Novi premijer Japana, Šigeru Išiba, kaže da čita tri knjige dnevno i da radije radi to nego da se druži sa kolegama iz vladajuće stranke koji su ga juče izabrali za novog lidera.
Izbor 67-godišnjeg Išibe nakon četiri neuspješna pokušaja postavlja ovog samozvanog vuka samotnjaka na čelo Liberalno-demokratske partije koja vlada Japanom tokom većeg dijela prethodnih sedam decenija.
Išiba preuzima stranku u krizi čija podrška je kopnila tokom proteklih dvije godine zbog otkrića o vezama sa crkvom koju su kritičari označili kao kult i zbog skandala oko donacija koje nisu evidentirane.
Išiba, koji važi za intelektualnu gromadu unutar LDP-a i stručnjaka za nacionalnu bezbjednost, zalaže se za asertivniji Japan koji može smanjiti oslanjanje na dugogodišnjeg saveznika, Sjedinjenje Države, u pogledu odbrane. Analitičari kažu da bi taj stav mogao komplikovati odnose sa Vašingtonom, piše Rojters.
On je tokom kampanje za liderstvo u LDP-u pozvao da Japan predvodi stvaranje “azijskog NATO-a”, što je ideja koju je Vašington odmah odbacio kao prenagljenu.
Na Okinavi, gdje je koncentrisana većina američkih trupa u Japanu, rekao je da će tražiti veću kontrolu nad bazama koje koriste. On takođe želi da Vašington da Japanu riječ o tome kako bi koristio nuklearno oružje u Aziji.
Bivši ministar odbrane koji je ušao u parlament 1986. godine nakon kratke karijere u bankarstvu, Išiba je bio marginalizovan od strane prethodnih premijera, uključujući odlazećeg Fumija Kišidu, i postao je glas protivljenja unutar stranke.
Pobunio se protiv politika, uključujući povećanu upotrebu nuklearne energije, i kritikovao je svoju stranku zbog toga što ne dozvoljava bračnim parovima da koriste različita prezimena.
“Nesumnjivo sam povrijedio osjećaje mnogih ljudi, izazvao neprijatne situacije i nanio mnogima patnju. Iskreno se izvinjavam za sve svoje nedostatke”, rekao je u obraćanju poslanicima LDP-a koji su se okupili u sjedištu stranke za izbore, prije nego što je sa malom razlikom pobijedio nacionalističku političarku Sanae Takaiči.
Pokrenuvši kampanju u šintoističkom hramu u ruralnoj prefekturi Totori, gdje je njegov otac bio guverner i gde je Išiba počeo svoju političku karijeru na vrhuncu brzorastuće ekonomije Japana, rekao je pristalicama da je ovo njegova “konačna bitka”.
Otvoreno izražavajući mišljenja, uključujući pozive da Kišida podnese ostavku, zaradio je neprijatelje unutar LDP-a, iako je dugo popularan u široj javnosti. On je, međutim, ublažio neke političke stavove koji su ga doveli u sukob sa stranačkim kolegama. Rekao je da bi ostavio u funkciji neke reaktore u Japanu, iako se ranije protivio nuklearnoj energiji i podržavao obnovljive izvore energije.
“Političari ne moraju biti najbolji drugovi, sve dok se njihovi politički stavovi poklapaju”, rekao je Išiba na snimku objavljenom na Jutjubu ove sedmice.
Tokom vremena van vlade, ostao je u javnosti kroz medijske nastupe, objave na društvenim mrežama i na Jutjubu, komentarišuću razne teme, od opadanja nataliteta u Japanu do ramen nudli.
On se takođe šali na svoj račun, uključujući ponekad čudne manire i hobije poput pravljenja plastičnih modela brodova i vojnog aviona, od kojih neke izlaže na policama u njegovom skupštinskom kabinetu u Tokiju.
“Azijski NATO” je test za američku diplomatiju
Rojters piše da bi Išiba mogao zadati diplomatsku glavobolju Sjedinjenim Državama predlozima da reformiše najbliži savez Tokija, tako što bi vezao Vašington za “azijski NATO” i rasporedio japanske trupe na američkoj teritoriji.
On je svoj plan iznio u dokumentu za Insitut Hadson prošle sedmice. Išiba tvrdi da bi te promjene odvratile Kinu od korišćenja vojne sile u Aziji.
“Odsustvo kolektivnog sistema samoodbrane poput NATO-a u Aziji znači da su ratovi vjerovatno mogući jer ne postoji obaveza uzajamne odbrane,” napisao je. Išiba, kao i mnogi japanski političari, izrazio je zabrinutost zbog porasta kineskih vojnih aktivnosti oko japanskih ostrva.
Vašington je već odbacio ideju o NATO-u kao prenagljenu.
Išiba je, međutim, juče ponovo istakao svoju ideju, rekavši na pres konferenciji da je “relativni pad moći SAD” učinio potrebnim formiranje organizacije azijskog sporazuma.
Rojters navodi da Vašington obezbjeđuje zaštitu svojim nuklearnim arsenalom i da ima nosač aviona, borbene avione i oko 50.000 vojnika u Japanu.
Rojters piše da bi se Išibine potencijalno remetilačke promjene desile u trenutku kada SAD forsiraju tješnje veze, a Tokio teži vojnoj saradnji sa Južnom Korejom i Australijom, kao i jačanju bezbjednosnih odnosa sa evropskim zemljama, uključujući Britaniju i Francusku, kako bi se suprotstavio rastućem uticaju Kine.
Išibin NATO bi kombinovao skup postojećih diplomatskih i bezbjednosnih sporazuma, uključujući Quad grupaciju, Japan, SAD, Australija i Indiju, sporazum AUKUS između Kanbere, Vašingtona i Londona, kao i sve dublju bezbjednosnu saradnju Japana sa susjedom i rivalom Seulom.
Novi bezbjednosni savez, rekao je Išiba, mogao bi čak dijeliti kontrolu nad nuklearnim oružjem Vašingtona kao faktor odvraćanja protiv nuklearno naoružanih susjeda Japana.
U kampanji uoči jučerašnjeg glasanja, Išiba je rekao da želi da prilagodi japanski savez sa SAD, uključujući veći nadzor nad američkim vojnim bazama u Japanu, koje su često izvor napetosti sa lokalnim stanovništvom.
On je u dokumentu za Hadson takođe rekao da vojni savez Japana sa SAD može biti revidiran kako bi Tokio mogao rasporediti trupe na Guamu, američkoj teritoriji, prvi put od 1944. godine.
“Usudio bih se da pretpostavim da se to neće dogoditi”, izjavio je za Rojters Rintaro Nišimura iz firme The Asia Group Japan. “Izgleda kao da pokušava da fundamentalno promijeni odnos, ali ne na potpuno negativan način”.
Bonus video:
