Imenovanjem mladog političkog štićenika Gabrijela Atala za premijera, francuski predsjednik Emanuel Makron se nada da je to njegov adut u borbi protiv krajnje desnice, koja prema istraživanjima vodi uoči izbora za Evropski parlament u junu.
Kao i u drugim djelovima Evrope, francuska desnica je imala političke koristi od krize troškova života, neobuzdane migracije i ogorčenosti prema političkoj klasi koju Makron nije uspio da približi običnim ljudima uprkos obećanju iz 2017. godine da će uzdrmati politiku.
Međutim i Marin le Pen ima aduta u rukavu u vidu njene mlade zvijezde, 28-godišnjeg Žordana Bardela, koji upravlja kampanjom za evropske izbore, dok njena partija Nacionalno okupljanje prema anketama vodi za deset procenata ispred Makronovog centrističkog Preporoda.
Makronovi stratezi su posljednjih nedjelja sve više zabrinuti zbog Bardeline popularnosti, ističe agencija Rojters.
Snimak mladog poslanika prema kojem se brojni obožavaoci na pijaci ponašaju kao da je rok zvijezda tražeći da se fotografišu sa njim objavljen je krajem novembra i izazvao uzbunu u Makronovom taboru, kazao je za Rojters izvor blizak predsjedniku.
“Predsjednik je kazao da nam je hitno potreban neko ko će se suprotstaviti Bardeli”, kazao je izvor britanske agencije.
Atal, 34, najmalađi premijer Francuske, je istog kalibra - vješt komunikator, što naročito dolazi do izražaja u parlamentarnim debatama i u radio emisijama, i pokazao je sposobnost da iskoristi političke prilike i osvoji glasove konzervativaca koji su potrebni Makronu.
“To je najbolja karta koju je predsjednik imao u rukavu”, kazao je za BFM TV istraživač javnog mnjenja Žerom Furket. “On želi da se suprotstavi usponu Bardele, naročito u kontekstu velikog političkog događaja krajem ove godine, evropskih izbora”.
Kao ministar obrazovanja, prvi potez mu je bio da zabrani muslimanske abaja haljine u školama što je izazvalo oduševljenje u sve uticajnijem medijskom carstvu desnog političkog spektra koje gradi Vinsent Bolor, francuski pandan Rupertu Mardoku.
Francuski uticaj u Evropi
Dobar rezultat na evropskim izborima je od ključnog značaja ukoliko Makron želi da zadrži uticaj u Briselu, kao što je to bio slučaj posljednjih šest godina.
Na posljednjim izborima 2019. godine, njegova partija je za dlaku sustigla Nacionalno okupljanje, a dva tabora su imala isti broj poslanika zahvaljujući čemu je tada mlada Makronova partija imala dovoljno uticaja na izbor za najviše funkcije u EU, podsjeća Rojters.
Ukoliko Nacionalno okupljanje prođe ubjedljivo bolje od Makronove partije, to ne bi bilo bolno samo u simboličnom smislu, već bi takođe smanjilo Makronov uticaj na politike EU.
Uticaj Francuske u Evropi je rastao pod Makronom, pošto je odlaskom Britanije i povlačenjem bivše njemačke kancelarke Angele Merkel otvoren put Francuskoj da utiče na formiranje evropskih politika.
Međutim, evropski izbori se odvijaju u kontekstu trijumfa populista od Slovačke do Holandije, što predstavlja svojevrstan test sposobnosti evropske porodice Makrona da zadrži uticajnu ulogu unutar parlamenta.
Neki smatraju da bi Makron trebalo više da se fokusira na probleme kod kuće. “Emanuel Makron je veoma aktivan na međunarodnoj sceni, ali mora se vratiti domaćem terenu i brinuti se o problemima ljudi poput obrazovanja i stambenih pitanja, koji su stvarne tempirane bombe”, rekao je za Rojters Patrik Vinjal, poslanik iz Makronove partije.
Obnova autoriteta
Ostaje da se vidi hoće li se Atal u ulozi premijera pokazati jednako dobro kao na prethodnim funkcijama.
Osim dugoročnog cilja da u Francusku vrati punu zaposlenost, Makron je u svojoj novogodišnjoj poruci rekao da želi “građansko reorijentisanje” - obnavljanje autoriteta kako bi se suprotstavio onome što vidi kao pad pristojnosti i fragmentaciju društva.
“Nakon što su usvojene njegove glavne reforme, Makron će forsirati politike koje su više društveno orijentisane i vjerovatno manje razdorne”, kazao je Mudžtaba Rahman, analitičar iz Evrozijske grupe. “Pokušaće da odgovore na uznemirenost povodom stanja francuske demokratije, stope kriminala i antisocijalnog ponašanja”.
Uznemirenost je rezultat nereda u predgrađima koja su šokirala Francusku prošlog ljeta i niza ubistava i islamističkih napada. Rojters ističe da je nejasno što Atal može učiniti kako bi preokrenuo nešto što se smatra dugogodišnjim trendom iza kojeg stoje kompleksni uzroci.
Da bi uspješno obavljao funkciju nadređenog ministrima znatno starijim od njega biće mu potreban autoritet i snažna volja. Premijerska funkcija takođe ima reputaciju svojevrsnog “otrovnog putira” - budući da premijer prvi strada kadgod je predsjednik nepopularan.
U tom duhu je i bila Bardelina poruka Atalu.
“Imenovanjem Gabrijela Atala, Emanuel Makron želi da povrati popularnost i ublaži pad izvjesnog kraja režima”, objavio je on na mreži X.
“Radije rizikuje da povuče kratkotrajnog ministra obrazovanja sa sobom”.
Bonus video:
