Paketi koji su eksplodirali u transportnim centrima u Evropi bili su probni dio ruske zavjere da izazove eksplozije teretnih aviona na letovima za Sjedinjene Države, kažu zvaničnici zaduženi za bezbjednost, piše britanska agencija Rojters.
Zapadne vlade i obavještajne agencije u Evropi ranije su ukazivale na Moskvu kao na izvor niza požara i sabotaža u Evropi sa ciljem da destabilizuju saveznike Ukrajine.
Međutim, eksplozije u depoima kurirskih službi u Velikoj Britaniji, Nemačkoj i Poljskoj tokom jula, za koje je savjetnik litvanskog predsjednika rekao da su djelo Rusije, imale su potencijal da donesu tešku eskalaciju izazivanjem eksplozija i u avionima.
"Mogu da kažem da je ovo deo nekonvencionalnih operacija protiv zemalja NATO-a koje preduzimaju ruske vojne obavještajne službe", rekao je u utorak za Rojters Kestutis Budris, savjetnik za nacionalnu bezbjednost litvanskog predsjednika Gitanasa Nausede.
"Te operacije eskaliraju: njihov fokus se pomjera... na nanošenje štete infrastrukturi i ka akcijama koje bi mogle da dovedu do smrti ljudi", dodao je on.
Ruska vlada nije odmah odgovorila na zahtjev Rojtersa za komentar.
"Volstrit džornal" je u ponedjeljak citirao zapadne bezbjednosne zvaničnike koji su rekli da su uređaji koji su se zapalili u depoima američkog DHL-a u Birmingemu, u centralnoj Engleskoj i Lajpcigu, bili dio ruske operacije koja je imala za cilj da izazove požare u teretnim ili putničkim avionima na letovima za Sjevernu Ameriku.
Američka Uprava za bezbjednost saobraćaja saopštila je da je u proteklih nekoliko mjeseci "radila sa partnerima na uvođenju dodatnih bezbjednosnih mjera za američke operatere aviona i strane avio-prevoznike u vezi sa određenim pošiljkama tereta za Sjedinjene Države", piše Rojters.
Poljska je u oktobru saopštila da je uhapsila četiri osobe u istrazi o eksplozivnim paketima koji su slani kurirskim službama u zemlje EU i Veliku Britaniju u sklopu zavjere čija su meta bili paketi koji na kraju stižu u Sjedinjene Države i Kanadu.
Kanadska vlada saopštila je u utorak da je direktno rekla Rusiji "da je svaka prijetnja po bezbjednost i bezbjednost Kanađana neprihvatljiva", mada "u ovom trenutku ona neposredno ne postoji".
Dodala je da "prijetnje po bezbjednost vazduhoplovstva shvata veoma ozbiljno i blisko sarađuje sa ključnim nacionalnim i međunarodnim akterima".
Varšava je okrivila strane obavještajne službe, ne navodeći posebno Rusiju.
Poljski dnevnik "Gazeta Viborča" izvijestio je u oktobru da je paket izazvao požar u kamionu kuriske firme kod Varšave i da su paketi koji su eksplodirali u Poljskoj, Nemačkoj i Britaniji poslati iz Litvanije.
Litvanski generalni tužilac Nida Grunskiene rekla je novinarima da Vilnjus istražuje pakete i da su hapšenja izvršena "u Litvaniji i drugdje", ali u interesu istrage nije navela koliko ljudi.
"Naša istraga traje prilično intenzivno, u saradnji sa institucijama u drugim zemljama", rekla je ona.
FBI je odbio da komentariše, a i britanski ministar unutrašnjih poslova.
Generalni direktor britanske službe bezbjednosti (MI5) Ken Mekalum rekao je u oktobru da ruska vojna obavještajna služba GRU pokušava da izazove "haos" širom Britanije i Evrope.
Poljska je u oktobru saopštila da će zatvoriti ruski konzulat u gradu Poznanju zbog sumnje da je tu centar pokušaja sabotaže, zaključuje Rojters.
Bonus video: