Engleska i Vels više nijesu hrišćanski: Šok. Hrišćani su u manjini prvi put od mračnog doba. Mi smo među najbezbožnijim državama na Zemlji. Prema popisu iz 2021. godine, broj nas koji su smo se izjasnili kao hrišćani pao je na manje od 48 odsto. Dok hrišćanski pentekostalizam cvjeta, jedva 12 odsto su pripadnici državne Crkve Engleske. Sada je više nas koji svake nedjelje idemo u džamiju nego u parohijsku crkvu. Broj onih "bez religije" se utrostručio od početka milenijuma, na 37 odsto.
Etničke manjine sada predstavljaju 18 odsto populacije, i predstavljaju većine u gradovima kao što su Birmingem i Lester. To znači da su muslimani i hindusi stvorili neku osnovu za religiju, kao takvu. U određenom smislu, slika koja proističe iz ovog cenzusa se poboljšava.
Iako su rasizam i diskriminacije i dalje prisutni, to ne znači da nema napretka u raznovrsnosti, jednakim pravila i prilikama u poređenju sa Engleskom u Velsom 20. vijeka.
Prema istraživanju agencije "Opinium", više nas smatra da je naše društvo tolerantnije sada nego što je nekad bilo. Rijetki su gradovi u kojima vidite takvu mješavinu rasa kao na našim ulicama ili televizijskim ekranima. Politika Sjeverne Irske djeluje tako staromodno samo zato što je to jedan dio Ujedinjenog Kraljevstva u kojem je religija donedavno bila pitanje života i smrti.
Uprkos tome, ne možemo ignorisati činjenicu da ovo više nije većinski hrišćanska zemlja. Istoričari poput Toma Holanda nastavljaju da insistiraju da ovo ostaje "hrišćanska" zemlja. To se čini zbog njene istorije i državnih institucija - parlament rad počinje "molitvama" - i u sistemu vjerovanja koji podupire njene političke vrijednosti. Međutim, sada postoji obilje argumenata za raskidanje odnosa Crkve Engleske sa državom. Crkva ne može zadržati monarha kao svog vladara "milošću božjom".
Ne treba više da ima istaknuto mjesto u državnim i građanskim ceremonijama, praznicima, sudskim zakletvama, BBC-u i dnevnoj službi. Crkva ne može da opravda svoj privilegovani pristup državnim školama i njena rezervisana mjesta u parlamentu, a ovu posljednju povlasticu dijeli samo sa partijskim donatorima torijevaca.
Uticaj Crkve Engleske u monarhiji nastao je iz jednog ranijeg bregzita, henrijevske reformacije. To je osmišljeno u cilju učvšćivanja britanskog protestantizma protiv neprijateljskog katolicizma, sa kraljem koji je zamijenio papu. Kralj Čarls tu tradiciju treba da proglasi zastarjelom. On će ubrzo biti krunisan i "pomazan" za monarha u religioznoj službi koja predstavlja svega 15 odsto njegovih anglikanskih podanika.
Moderni monarsi koji su naslijedili tron, poput onih u Danskoj, Švedskoj i Španiji, "proglašavaju" se u sekularnom demokratskom parlamentu.
Kralj prije krunisanja treba da imenuje savjetodavnu komisiju za okončanje statusa Crkve Engleske kao zvanične crkve Ujedinjenog Kraljevstva. To može da ode i dalje i da reformiše cijeli Dom lordova. Ima mjesta za ceremonije i istoriju, ali je ustavni antikvarizam kraljice Elizabete išao uz njeno doba i bio je nešto po čemu je ona prepoznatljiva. Ponavljam, to vrijeme je prošlo.
Crkva ne treba više da ima istaknuto mjesto u državnim i građanskim ceremonijama, praznicima, sudskim zakletvama, BBC-u i dnevnoj službi. Ona ne može da opravda svoj privilegovani pristup državnim školama i njena rezervisana mjesta u parlamentu, a ovu posljednju povlasticu dijeli samo sa partijskim donatorima torijevaca.
Usljed toga anglikanska imovina se prostire duž cijele zemlje, njene crkve dominiraju u svakom gradu, mjestu i selu. Polovina državnih zgrada prve kategorije (zgrade izuzetne nacionalne, arhitektonske i istorijske vrijednosti) su srednjovjekovne crkve. Od svih njih, djeluje da samo katedrale mogu da zadrže svoju draž - njihova posjećenost zapravo raste - ali izgleda da je to dijelom zbog toga što se smatraju mjestima mira i lične meditacije, u sprezi sa muzikom i arhitekturom. Katedrale su za ljude svih vjera kao i za one nevjerujuće.
Parohijske crkve su pravi izazov. Veliki broj njih su aktivne, njihovo sveštenstvo obavlja mnoge socijalne aktivnosti, kojima se ne bavi slaba socijalna država. Međutim, njihov imovinski portofolio daleko prevazilazi potrebe crkve. Te zgrade su dominantna zdanja u skoro svakoj zajednici, a hiljade njih su u mraku, prazne i nekorištene.
Poruka novog popisa jeste da te zgrade, tamo gdje se ne mogu održavati kongregacije, treba da budu "denacionalizovane" i lokalizovane. Istraživanja su pokazala da tek mali broj ljudi želi da njihove crkvene zgrade nestanu. One treba da pređu u ruke lokalnih parohija ili gradskih vijeća, fondacija ili drugih lokalnih institucija bilo da su zasnovane na vjeri ili da su sekularne. Te crkve su izgrađene od poreza i prireza lokalnog stanovništva i treba ih vratiti lokalnoj odgovornosti.
To nije ništa novo. Događa se širom Evrope. Države koje su sekularne, poput Švedske, Švajcarske, Danske i Njemačke, imaju skromne (uglavnom dobrovoljne) lokalne crkvene poreze za održavanje zgrada kako bi ih koristila zajednica. To mora biti smisleno, a inicijativa treba da krene od crkve.
Teško da su ove reforme radikalne. Njima bi se prepoznao prelaz, na koji ukazuje popis, sa religiozne na sekularnu državu, odražavajući još raznovrsnije društvo. Što se tiče crkve, umjesto da je ucviljenu vuku u 21. vijek, ona bi trebalo da se postavi kao predvodnik.
Članak je preuzet iz "Gardijana"
Prevod: N. Bogetić
Bonus video:
