Kao komandant ogranka Al Kaide u Siriji, Abu Mohamed al-Golani bio je tajanstvena ličnost koja se klonila javnosti, čak i kada je njegova grupa postala najmoćnija frakcija koja se borila protiv predsjednika Bašara al-Asada.
Danas je on najprepoznatljiviji pobunjenik u Siriji, a iz sjenke je postepeno izašao otkad je 2016. prekinuo veze sa Al Kaidom, preimenovao grupu i postao de fakto vladar pobunjeničke sjeverozapadne Sirije, piše agencija Rojters.
Transformacija je postala očigledna nakon što su pobunjenici predvođeni Golanijevom grupom Hajat Tahrir al-Šam (HTS), ranije poznatom kao Nusra front, prošle nedjelje zauzeli Alep. Golani je izbio u prvi plan šaljući poruke kojima je pokušao da umiri sirijske manjine koje strahuju od džihadista.
Kada su pobunjenici ušli u Alep, nekada najveći grad u predratnoj Siriji, na video-snimku prikazan je Golani u vojnoj uniformi kako izdaje naređenja, podsjećajući borce na direktive da štite narod i zabranjujući im ulazak u domove.
U srijedu je posjetio citadelu u Alepu, u pratnji borca koji je mahao zastavom sirijske revolucije - koju je Nusra nekada odbacivala, ali ju je Golani nedavno prihvatio, u znak približavanja glavnoj opoziciji u Siriji.
Od početka ofanzive, izdavao je saopštenja pod svojim pravim imenom, Ahmed al-Šaraa, prenosi Rojters.
“Golani je bio pametniji od Asada. Prilagodio se, preoblikovao, stekao nove saveznike i pokrenuo ofanzivu šarmiranja manjina”, rekao je Džošua Landis, stručnjak za Siriju i direktor Centra za studije Bliskog istoka na Univerzitetu u Oklahomi.
Eron Lund, iz organizacije “Century International”, kazao je za britansku agenciju da su Golani i HTS očigledno promijenili pristup, mada je naglasio da su i dalje “prilično tvrdokorni”.
“To jeste PR, ali činjenica da uopšte ulažu napore u ovakve poteze pokazuje da više nisu toliko rigidni kao nekada. Stara škola Al Kaide ili Islamske države nikada ne bi učinila tako nešto”, rekao je.
Golani i Nusra front pojavili su se kao najmoćnija među mnoštvom pobunjeničkih frakcija koje su se formirale u ranim danima pobune protiv Asada prije više od decenije.
Prije nego što je osnovao Front Nusra, Golani je ratovao za Al Kaidu u Iraku, gdje je proveo pet godina u američkom zatvoru. Vratio se u Siriju kada je počeo ustanak a poslao ga je tadašnji lider Islamske države u Iraku, Abu Omar al-Bagdadi, sa zadatkom da izgradi prisustvo Al Kaide.
Sjedinjene Države su 2013. proglasile Golanija teroristom, navodeći da mu je Al-Kaida u Iraku povjerila zadatak da svrgne Asadovu vlast i uspostavi islamski šerijatski zakon u Siriji, kao i da je Nusra front izvodio samoubilačke napade i propagirao nasilnu ideologiju.
Turska, glavni strani saveznik sirijske opozicije, označila je HTS kao terorističku grupu, dok istovremeno podržava neke od drugih frakcija koje se bore na sjeverozapadu zemlje.
Golani je prvi intervju za medije dao 2013, sa licem obmotanim tamnim šalom i okrenut leđima kameri. U razgovoru za Al Džaziru pozvao je na to da Sirija bude vođena prema šerijatskom zakonu.
Oko osam godina kasnije, pojavio se u intervjuu za program američke Javne televizijske službe (PBS), okrenut prema kameri, obučen u košulju i sako.
Golani je izjavio da nepravedno što je okarakterisan kao terorista i istakao da se protivi ubijanju nevinih ljudi. Detaljno je opisao kako je Nusra front u roku od godinu porastao sa šest ljudi koji su ga pratili iz Iraka na 5.000 članova.
Takođe je naglasio da njegova grupa nikada nije predstavljala prijetnju Zapadu. “Ponavljam, naša veza sa Al-Kaidom je okončana, a čak i kada smo bili sa Al Kaidom, protivili smo se izvođenju operacija izvan Sirije. To je potpuno protiv naše politike”, rekao je.
Golani je vodio krvavi rat protiv svog starog saveznika Bagdadija nakon što je Islamska država 2013. pokušala da preuzme Nusra front, koji je smatran tolerantnijim i manje represivnim prema civilima i drugim pobunjeničkim grupama.
Dok se Islamska država urušavala, Golani je učvršćivao kontrolu HTS-a u sjeverozapadnoj sirijskoj pokrajini Idlib, uspostavljajući civilnu administraciju nazvanu Vlada spasa.
Vlada predsjednika Asada smatra HTS teroristima, kao i ostale pobunjenike koji su se pobunili protiv Damaska.
Dok sunitski pobunjenici napreduju, administracija HTS-a izdala je nekoliko saopštenja u kojima pokušava da umiri šiitske Alavite i druge sirijske manjine. U jednom saopštenju pozvani su Alaviti da se odvoje od Asadove vlade i budu dio buduće Sirije koja “ne poznaje vjerske podjele”.
U poruci stanovnicima jednog hrišćanskog grada južno od Alepa, Golani je obećao da će oni biti zaštićeni i da će im imovina biti sačuvana, pozivajući ih da ostanu u svojim domovima i odbace “psihološki rat” sirijske vlade.
“On je zaista značajan. Glavni vođa pobunjenika u Siriji, najmoćniji islamista”, rekao je Eron Lund.
“Usvojili su simbole šireg sirijskog ustanka... koje sada koriste i pokušavaju da prisvoje revolucionarno nasljeđe - tvrdeći da su dio pokreta iz 2011. godine, naroda koji se digao protiv Asada, a takođe su i islamisti”, ističe Lund.
Bonus video:
