Francuska desničarska liderka Marin Le Pen predložila je italijanskoj premijerki Đorđi Meloni da udruže snage u novom savezu, dok se obnovljene ali podijeljene partije Evropske unije pripremaju sa evropske parlamentarne izbore sljedećeg mjeseca.
Ovaj potez je uslijedio nakon što su evropske partije lijevog centra uputile upozorenje predsjednici Evropske komisije Ursuli fon der Lajen da neće podržati njene napore da osvoji drugi mandat ukoliko bude tražila podršku partija krajnje desnice - uključujući i Braću Italije Đorđe Meloni, piše britanski "Gardijan".
„Sada je vrijeme da se ujedinimo, to bi bilo zaista korisno”, kazala je Le Penova za list „Korijere dela Sera”. „Ukoliko uspijemo možemo postati druga po veličini grupa u Evropskom parlamentu. Smatram da ovakvu priliku ne smijemo propustiti”.
Poziv Le Penove uslijedio je nakon što je njena stranka Nacionalni skup (RN) saopštila da u parlamentu neće više sjediti sa Alternativom za Njemačku (AfD), a njena evropska grupa krajnje desnice Identitet i demokratija (ID) izbacila tu njemačku stranku kao previše toksičnu.
Usljed toga evropske nacionalne konzervativne partije i stranke krajnje desnice - koje se slažu oko određenih pitanja kao što su imigracija i ukidanje zelenih regulativa, ali su žestoko suprotstavljene oko niza tema uključujući i podršku Ukrajini - su u rasulu.
Ponuda Le Penove bi podrazumijevala sveobuhvatnu rekonfiguraciju krajnje desnice u parlamentu, s obzirom na to da stranka Braća Italije sjedi u drugoj nacionalističkoj grupi u skupštini, Evropskim konzervativcima i reformistima (ECR).
Mada istraživanja predviđaju da bi desničarske partije mogle osvojiti rekordnih 165 poslaničkih mjesta u parlamentu koji ima 720 mjesta nakon glasanja od 6-9 juna, kako sada stvari stoje ti glasovi će biti rasuti na dvije neusklađene parlamentarne grupe, ističe Gardijan.
Melonijeva prije izbora ima dvije ispružene ruke - jednu od Le Penove a drugu of Fon der Lajenove. Moći će da prihvati samo jednu, kazao je Nikolaj fon Ondarza
Redikalna ID grupa kojoj pripada Le Penova uključuju holandsku Partiju slobode Gerta Vildersa i austrijsku Slobodarsku partiju, dok umjereniji ECR pored stranke Melonijeve uključuje španski Voks i poljsku partiju Pravo i pravda.
U međuvremenu, 14 poslanika za koje se očekuje da će ih osvojiti stranka Fides Viktora Orbana, plus oko 17 poslanika koje bi mogla imati AfD, biće van parlamentarnih grupa, što će ih lišiti velikog dijela uticaja.
Smatra se da je malo vjerovatno uspostavljanje krajnje desničarske "super-grupe" kakvu predlaže Le Penova zbog frakcijskih rivalstava između stranaka, ali način na koji bi se one eventualno udružile mogao bi značajno uticati na rad skupštine i, na kraju, na funkcionisanje EU.
Analitičari tvrde da će uloga Melonijeve u postizbornom procesu biti ključna. Italijanska ministarka je do sada bila prilično konstruktivna u saradnji sa EU, osvojivši podršku Fon der Lajenove.
To je, kako navodi „Gardijan”, pružilo italijanskoj premijerki neočekivani uticaj u na nivou EU koji će ukoliko se udruži sa Le Penovom i Orbanom nesumnjivo izgubiti. Štaviše, mnoge članice ECR-a ne bi nastavile saradnju sa partijama ID-a koje su prijateljski nastrojene prema Moskvi.
„Melonijeva prije izbora ima dvije ispružene ruke - jednu od Le Penove a drugu of Fon der Lajenove”, kazao je za britanski list Nikolaj fon Ondarza sa Njemačkog instituta za međunarodne poslove. „Moći će da prihvati samo jednu”.
Melonijeva je u nedjelju kazala da ništa ne odbacuje. „Moj ključni cilj jeste da izgradim alternativnu većinu onoj koja je upravljala posljednjih godina, većinu desnog centra... koja će poslati ljevicu u opoziciju”, kazala je ona za italijansku televiziju.
Međutim i Fon der Lajenova, koja je takođe u više navrata kazala da bi bila spremna da sarađuje sa Melonijevom i ECR grupom nakon izbora, suočena je sa dilemom.
Centrističke i partije lijevog centra upozorile su odlazeću šeficu Evropske komisije da se oni protive svakom dogovoru sa krajnjom desnicom i da neće podržati njen drugi mandat na čelu izvršnog tijela EU ukoliko bude tražila podršku desničarskih stranaka.
Njemački kancelar lijevog centra Olaf Šolc kazao je u petak da naredna komisija „ne smije biti zasnovana na većini kojoj je takođe potrebna podrška krajnje desnice” i da njen predsjednik može biti izabran samo na osnovu podrške „tradicionalnih partija”.
Bonus video:
