Evropa mora “stajati zajedno” suočena sa promjenama u odnosima sa Sjedinjenim Državama, kazala je juče danska premijerka Mete Fredriksen tokom turneje po Berlinu, Parizu i Briselu, kako bi osigurala podršku usred prijetnji Donalda Trampa u vezi sa Grenlandom.
Nakon nedjelja u centru pažnje zbog plana američkog predsjednika da preuzme autonomnu dansku teritoriju, i nekoliko dana poslije navodno “užasnog” telefonskog razgovora s Trampom, Frederiksen je krenula na turneju u pokušaju da pokaže jedinstvo.
Nakon sastanka s njemačkim kancelarom Olafom Šolcom, koji je rekao da “granice ne smiju biti pomjerane silom,” Frederiksen je izjavila: “Želim da osiguram da cijela Evropa stoji zajedno. Ne samo u vezi sa Kraljevinom Danskom, već i šire”.
Frederiksen, koja se takođe sastala s francuskim predsjednikom Emanuelom Makronom, dodala je: “Svi u Evropi mogu vidjeti da će saradnja sa SAD sada biti drugačija. “Barem su to tonovi koje čujemo iz Vašingtona u vezi s trgovinskom i ekonomskom saradnjom. Koje će posljedice to imati, još ne znamo.”
Frederiksen, koja se juče sastala i sa generalnim sekretarom NATO-a Markom Ruteom, takođe je rekla da “trenutno radi veoma, veoma naporno” kako bi zaštitila interese Danske.
Tramp je odbio da isključi mogućnost korišćenja vojne sile za preuzimanje Grenlanda, koji je dio Kraljevine Danske i čiju spoljnu politiku i odbranu Danska i dalje kontroliše. Izgledalo je da je dodatno učvrstio svoje geopolitičke ambicije tokom vikenda, izjavivši: “Mislim da ćemo imati Grenland”, a mediji izvještavaju da je Danskoj zaprijetio carinama.
Na pitanje da li će ponovo razgovarati s Trampom, Frederiksen je rekla da neće “ulaziti u konkretne kalendarske gimnastike”, ali je dodala: “Dijalog koji imamo s Amerikancima odvija se na nekoliko različitih kanala i nivoa.”
Frederiksen je, kako prenosi “Gardijan” rekla da se Evropa suočava s “neizvesnijom realnošću” koja zahtijeva veću saradnju.
“Potrebna nam je jača i odlučnija Evropa koja sve više stoji na sopstvenim nogama, sposobna da brani i promoviše Evropu i evropske interese”, izjavila je. “Moramo preuzeti više odgovornosti za sopstvenu bezbjednost”.
Lideri EU održaće svoj prvi samit posvećen odbrani narednog ponedeljka, kako bi razgovarali o finansiranju i novim vojnim kapacitetima. Odbrana je postala prioritet nakon ruske invazije na Ukrajinu, ali povratak Trampa, koji je ranije rekao da bi podstakao Rusiju da napadne NATO saveznike koji ne plaćaju svoj dio, učinio je ovo pitanje još hitnijim.
Do sada se većina lidera EU uzdržali od direktnih komentara na Trampove zapaljive izjave o Grenlandu, što su “Gardijanovi” izvori naveli kao namjernu strategiju. Visoki zvaničnik EU rekao je za britanski list da je odlučeno “da se ne ide na princip uzvraćanja istom mjerom, jer se to ne smatra korisnim.”
Januar je bio izazovan mjesec za Frederiksen, budući da su SAD usmerile pažnju na Dansku i javno joj prijetile ne samo carinama, već i potencijalnom vojnom intervencijom zbog Grenlanda.
U nedjelju veče, usred curenja informacija o njenom navodno “užasnom” 45-minutnom razgovoru s Trampom, Frederiksen je na društvenim mrežama objavila fotografiju večere sa liderima susjednih država, norveškim premijerom Jonasom Garom Stureom, švedskim premijerom Ulfom Kristersonom i finskim predsjednikom Aleksandrom Stubom, pokazujući nordijsko jedinstvo.
Bonus video:
