On pozdravlja fantastičnu ženu koja osvaja Evropu. Ona hvali snažnog i pronicljivog branioca Zapada. Donald Tramp i Đorđa Meloni brzo uspostavljaju novi transatlantski “poseban odnos”.
Italijanska premijerka Meloni jedina je evropska liderka koja je prisustvovala Trampovoj inauguraciji u ponedjeljak, čast koja je došla svega dvije nedelje nakon što je otputovala na Floridu da se sastane sa njim u odmaralištu Mar-a-Lago, čime se pozicionirala kao nova glavna saveznica Vašingtona u Evropi.
“Tramp ju je zbog kredibiliteta, pouzdanosti i stabilnosti naše vlade izabrao za najpoželjnijeg sagovornika u EU”, rekao je za Rojters italijanski zamjenik ministra spoljnih poslova Edmondo Ćirijeli, član pokreta Braća Italije na čijem čelu je Melonijeva. “Ovo je korisno za Italiju, a biće korisno i za EU”.
U teoriji, Meloni može mnogo da profitira ako bude u Trampovoj milosti. Italija, članica NATO-a, ima veliki trgovinski suficit sa SAD i smanjen budžet za odbranu, što je dovodi u potencijalni sukob s novom administracijom, osim ako ne uspije da iskoristi svoje veze s predsjednikom kako bi to ublažila.
Međutim, prevelika bliskost sa nepredvidivim američkim predsjednikom, takođe, nosi potencijalne opasnosti. Melonijeva je uložila velike napore da ubijedi Brisel da je pouzdan partner i mogla bi narušiti svoj ugled ako otvoreno promoviše italijanske interese nauštrb ostatka 27-članog bloka.
“Meloni je zapravo u veoma nezgodnoj poziciji”, rekao je Frančesko Galijeti, osnivač firme za politički rizik “Policy Sonar”.
“Nada se da će bliskost s Trampom biti korisna, ali rizikuje izolaciju u Evropi, bez ikakvih garancija da će moći da zaštiti Italiju od prijetećih američkih carina ili posljedica zbog nedovoljnog ulaganja u odbranu”.
Za manje od 10 godina, ona je prošla put od liderke marginalizovane, ultranacionalističke partije do vođe jedne od najstabilnijih vlada u poslijeratnoj istoriji Italije, služeći kao most između krajnje desnice i konzervativnih frakcija u Evropi.
Izbor Trampa, prirodnog ideološkog saveznika, pružio joj je priliku da igra sličnu ulogu na mnogo većoj sceni, sceni na kojoj su se, poput one iz 1980-ih, formirali moćni lični savezi među liderima kao što su Margaret Tačer i Ronald Regan, koji su učvrstili ono što se često naziva “posebnim odnosom” između Britanije i Amerike, podsjeća Rojters.
Uprkos distanciranju Melonijeve od krajnje desnih korena, neki analitičari u Rimu, koji su pažljivo pratili njen meteorski uspon, vjeruju da će njeni duboko ukorijenjeni evroskeptični instinkti prevagnuti.
“Misliti da će raditi u interesu Evrope i biti Trampov tihi savjetnik potpuno je naivno”, rekla je Natali Toči, direktorka italijanskog instituta za međunarodne odnose. “Ona će uvijek instinktivno birati nacionalne interese prije nego evropske”, kazala je Toči.
Tramp i Meloni obasipali su jedno drugo pohvalama. “Ovo je veoma uzbudljivo. Ovdje sam s fantastičnom ženom”, rekao je Tramp tokom posjete italijanske premijerke ranije ovog mjeseca. “Ona je munjevito osvojila Evropu”.
Meloni je, sa svoje strane, insistirala da će novoizabrani predsjednik SAD braniti zapadne interese i izjavila da bi njegove geopolitičke vještine mogle natjerati Vladimira Putina da sjedne za pregovarački sto kako bi se riješio sukob u Ukrajini.
“Tramp ima sposobnost da balansira između diplomatije i odvraćanja”, rekla je nakon posjete Floridi.
Visoki zvaničnik EU u Briselu, koji je želio da ostane anoniman, izjavio je za Rojters da još uvijek nije jasno da li Tramp želi da izgradi bilo kakve mostove prema Evropi, sa Melonijevom ili bez nje. Drugi zvaničnik rekao je da bi prijateljstvo italijanske premijerke s Trampom moglo biti vrijedno ako ga uspije ubijediti da podrži Ukrajinu u njenom ratu s Rusijom.
Meloni je takođe bliska s milijarderom Ilonom Maskom, koji se pojavio kao ključna figura u predsjednikovom užem krugu, a njih dvoje su razmijenili mnoštvo pohvala.
Mask je opisao Meloni kao “nekoga ko je unutra još ljepši nego spolja” na gala večeri u Njujorku u septembru prošle godine, što je italijansku premijerku podstaklo da odgovori da je preduzetnik “dragocjeni genije”.
Vlada Đorđe Meloni započela je pregovore o mogućem petogodišnjem ugovoru sa Starlinkom, dijelom Maskovog carstva, vrijednim 1,5 milijardi eura. Italijanski zvaničnici tvrde da su vojsci i diplomatama potrebne sigurne satelitske komunikacije kakve nudi Starlink i da ne mogu čekati do 2030. godine, kada se očekuje da će konkurentski evropski sistem IRIS2 postati operativan.
“Vlada tvrdi da ovaj ugovor nije štetan za Evropu, ali je jasno da ako potrošite 1,5 milijardi na Starlink, nećete ga napustiti za pet godina kako biste se priključili IRIS-u”, rekla je Natali Toči. “Ovo je veoma očigledan primjer kako Meloni stavlja nacionalne interese ispred evropskih”.
Ugovor sa Starlinkom donio bi skroman doprinos italijanskoj potrošnji za odbranu, ali ni približno dovoljno da zadovolji Vašington. Mada je NATO odredio da vojni budžet zemalja članica treba da iznosi 2% nacionalnog BDP-a, Tramp je pozvao da se taj procenat poveća na 5%. U Italiji, potrošnja se kreće oko 1,5%, dok ogroman državni dug zemlje sprečava bilo kakvo dodatno povećanje.
Frančesko Galijeti ne vjeruje da će Vašington prihvatiti vrste nejasnih obećanja koja je Rim davao u protekloj deceniji o povećanju potrošnje. “Nećemo ispuniti svoja obećanja, a to što je Trampova najbolja drugarica, neće pomoći Melonijevoj u ovom slučaju”.
Bonus video:
