovog najistaknutijeg političkog protivnika, na više od dvije godine zatvora zbog kršenja uslovne slobode što je on negirao i stavili van zakona njegovu Fondaciju za borbu protiv korupcije i druge grupe pošto ih je država označila kao ekstremističke organizacije, za šta on i njegove pristalice kažu je apsurdno.
U martu ove godine Navaljni je dobio novu devetogodišnju zatvorsku kaznu po optužbama za pronevjeru i nepoštovanje suda. Zapad i organizacije za zaštitu ljudskih prava ocenili su da akcijama protiv Navaljnog i njegove fondacije Putin pokušava da ućutka drugačija mišljenja.
Najbliži saradnici Navaljnog pobjegli su iz zemlje prošle godine iz straha od hapšenja po izmišljenim optužbama.
Besmisao djelovanja u Rusiji
Putin je pojačao akcije i mjere protiv drugačijih mišljenja otkako je naredio invaziju na Ukrajinu 24. februara i potpisao zakone koji kriminalizuju nezavisno izvještavanje o ratu i proteste protiv rata.
Kasparov je rekao da Putinovi politički protivnici koji nastavljaju da djeluju u Rusiji u strogim okvirima koje je postavio predsjednik samo legitimizuju njegovu vladavinu.
Kasparov nije posebno imenovao neku osobu ili organizaciju, ali je kritikovao pripadnike opozicije koji se kandiduju za političke funkcije.
"Svaki rad u okviru Putinovog državnog mehanizma, aparata, te strukture koja je napravljena, učvršćuje režim. To ga uvjerava u njegovu ispravnost, daje mu legitimitet i time čini režim jačim", rekao je on.
On je rekao da bi opozicionari trebalo da odu iz Rusije ako imaju priliku, tvrdeći da u toj zemlji ne mogu da utiču na politiku.
Kasparov (59) sada nastoji da Rusima koji se protive Putinovoj vladavini pomogne da žive u inostranstvu pošto je Zapad uveo obuhvatne sankcije koje su otežale emigraciju iz Rusije.
Zapad je u velikoj mjeri ukinuo avionske veze s Rusijom i prekinuo bankarske odnose s tom zemljom, što je onemogućilo Rusima da u inostranstvu pristupe svojim bankovnim računima.
Kasparov je rekao da s evropskim zvaničnicima razgovara kako poboljšati prava Rusa koji žive u inostranstvu ako potpišu deklaraciju u tri tačke – da osuđuju rat, smatraju da je Putinova vladavina nelegitimna i priznaju teritorijalni integritet Ukrajine.
"S tako potpisanom izjavom u ruci, po mom mišljenju, nije pravedno toj osobi – samo zato što ima ruski pasoš i rođena je u Rusiji – oduzeti mogućnost da ostvari svoja prava", uključujući učešće na međunarodnim sportskim događajima, dobijanje boravišne dozvole ili otvaranje bankovnog računa, rekao je on.
Kasparov je rekao da bi takva mogućnost trebalo da bude otvorena i za ljude koji su ranije podržavali Putina, ističući glumicu Čulpan Hamatovu koja je 2012. snimila video za podršku povratku autoritarnog lidera na mjesto predsjednika.
Hamatova, koja živi u Letoniji, učestvovala je u antiratnim protestima u toj baltičkoj zemlji.
Od odlaska iz Rusije do "stranog agenta"
Kasparov je dominirao svijetom šaha od 1985. do 2000. Kao istaknut Putinov kritičar od ranih 2000-ih, suočio se s represijom dok je pokušavao da izgradi nestranačku, prodemokratsku grupu Ujedinjeni građanski front.
Nagovještavajući šta će se dogoditi deceniju kasnije, proteste Kasparova protiv Putinove vladavine 2000-ih nasilno je razbila policija, dok je on bio na meti istražitelja.
On je otišao iz Rusije u samonametnutom izgnanstvu prije otprilike deset godina pošto je represija unutar Rusije brzo pojačana s Putinovim povratkom na mjesto predsjednika 2012.
Rusija je prošle nedjelje dodala Kasparova i bivšeg naftnog tajkuna Mihaila Hodorkovskog u registar "stranih agenata" pošto su učestvovali na Forumu Slobodne Rusije u Viljnusu.
Kasparov je na forumu rekao da bi sankcije Rusiji – koje takođe uključuju tehnologiju od ključnog značaja za funkcionisanje ruske industrije – trebalo da ostanu na snazi dok Ukrajini ne nadoknadi ratnu štetu i dok oni koji su krivi za ratne zločine ne budu izvedeni pred lice pravde.
Bonus video:
