Ubistvo tri američka vojnika i ranjavanje njih 34 u nedjelju u napadu militanata koje podržava Iran pojačava pritisak na američkog predsjednika Džoa Bajdena da zada udarac direktno Iranu, što je on oklijevao iz straha da ne potpali širi rat.
Iran je negirao da ima bilo kakvu ulogu, ali su prve žrtve u nizu napada na američke snage na Bliskom istoku od izbijanja rata između Izraela i Hamasa podstakle pozive američkih političara na direktan odgovor.
Bajdenove opcije za odgovor mogle bi biti napadi na iranske snage izvan Irana ili čak u njemu, ili oprezniji osvetnički udari samo na militante koje podržava Iran, kažu eksperti.
Američke snage na Bliskom istoku su od oktobra napadnute više od 150 puta od strane snaga koje podržava Iran u Iraku, Siriji, Jordanu i uz obalu Jemena.
Međutim, do napada u nedjelju na udaljenu bazu poznatu kao Toranj 22 blizu sjevernoistočne granice Jordana sa Sirijom, u napadima nisu poginuli američki vojnici niti ih je ranjen toliki broj. To je Bajdenu otvorilo politički prostor da sprovede američku odmazdu, nanoseći gubitke snagama koje podržava Iran bez rizika od direktnog rata sa Teheranom, piše Rojters.
Vašington je poručio da će preduzeti “sve neophodne akcije” da odbrani svoje trupe.
“Predsjednik i ja nećemo tolerisati napade na američke snage i preduzećemo sve neophodne akcije da odbranimo SAD i naše trupe”, rekao je ministar odbrane Lojd Ostin juče u Pentagonu.
Bajden je rekao da će SAD odgovoriti, ali nije iznio detalje.
“Budite sigurni da će svi vinovnici snositi odgovornost kada i kako mi izaberemo”, izjavio je u nedjelju.
Republikanci su optužili Bajdena da je dozvolio da američki vojnici postanu glineni golubovi, čekajući dan kada će dron ili projektil izbjeći odbranu baze. Kažu da je taj dan došao u nedjelju, kada je dron rano ujutru udario u blizini kasarne baze.
“Jedini odgovor na te napade mora biti razorna vojna osveta protiv terorističkih snaga Irana, i u Iranu i širom Bliskog istoka”, rekao je republikanski senator Tom Koton.
Bivši predsjednik Donald Tramp je opisao napad kao “posljedicu Bajdenove slabosti i predaje”.
“Pošaljite svoju djecu u borbu”
Jedna poslanica demokrata je otvoreno izrazila zabrinutost da je Bajdenova strategija ograničavanja sukoba između Izraela i Hamasa na Gazu neuspješna.
“Kao što sada vidimo, on izmiče kontroli i poprima obrise regionalnog rata, i SAD i naše trupe su nažalost u opasnosti”, rekla je Barbara Li, demokratska članica Predstavničkog doma.
Demokratski član Predstavničkog doma Set Molton, koji je služio u Iraku kao marinac, poručio je onima koji pozivaju na rat sa Iranom da idu naruku neprijatelju.
“Volio bih da vidim da šaljete svoje sinove i ćerke u borbu”, rekao je Molton. “Moramo imati efikasan, strateški odgovor sa našim uslovima i našim vremenskim okvirom”.
Stručnjaci upozoravaju da bi svaki napad na iranske snage unutar Irana mogao da primora Teheran da odgovori snažno, eskalirajući situaciju na način koji bi mogao da uvuče Sjedinjene Države u veliki bliskoistočni rat.
Rat Izraela ne ide po planu
Izraelske snage su pokrenule napad na glavni sjeverni grad Gaze nekoliko sedmica pošto su se odatle povukle.
Stanovnici Gaze su kazali da je u vazdušnim napadima na naselja širom grada Gaza ubijen i ranjen veliki broj ljudi. Dok su tenkovi granatirali istočne oblasti grada, brodovi su otvarali vatru na priobalne oblasti na zapadu, prenio je Rojters.
Izrael je krajem prošle godine objavio da je uglavnom okončao operacije na sjeveru Gaze. Ponovna ofanziva u gradu Gaza ukazuju na to da rat ne ide po planu, piše Rojters.
Među ubijenima su dva palestinska novinara, zajedno sa nekoliko članova njihovih porodica, saopštili su zdravstveni zvaničnici i udruženje novinara.
Hamas je prvi put nakon nekoliko sedmica ispalio salvu raketa na izraelske gradove dokazujući da ta militanta grupa koja upravlja Gazom i dalje ima kapacitet da ih lansira nakon skoro četiri mjeseca rata.
Građani Gaze kažu da obnovljeno nasilje ismijava odluku Međunarodnog suda pravde kojia poziva Izrael da učini više da pomogne civilima. Zdravstveni zvaničnici kažu da je 26.637 Palestinaca ubijeno u sukobu.
“Rat se nastavlja na prljaviji način”, izjavio je za Rojters građanin Gaze Mustafa Ibrahim, palestinski aktivista za ljudska prava koji je sada sa porodicom raseljen u Rafi blizu južne granice sa Egiptom, zajedno sa više od milion drugih građana Gaze.
Izrael je naredio nove evakuacije najnaseljenijih djelova grada Gaza, ali su građani kazali da će ih mnogi propustiti zbog prekida komunikacije. Izrael krivi Hamas za smrti civila jer operiše među njima, što borci poriču.
Povlačenje podrške UNRWA pogoršalo krizu
Ljudi na sjeveru melju životinjsku hranu da bi napravili brašno pošto im je ponestalo brašna, pirinča i šećera, usljed krize koja je sada pogoršana povlačenjem podrške agenciji UN za pomoć izbjeglicama, UNRWA.
SAD su saopštile da je Njemačka, još jedan veliki donator, među državama koje su suspendovale pomoć toj agenciji od petka, kada je Izrael saopštio da je 12 od 13.000 pripadnika osoblja UNRWA u Gazi umiješano u napad Hamasa 7. oktobra na Izrael u kojem je poginulo oko 1.200 ljudi.
Izraelski obavještajni dosije sadrži optužbe da je dio osoblja učestvovao u otmicama i ubistvima tokom napada koji je izazvao rat u Gazi, prenio je Rojters. U dokumentu se, bez navođenja dokaza, navodi da su oko 190 zaposlenih u UNRWA, uključujući nastavnike, operativci Hamasa ili Islamskog džihada.
Palestinci su optužili Izrael da je falsifikovao informacije da bi ocrnio UNRWA, koja je saopštila da je otpustila neke zaposlene i da istražuje optužbe.
UNRWA, koja tvrdi da je 150 njenih zaposlenih ubijeno od oktobra, saopštila je da će morati da obustavi operacije u roku od mjesec ako finansiranje ne bude nastavljeno.
“Sanjao sam da igram fudbal”
Meta vazdušnih napada je i južni grad Kan Junis, glavni fokus izraelskih napada od prošle sedmice, što je dovelo sukobe duboko na teritoriju gdje borave stotine hiljada ljudi koji su već pobjegli iz drugih oblasti.
Hiljade ljudi su primorane da ponove bježe, dok su neki išli pješice na jug noseći djecu i posteljinu. Sulejman Abusari, dječak u invalidskim kolicima koja je gurao njegov otac, rekao je da su mu noge amputirane nakon što ga je pogodio izraelski dron.
“Sanjao sam da igram fudbal”, rekao je za Rojters. “Oni su mi ukrali san”.
Bajden i drugi lideri vrše pritisak na novu privremenu obustavu vatre kako bi se omogućilo oslobađanje talaca koje drži Hamas i dopremanje dodatne pomoći u Gazu.
Pregovori u nedjelju koje je inicirao Katar i uz učešće SAD, izraelskih i egipatskih obavještajnih šefova, bili su “konstruktivni”, saopštio je Izrael. Dodao je, međutim, da i dalje postoje značajne razlike.
Portparol Bijele kuće za nacionalnu bezbjednost rekao je da postoji okvir za dogovor o taocima, ali da još nisu došli do završne tačke.
Bonus video:
