Ove srijede protiv kalabrijske mafije Ndrangete širom Evrope pokrenuta je jedna od najvećih policijskih akcija ikada. Šta je Ndrangeta, odakle potiče, koliko su racije bile uspješne i kakva je uloga Njemačke?
1. Na koga su racije usmjerene?
Racija u srijedu 3. maja širom Evrope – u Italiji, Njemačkoj, Francuskoj i brojnim drugim zemljama Evropske unije (EU) – bila je prvenstveno usmjerena na kalabrijsku mafijašku organizaciju Ndrangeta i njene pristalice. Oduzeta je milionska imovina. Prekogranična "Operacija Eureka" jedna je od najvećih međunarodnih akcija protiv mafije do danas.
Istrage su se vodile više od četiri godine u najstrožoj tajnosti. Organi bezbjednosti očigledno su uspjeli da prisluškuju i razgovore kriminalaca preko zaštićenih kripto mobilnih telefona. U tome je navodno posebnu ulogu igrala bavarska policija.
2. Kakav je uticaj Ndrangete?
Ndrangeta se smatra najmoćnijom mafijaškom organizacijom u Evropi. Procjenjuje se da je njen "godišnji promet" više od 50 milijardi eura, čime je ona odavno zasijenila sicilijansku Koza nostru. Ndrangeta većinu svojih prihoda zarađuje od trgovine drogom, ucjenjivanja poslovnih ljudi, kao i pranjem novca. Ali, ona se bogati i kroz prostituciju, trgovinu ljudima, ilegalno odlaganje otpada i zabranjeno kockanje.
Ndrangeta je organizovana u oko 160 porodičnih klanova, od kojih svaki kontroliše određenu teritoriju. Klanovi su, pak, podijeljeni u lokalne ćelije od 40 do 50 članova. Jedan od trenutno najunosnijih poslova je šverc kokaina iz Južne Amerike u Evropu, odakle se droga očigledno otprema i u druge djelove svijeta. Italijanska policija procjenjuje da Ndrangeta kontroliše između 60 i 80 odsto evropskog tržišta kokaina.
3. Odakle dolazi Ndrangeta?
Ndrangeta vodi porijeklo iz kalabrijskog planinskog sela San Luka, odakle potiče većina osumnjičenih u ovoj raciji. Mjesto koje ima 3.400 stanovnika smatra se "duhovnim centrom" mafijaške organizacije.
Ne postoji nekakvo centralizovano rukovodstvo Ndrangete, a porodični klanovi nisu strogo povezani. Italijanski istražitelji su 2014. prvi put uspeli da snime tajni ritual prijema zasnovan na verskim strukturama. Učesnici ponavljaju ritualne formule i zaklinju se na vjernost i zavjet ćutanja tipičan za mafiju – omerta. Ndrangeta sebe opisuje kao "santa societa" (sveto društvo).
4. Kakvu ulogu igra Nemačka?
Njemačka je decenijama bila važno utočište za Ndrangetu. U prošlosti je pritisak na organizovani kriminal u Njemačkoj bio manji nego u mafijaškoj domovini Italiji. Policija procjenjuje da u Njemačkoj ima oko 300 do 400 pripadnika Ndrangete. Nalozi za hapšenje izdati su za više od 30 osumnjičenih pripadnika tokom racija – postoje i izvještaji o više od 130 hapšenja širom Evrope.
Međutim, Njemačka je takođe važno tržište za organizovani kriminal. Poslovanje u Njemačkoj kontroliše se iz Kalabrije, ali nemački istražitelji pretpostavljaju da Ndrangeta ima svoje kontrolno tijelo u Njemačkoj, Crimine di Germania, koje posreduje u sporovima između porodičnih klanova. Očigledno ne postoji uporediva institucija u drugim zemljama EU.
Poslovi i borba za moć Ndrangete obično se odvijaju u tajnosti. Ali, 2007. porodična svađa u Njemačkoj dospjela je na naslovne strane medija širom svijeta kada je šest muškaraca ubijeno ispred jedne picerije u Duizburgu. I žrtve i počinioci su iz San Luke. Đovani Stranđo, organizator i izvršilac mafijaškog ubistva, četiri godine kasnije osuđen je na doživotni zatvor.
5. Koliko su istrage uspješne?
Pre dvije godine, uspješne istrage u Italiji i drugim evropskim zemljama dovele su do velikog suđenja mafiji u mjestu Lamecia Terme u Kalabriji. To je najveći sudski proces protiv mafije od "maksi procesa" protiv sicilijanske Koza nostre sredinom 1980-ih. U "suđenju vijeka", tokom kojeg je saslušano više od 900 svjedoka, optuženo je više od 400 ljudi. To nije bilo ni malo lako, jer se mora dokazati da optuženi ima kriminalne aktivnosti ili specifičnu podršku klanovima. Danas, čak i u Italiji, puki kontakt s mafijom više nije dovoljan za osudu.
6. Kako se pravosuđe u Njemačkoj nosi s mafijom?
Posljednjih godina, pritisak na organizovani kriminal povećan je i u Njemačkoj. Međutim, ljudi koji prate situaciju, poput novinara Davida Šrafena, koji je 2017. godine napisao bestseler o mafiji u Njemačkoj, kritikuju duge procedure i relativno blage kazne u toj zemlji: "Kazne kojima se prijeti u Njemačkoj smiješno su niske i one nisu sredstvo zastrašivanja", ocijenio je Šrafen u intervjuu koji je prije nekog vremena dao za Dojče vele (DW).
Ipak, nedavno je izrečena i jedna izuzetna presuda, koja je pravosnažna od februara ove godine. Prvi put u istoriji Savezne Republike Njemačke, optuženi za podršku Ndrangeti u Njemačkoj osuđen je na tri i po godine zatvora. Procedura je omogućena i reformom člana 129 Krivičnog zakonika iz 2017. godine. Otada je državi u Njemačkoj lakše da procesuira ljude zbog članstva u stranoj kriminalnoj organizaciji.
U Diseldorfu je trenutno u toku još jedno suđenje vezano za Ndrangetu: sudi se četrnaestorici muškaraca za koje se takođe navodi da su članovi kalabrijske mafije.
Bonus video:
