Novi naučni rad donosi uvide u listu svjetskih zemalja koje su najodgovornije za klimatske promjene i koliko iznosi njihovo parče odgovornosti ako se posmatraju emisije ugljen-dioksida, metana i azotnih oksida.
Sjedinjene Američke Države, Kina, Rusija, Brazil i Indija predstavljaju države koje su svojim aktivnostima u sektorima fosilnih goriva i korišćenja zemljišta najviše doprinijele klimatskim promjenama od 1851. do 2021. godine, otkriva studija, koja je nedavno objavljena u časopisu Scientific Data, piše N1.
Srednja temperatura na Zemlji je od početka industrijske revolucije porasla za 1,1 °C. Kada bismo izolovali kumulativne emisije ugljen-dioksida, metana i azotnih oksida, globalno zagrijavanje bilo bi nešto veće, oko 1,6 °C. Važno je naglasiti da istraživači u svoje procjene porasta temperature nisu uključili aerosole i sumprot-dioksid koji imaju efekat hlađenja, te bi sveukupno zagrijavanje, za koje su odgovorne države, moglo da bude nešto manje.
Kako pokazuju podaci, skoro polovinu posmatranog porasta temperature kroz istoriju, odnosno 0,74 °C, prouzrokovalo je samo pet zemalja, i to redom: Sjedinjene Američke Države (0,28 °C), Kina (0,2 °C), Rusija (0,1 °C), Brazil (0,08 °C) i Indija (0,08 °C).
Kada bi se Evropska unija posmatrala kao jedna država, a ne zajednica zemalja, dospjela bi na treće mjesto najvećih istorijskih zagađivača ispred Rusije, Brazila i Indije.
Njene kumulativne emisije ugljen-dioksida, metana i azotnih oksida izazvale su globalno zagrijavanje od 0,17 °C. Nezanemarljiv doprinos porastu temperature imaju i Nemačka (0,05 °C), Ujedinjeno Kraljevstvo (0,04 °C), Kanada (0,03 °C), Australija (0,02 °C) i Iran (0,02 °C).
Kako pokazuju proračuni, veći deo globalnog zagrijavanja nastao je usled korišćenja fosilnih goriva i industrije (1,06 °C). Dok je uticaj korišćenja zemljišta skoro duplo manji (0,55 °C).
Međutim, porast temperature koji potiče od fosilnih goriva i korišćenja zemljišta razlikuje se od zemlje do zemlje.
Primjera radi, uprkos suprotnom stanju globalno gledano, u Brazilu je korišćenje zemljišta zagrijalo atmosferu tri puta više od fosilnih goriva.
Naravno, udio pojedinačnih država u globalnom zagrijavanju, na osnovu navedenih gasova sa efektom staklene bašte, mijenjao se kroz prethodnih 150 godina u zavisnosti od jedinstvene nacionalne situacije kada je riječ o industrijalizaciji, dekarbonizaciji i krčenju zemljišta.
Najvećim istorijskim zagađivačima naučnici pripisuju i procentualno učešće u porastu temperature, zaključno sa 2021. godinom, koje se kreće u rasponu od 4,77% (Indija) do 17,33% (Sjedinjene Američke Države). Zajedno sa Evropskom unijom, Sjedinjene Američke Države, Kina, Rusija, Indija i Brazil snose 55,77% odgovornosti u posmatranom stepenu globalnog zagrijavanja od oko 1,6 °C.
Ovo je još jedan u nizu naučnih radova koji potvrđuje da su bogate nacije, kada se u obzir uzme šira slika i duži vremenski period, najodgovornije za klimatske promjene.
Štetne emisije nekih od njih su u međuvremenu možda pale, ali zbog prethodne krivice one treba da predvode čovječanstvo na putu ka neto nultim emisijama kako bi smanjile teret koji u svijetlu promjena klime disproporcionalno pada na siromašne zemlje.
Ipak, ukoliko bi sve države poput naše digle ruke od energetske tranzicije, zato što postoje veći krivci za globalno zagrijavanje, borba na nivou svijeta bila bi ugrožena zato što zbirno odnosimo udio u štetnim emisijama koji je uporediv sa nekim od najvećih emitera.
Bonus video:
