Dok ljudi širom svijeta ostaju u svojim domovima kako bi zaustavili širenje novog koronavirusa, vazduh se očistio, mada privremeno.
Smog je prestao da guši Nju Delhi, jedan od najzagađenijih gradova na svijetu, a u Indija građani „opet vide“ znamenitosti koje nisu vidljive decenijama.
Zagađenje azot-dioksidom na sjeveroistoku Sjedinjenih Država je smanjeno 30 odsto. Rimski nivo zagađenja vazduha od sredine marta do sredine aprila smanjen je za 49 odsto u odnosu na godinu ranije.
Zvijezde izgledaju vidljivije.
Ljudi takođe primjećuju životinje na mjestima gdje ih obično nisu gledali. Kojoti su počeli da se pojavljuju duž avenije Mičigan u Čikagu i blizu mosta Golden Gejt u San Francisku.
Još ranije puma je lutala ulicama Santijaga u Čileu.
Koze su „preuzele“ jedan grad u Velsu.
U Indiji su i onako odvažne divlje životinje postale hrabrije jer sada gladni majmuni ulaze u kuće i otvaraju frižidere kako bi potražili hranu.
Jednostavno, kada ljudi ostanu kući, Zemlja postaje čistija i divlja.
"To nam daje prilično jasan uvid u to koliko nereda ljudi stvaraju na našoj prelijepoj planeti“, kaže za AP naučnik Stjuart Pim sa Univerziteta Djuk.
"Ovo nam pruža priliku da jasno vidimo koliko to može bolje biti“, ističe Kris Fild, direktor Instituta za životnu sredinu Stenford Vud, koji je okupio naučnike kako bi procijenili ekološke promjene koje se dešavaju dok su ljudi u izolaciji.
Naučnici, od kojih je većina i sama zatvorena u svojim domovima, za AP kažu da su željni istraživanja neočekivanih promjena u korovu, kod insekata, buke i zagađenja.
Italijanska vlada radi na okeanskoj ekspediciji kako bi istražila morske promjene zbog nedostatka ljudi.
"Na mnogo načina smo udarili čekićem u Zemljin sistem i sada vidimo šta je Zemljin odgovor", kaže Fild.
Istraživači prate dramatične pad u tradicionalnom zagađenju vazduha, kao što je azot dioksid, smog i sitne čestice.
Ove vrste zagađenja ubiju do sedam miliona ljudi godišnje širom svijeta, podsjetio je za AP predsjednik Instituta za zdravstvene efekte Dan Grinbaum.
Vazduh od Bostona do Vašingtona najčišći je od kada je satelit NASA 2005. godine počeo da mjeri azot dioksid, kaže NASA atmosferski naučnik Beri Lefer.
Ovo zagađenje je uglavnom uzrokovano sagorijevanjem fosilnih goriva kratkotrajno pa se vazduh brzo čisti.
U poređenju sa prethodnih pet godina, zagađenje vazduha u martu je 46 odsto niže u Parizu, 35 odsto u Bengaluru (Indija), 38 odsto u Sidneju, 29 odsto u Los Anđelesu, 26 odsto u Rio de Žaneiru i 9 odsto u Durbanu (Južna Afrika), pokazuju podaci NASA.
„Dobijamo uvid u ono što se može dogoditi ako počnemo da prelazimo na automobile koji ne zagađuju“, kaže Lefer.
Čistiji vazduh je najprisutniji u Indiji i Kini.
Stanovnici Džalandara, grada u Indiji u državi Pandžab, od 2. aprila uživaju u pogledu koji nije viđen decenijama: vrhovima Himalaja prekrivenim snijegom koji su udaljeni više od 160 kilometara.
Čistiji vazduh znači i jača pluća za astmatičare, posebno djecu, kaže dr Mari Prunicki, direktor za zagađenja vazduha i zdravstvena istraživanja sa Medicinskog fakulteta Univerziteta u Stanfordu.
Aersoli koje hvataju toplotu i izazivaju klimatske promjene ostaju u atmosferi 100 ili više godina, tako da pandemija koronavirus vjerovatno neće uticati na globalno zagrijevanje, kaže Zeke Hausfater, sa instituta za klimatske studije Breaktrou.
Nivo ugljen dioksida i dalje raste, ali ne tako brzo kao prošle godine. Zagađenje aerosolima, koje ne ostaje dugo u vazduhu, takođe opada.
Ali aerosoli hlade planetu, pa tako naučik NASA za klimu Gevin Šmit istražuje da li njihov pad nivoa za sada možda zagrijeva lokalne temperature.
Fild kaže da ga najviše intrigiraju povećane urbane posjećenosti kojota, puma i drugih divljih životinja koje postaju spona društvenih mreža i medija.
Krda poput divljih vepara viđena su ispred tržnog centra u Arizoni.
Čak i ptice iz Njujorku izgledaju „gladnije i smjelije“.
U Adelaidi u Australiji policija je podijelila snimak kengurua kako skače po uglavnom praznom centru grada, a čopor šakala zauzeo je gradski park u Tel Avivu, u Izraelu.
Nismo napadnuti. Divlje životinje su oduvijek bile tu, ali mnoge životinje su stidljive, kaže Pim.
Izlaze kad ljudi ostanu u svojim kućama. Za morske kornjače širom svijeta, ljudi su otežavali gniježđenje na pješčanim plažama.
Bonus video:
