Svakog jutra na nosaču aviona “USS Dvajt D. Ajzenhauer”, neko od članova posade dobija poziv da dođe na komandni most, daju mu kolač i traže da sjedne na mjesto kapetana.
Pod uslovom da pristane, njegove fotografije se zatim dijele na društvenim mrežama dok kapetan Kris Čoudah Hil hvali svoje mlade “ratnike”, od koji su neki tek izašli iz tinejdžerskih godina i obavljaju nimalo glamurozne zadatke popravljanja mašina i aviona.
“Ako želim da podignem moral, treba da se pobrinem da se svi osjećaju voljeno i cijenjeno”, kazao je Hil za časopis američkih vojnih snaga “Stars and Stripes”. “Treba da se pobrinem da svi imaju misiju i svrhu”.
Četvrtog novembra, manje od mjesec nakon napada Hamasa na Izrael iz Gaze, nosač “Ajzenhauer” je prošao kroz egipatski Suecki kanal kako bi zauzeo poziciju u Crvenom moru. Nosač, taktička grupa i 7000 pripadnika američkog vojnog personala su od tada tamo, a od januara sprovode česte vazdušne napade na Jemen kao i operacije podrške za zaštitu civilnog brodskog saobraćaja.
Održavanje morala je sve važnije. Poput mnogih vojski širom svijeta, američka mornarica i kopnene snage su u jeku napora da privuku dovoljno ljudi.
U naporima Ukrajine da odvrati rusku invaziiju, regrutovanje dovoljnog broja vojnika se sada ispostavilo jednako važno kao nabavka artiljerije i dronova. Za Pentagon nedovoljan broj ljudi bi mogao značiti da neće moći da sprovodi sadašnje operacije, a kamoli da pojača resurse za buduće krize poput sučeljavanja sa Kremljom, Pekingom, Iranom ili Sjevernom Korejom.
Američka mornarica je u februaru priznala da je u posljednjim mjesecima 2023. uspjela da regrutuje samo oko 65 odsto od ukupnog broja vojnika koji su joj bili potrebni, dok su kopnene snage ispunile svega 74 odsto cilja kada je u pitanju regrutacija. Ukupno, američkoj vojsci je u 2023. nedostajalo 41.000 ljudi da bi ispunila ciljeve regrutacije, a kao razloge je navela nisku stopu nezaposlenosti u civilnom sektoru, pad interesovanja za karijere u vojsci, nacionalnu epidemiju “gojaznosti” i tehničke probleme koji usporavaju pristup medicinskim dokumentima.
Prema tvrdnjama Pentagona, svaka četvrta osoba u SAD između 17 i 24 godine ispunjava fizičke i obrazovne uslove za vojnu službu, usljed čega je mornarica postala prvi ogranak vojske koji je saopštio da će primati regrute bez diplome srednje škole.
Prema zvaničnim podacima, američke vazduhoplovne i svemirske snage - koje prioritet daju visokokvalifikovanim kandidatima i često su manje fizički zahtjevne - ispunile su svoje ciljeve regrutacije za 2023. godinu, uprkos ranijim sugestijama da to neće biti slučaj u vazduhoplovstvu.
Međutim, na širem nivou izgleda da je kriza vojne regrutacije globalna, i da se ne odnosi samo na zapadni svijet. Tokom protekle godine, vojni zvaničnici u Australiji, Japanu, Njemačkoj, Francuskoj, Holandiji i Britaniji su javno izrazili zabrinutost zbog sve manjeg broja dobrovoljaca.
U Evropi, usljed sve većeg broja žrtava sukoba u Ukrajini više država otvoreno razmatra uvođenje obaveznog vojnog roka, makar u vremenima krize. Među drugim strategijama su regrutovanje stranaca - što je predloženo i u Njemačkoj i Austriji - kao i veće oslanjanje na dronove i bespilotne sisteme.
U posljednjem odbrambenom izvještaju u Australiji navedena je kupovina nekoliko brodova sposobnih za robotizovane operacije opisanih kao “opciono posadni” - usljed čega je Australija postala prva zemlja koja je opisala ratne brodove na taj način, ali vjerovatno ne i posljednja.
Za američke kopnene snage i mornaricu, problemi sa regrutacijom su doveli do povećanja fokusa na očuvanje postojećeg personala, naročito onih sa vještinama poput nuklearnog inžinjeringa koje je teško zamijeniti.
Ti napori su bili prilično uspješni - makar u SAD. Prošle godine američke kopnene snage su uspjele da ispune cilj i zadrže 56 000 zaposlenih čiji je ugovore trebalo obnoviti do kraja juna. Mornarica je takođe nadmašila svoje ciljeve u pogledu obnove ugovora.
Za razliku od toga, djeluje da evropske vojske pogađa epidemija odliva vojnika, mornara i avijatičara koji odlaze ranije od očekivanog. U Francuskoj, zvaničnici kažu da je prosječna vojna karijera sada za godinu kraća nego što je bila nekada. U Britaniji, zvanične brojke pokazuju da se na svakih osam ljudi koji odlaze, vojsci pridružuje svega pet.
Dok NATO šalje trupe u istočnu i centralnu Evropu, a SAD i regionalni saveznici se pripremaju za moguću kinesku invaziju na Tajvan već 2027. godine, napetost bi mogla da se dodatno pogorša. Istraživanje koje je sproveo američki list “Army Times” pokazalo je da je u tenkovskim jedinicama američke vojske - koje su imale naročito iscrpljujući raspored podržavajući raspoređivanje snaga u Evropi i na Bliskom istoku - stopa samoubistava dva puta veću od prosjeka u vojsci, što se djelimično vidi kao posljedica prekomjernog rada.
Mada je raspoređivanje snage prvo u iračkom, a zatim u avganistanskom ratu imalo svoje izazove, manje krvavi ali ipak zahtjevni izazovi 2020-ih mogu se u najmanju ruku loše odraziti na moral.
Na nosaču “USS Džordž Vašington” zabilježeno je 11 saomubistava dok je više od godinu bio usidren u Norfolku u Virdžiniji zbog održavanja. To se djelimično povezuje sa nezadovoljstvom zbog lošeg smještaja i uslova.
Ukoliko su američki strahovi zbog rasta tenzija sa Kinom, Rusijom i Sjevernom Korejom opravdani, pritisak na pripadnike vojske se može samo povećati. Bespilotni sistemi i bolje upravljanje mogu donekle popuniti praznine, ali jedan od izazova za SAD i njihove saveznike jeste da izbjegnu situaciju u kojoj je njihov vojni personal već iscrpljen prije početka prave bitke.
Autor je kolumnista agencije Rojters
Prevod: N. B.
Bonus video:
