Njemački kancelar Olaf Šolc pozvao je prošlog mjeseca svoje ministre kako bi dva sata razgovarali o najboljim strategijama za suzbijanje ekstremno desničarske Alternative za Njemačku (AfD) koja je prema istraživanjima drugoplasirana stranka na nacionalnom nivou.
Uspjeh AfD-a zabrinjava sve mejnstrim partije u Njemačkoj usljed strahova da bi mogla pobijediti na lokalnim i evropskim izborima u junu i na tri pokrajinska izbora u istočnoj Njemačkoj, piše agencija Rojters.
Nekada odbacivana kao marginalni pokret, ova 11 godina stara partija protiv establišmenta ima oko 20 odsto podrške na nacionalnom nivou, a prema istraživanjima veću podršku od njih ima samo glavna opoziciona konzervativna partija. AfD uživa najveću popularnost u Tiringiji, Saksoniji i Brendenburgu na istoku Njemačke.
U pokazatelju promjene načina razmišljanja Berlina, ministri na Šolcovom sastanku su priznali da su javni sukobi unutar njihove tročlane koalicije doprinijeli usponu AfD-a, prenio je Rojters, pozivajući se na izvor iz vlade.
“Priznajemo da treba na bolji način da predočimo činjenicu da koalicija zapravo funkcioniše”, kazao je izvor.
Međutim, ne radi se samo o kabinetu. Strategije o borbi protiv AfD-a dominirale su diskusijama na sastancima svih mejnstrim partija. Opcije su varirale od zabrane AfD-a do suspendovanja državnog finansiranja i pravnih mjera za sprečavanje kandidature najekstremnijih političara, ističe se u analizi.
“Ponovo imamo desničarsku ekstremističku partiju... koja želi da uništi naš slobodni, demokratski osnovni poredak, i koju nijesmo uspjeli da politički obuzdamo u posljednjih deset godina”, kazao je za Rojters konzervativni poslanik Marko Vandervic, koji se zalaže za zabranu AfD-a.
“Umjesto toga ona postaje sve veća”.
Druga strategija koja dobija sve veću podršku jeste da se sve mejnstrim partije udruže protiv AfD-a, na primjer da sve podrže jednog kandidata na izborima - što su već uspješno uradile na opštinskom nivou.
Bez konsenzusa
Međutim, za sada nema konzenzusa unutar partija ili širom političkog spektra oko najbolje strategije.
Šolc, čije su socijaldemokrate u koaliciji sa Zelenima i liberalnim Slobodnim demokratama (FDP), izgleda da mijenja narativ. Nakon što su ranije uglavnom odbijali da čak i pričaju o AfD-u, kancelar je u rijetkom javnom nastupu tog tipa priznao da je koalicija pravila pogrešne poteze.
Njegova vlada je takođe zauzela oštriji stav prema pojedinim temama koje se tiču migracije i prošlog mjeseca usvojila zakon kako bi olakšala deportaciju migranata bez zakonskog prava na azil.
Šolc je ove sedmice evocirao nacističku prošlost kako bi pozvao Njemce da se bore protiv ekstremizma zajedno i da uvide šta je zapravo AfD. “Oni koji ćute su saučesnici”, kazao je.
AfD tvrdi da je žrtva kampanje iza koje stoji država.
“Ovdje se dešava ogroman skandal: vlada koja nema ništa da ponudi u političkom smislu sada iz očaja i straha od predstojećeg izbornog uspjeha AfD-a pribjegava najsramnijim mjerama”, kazao je Hans Kristof Bernt, lider te partije u parlamentu Brandenburga.
Istorijska sudska odluka prošlog mjeseca kojom se dozvoljava prekid državnih finansija radikalnoj desničarskoj partiji Die Heimat na osnovu toga da je neustavna podstakla je debatu o tome da li bi slična mjera mogla biti preduzeta protiv AfD-a.
Treba da izbjegnemo da dodijelimo AfD-u status mučenika i moramo se boriti sa njima političkim argumentima, kazala je poslanica FDP-a Mari-Anjes Strak Cimerman
AfD je pod državnim nadzorom zbog sumnje na neustavnost.
U Tiringiji, sud je utvrdio da se lokani partijski šef Bjorn Heke može okarakterisati kao fašista. Više od milion ljudi je potpisalo peticiju u kojoj se poziva da mu se oduzme pravo da se kandiduje na izborima, u okviru procedure koja bi bila bez presedana.
Međutim, kako podsjeća Rojters, mnogi političari su oprezni kada su u pitanju takve pravne akcije, tvrdeći da postoje velike prepreke kao i da bi proces mogao trajati godinama i na kraju biti kontraproduktivan.
“Treba da izbjegnemo da dodijelimo AfD-u status mučenika i moramo se boriti sa njima političkim argumentima”, kazao je za “Zidojče cajtung” Sven Šulce, lider konzervativaca u Saksoniji Anhalt.
Heke već koristi peticiju protiv njega.
“Ovo više nije demokratija. Ovu je polutotalitarizam u kojem živimo”, kazao je na videosnimku objavljenom na Fejsbuku.
Politka u fokusu
Ideja da se sve partije ujedine protiv AfD-a takođe rizikuje da pruži podstrek partiji omogućavajući joj da tvrdi da ne postoji prava razlika između mejnstrim partija i da se sebe predstavi kao jedinu pravu alternativu, tvrde kritičari.
Jedna strategija oko djeluje da se slažu sve mejnstrim partije jeste naglašavanje aktuelnih politika AfD-a, koje su anti-EU, antiimigranstke i osporavaju da je ljudska aktivnost uzrok klimatskih promjena.
“Treba da primoramo AfD da uđe u u kampanju i da pokaže narodu da je opasna za Njemačku i Evropu”, kazala je za Rojters Mari-Anjes Strak Cimerman, glavna kandidatkinja FDP-a na izborima za Evropski parlament.
Mnogi političari ističu izvještaj objavljen prošlog mjeseca o razgovorima između političara AfD-a i desničarskih radikala o masovnim deportacijama građana stranog porijekla.
AfD tvrdi da takvi planovi nijesu politika stranke. Međutim, ti predlozi podsjećaju na mračne nacističke prvobitne planove o deportaciji evropskih Jevreja na Madagaskar, usljed čega su stotine hiljada ljudi izašle na ulične proteste.
Navodeći rezultate istraživanja objavljene prošlog utorka, koji su pokazali da je podrška AfD-u pala na ispod 20 odsto prvi put od jula prošle godine, Rojters zaključje da su ti protesti možda imali uticaja.
Bonus video:
