Niz diplomatskih skandala između vlada Sjedinjenih Država i Kine se nastavlja, ovoga puta izvještajem, koji je odlagan nekoliko mjeseci, da je Kina uhapsila jednog od svojih bezbjednosnih zvaničnika zbog navodnog špijuniranja za SAD.
Pomoćnik zamjenika ministra u kineskom Ministarstvu za državnu bezbjednost pritvoren je ranije ove godine na osnovu tvrdnji da je nekoliko godina SAD-u prosljeđivao informacije o špijunskim aktivnostima Kine u inostranstvu, rekla su agenciji Rojters tri izvora „direktno upućena u slučaj“.
Američka državna sekretarka Hilari Klinton je odbila da komentariše hapšenje kineskog zvaničnika, rekavši samo da dvije države nastavljaju saradnju povodom mnogih pitanja.
„Cilj našeg odnosa sa Kinom je da osiguramo da prkosimo istoriji,“ rekla je Klinton na konferenciji za novinare u Oslu.
„Nikad se nije desilo da su jedna etablirana, vodeća sila i jedna sila u usponu uspjele da nađu način ne samo da koegzistiraju, već da sarađuju... Namjera nam je da pravimo istoriju našim odnosom sa Kinom“, poručila je šefica diplomatije SAD.
Nakon što je par fotografisan prilikom tajnih sastanaka, on je ucijenjen i pristao je da dostavlja tajne informacije SAD-u
Pomoćnika je angažovala američka Centralna obavještajna agencija (CIA), i obezbjeđivao je „političke, ekonomske i strateške obavještajne podatke“, rekao je jedan izvor, iako nije jasno koliki je nivo informacija kojima je imao pristup niti da li su podaci koje je objavljivao kompromitovali kineske špijune u inostranstvu.
List „Oriental dejli“ iz Hongkonga, prenio je da je mjesečnik „Nju vej“ 25. maja objavio da je kineski zvaničnik „upao u zamku zgodne žene“ koju mu je postavila CIA.
Nakon što je par fotografisan prilikom tajnih sastanaka, on je ucijenjen i pristao je da dostavlja tajne informacije SAD-u, prenio je BBC pisanje kineske štampe.
Ako se potvrdi, to bi bio treći veliki incident koji je pogodio kinesko-američke odnose u proteklih nekoliko mjeseci i najozbiljniji kinesko-američki špijunski skandal koji je dospio u javnost od 1985.
Zvaničniku ministarstva za obavještajne operacije kod kuće i u inostranstvu isplaćivane su stotine hiljada dolara, kazali su izvori.
Jedan od izvora, koji su insistirali da ostanu anonimni „iz straha od kazne“, rekao je da je „napravljena ogromna šteta“.
Oni nisu otkrili imena osumnjičenog špijuna ili zamjenika ministra, za kojeg je radio. Zamjenik ministra je suspendovan i podvrgnut ispitivanju, prema tim izvorima.
Rojters piše da Ministarstvo za državnu bezbjednost rijetko objavljuje imena svojih zvaničnika i nema zvanični veb sajt.
Kineski obavještajni zvaničnik Ju Ćaingšeng prebjegao je 1985. u SAD. On je rekao Amerikancima da jedan analitičar CIA špijunira za Kinu. Taj analitičar se ubio 1986. u američkom zatvoru, nekoliko dana prije nego što je trebalo da mu bude izrečena dugotrajna kazna.
Pomoćnik zamjenika ministra je uhapšen „negdje između januara i marta“, kada se zahuktavao najveći politički skandal u Kini posljednjih godina, iako su izvori rekli da ta dva slučaja nisu povezana.
Policijski šef megalopolisa Čongćing, na jugozapadu Kine, u februaru je pošao u američki konzulat, gdje je boravio 24 sata. Ambiciozni šef Komunističke partije za Čongćing, Bo Silaj, kasnije je smijenjen nakon što je otkriveno da je policijski šef istraživao umiješanost Boove supruge u ubistvo.
Boova supruga je sada u pritvoru na osnovu optužbi da je otrovala britanskog biznismena Nila Hejvuda zbog spora oko novca.
Vašington se zvanično nije oglašavao povodom tog incidenta, ali su krajem aprila odnosi dodatno pogoršani kada je slijepi kineski disident Čen Guangčeng pobjegao iz kućnog pritvora i potražio utočište u američkoj ambasadi u Pekingu.
Čen je proveo šest dana u ambasadi, izazvavši diplomatsku krizu koja je riješena tek kada mu je Peking prošlog mjeseca omogućio da napusti zemlju i studira u Njujorku.
Pritisak na šefa državne bezbjednosti
Razotkrivanjem slučaja špijunaže biće izvršen dodatni pritisak na kineskog šefa za bezbjednost, Žua Jongkanga, koji formalno nadgleda državni bezbjednosni aparat kao član najvišeg kineskog organa za donošenje odluka, Stalnog komiteta Politbiroa.
Slučajevi Boa i Čena su već nametnuli pitanja o efikasnosti bezbjednosnog establišmenta koji je, pod Žuovom upravom, postao skuplji za održavanje od kineske vojske, piše Rojters.
Nakon smjene visokog komunističkog funkcionera Boa Silaja kružile su glasine da je moguć Žuov pad, javio je tada dopisnik BBC-ja iz Pekinga.
Galerija
Bonus video:
