Raspuštanjem vojske i odlaskom u Italiju kralj Nikola Petrović počinio je izdaju i prepustio narod austrougarskom okupatoru, navodi se, između ostalog, u predlogu rezolucije “Nikad više 1916. godina” koju će do kraja sedmice Poslanički klub Demokratskog fronta (DF) dostaviti Skupštini Crne Gore.
U Demokratskom frontu tvrde da je Rezolucija kojom se osuđuje kapitulacija Kraljevine Crne Gore u Prvom svjetskom ratu odgovor na Rezoluciju o poništavanju odluka Podgoričke skupštine, koju je predložila vladajuća koalicija.
Poslanici vlasti tražili su da se odluke Podgoričke skupštine proglase ništavnim jer je njeno konstituisanje bio instrument kojim je izvršen prevrat u Crnoj Gori. Prema saznanjima “Vijesti”, o predlogu Rezolucije vladajuće koalicije trebalo bi da se raspravlja 29. novembra.
“Imamo slučaj da DPS vodi jednu krajnje agresivnu politiku koja se bazira na istorijskim falsifikatima, pa je neophodno, zbog građana Crne Gore, zbog istine i prevazilaženja teških podjela u zemlji, na sve to odgovoriti činjenicama koje su sadržane u našoj rezoluciji. Odnosno braniti tekovine naših predaka i tradicionalne Crne Gore”, kazao je poslanik DF-a Jovan Vučurović.
U predlogu Rezolucije u koju su “Vijesti” imale uvid se, između ostalog, navodi da treba osuditi “čin kapitulacije Kraljevine Crne Gore jer je nakon toga njena teritorija de fakto postala dio austrougarske monarhije, koju je neko morao osloboditi”.
Ističe se i da je “kapitulantska politika crnogorske vlasti” proizvela loše posljedice po narod u Crnoj Gori, vojsku i njene oficire, ali i samog kralja Nikolu “koji u teškom i burnom vremenu nije mogao da ocijeni dalekosežni uticaj jednog takvog postupka”.
“Crnogorska vlast, raspuštanjem vojske i napuštanjem zemlje, ostavila narod, vojnike, podoficire i oficire na milost i nemilost okupatoru. U vrijeme okupacije ti ljudi su prošli teror i golgotu, ubijani, proganjani, internirani u logore”, konstatuje se u predlogu Rezolucije.
Ističe se i da je Vojska Kraljevine Crne Gore u operacijama 1915. i 1916. godine ispunila vojne zadatke, zaustavljajući napredovanje austrougarske vojske i omogućila uslove za nesmetano odstupanje prema Grčkoj vojske Kraljevine Crne Gore i vojske Kraljevine Srbije.
U predlogu Rezolucije se konstatuje i da do ispunjenja sporazuma između Kraljevine Crne Gore i Kraljevine Srbije, uključujući i povlačenje dvije vojske sa okupiranih teritorija, nije došlo jer “crnogorska vlast nije poštovala sporazum već je potpisala sramni čin kapitulacije”.
U DF-u smatraju da zbog toga parlament treba da osudi postupak tadašnjih vlasti Kraljevine Crne Gore.
“Koji su našu junačku vojsku osramotili, raspuštajući je nakon pobjede na Mojkovcu, a potom potpisali kapitulaciju. Time je tadašnja vlast odstupila od proklamovanih ratnih ciljeva, koji su sadržani u Proglasu kojeg je kralj Nikola, u ime Kraljevine Crne Gore, uputio na početku Velikog rata”, navodi se u tekstu Rezolucije.
Navodi se i da je Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca, koja je upostavljena nakon Prvog svjetskog rata, isplatila realnu novčanu naknadu dinastiji Petrović za imovinu koja joj je oduzeta u zemlji i preuzela obavezu davanja redovne novčane apanaže svim članovima dinastije kako bi mogli da bezbrižno žive. Ističe se i da je taj novac isplaćivan do 1945. godine.
“Čak i od strane kraljevske Vlade Jugoslavije u Londonu u godinama Drugog svjetskog rata, a koju je nakon dolaska na vlast i formiranja komunističke Jugoslavije dinastiji Petrović ukinuo Josip Broz Tito. Podsjećamo da je tokom rata princ Mihailo Petrović, slijedeći patriotizam svojih velikih predaka, a iskazujući lojalnost dinastiji Karađorđevića, odbio ponudu italijanskih fašista i njihovih slugu na čelu sa Sekulom Drljevićem da postane kralj Crne Gore”, navodi se u predlogu DF-a.
Bez crnogorske vojske na Solunskom frontu
U predlogu Rezolucije se upozorava i da zbog odluke kralja Nikole crnogorska vojska “nije postojala na Solunskom frontu”.
“Već je najveći broj oficira, podoficira i vojnika, nakon sramotnog čina predaje, od strane okupatora bio interniran u nekoliko logora koji su se nalazili na prostoru današnje Mađarske. Oni koji tamo nijesu završili, a uspjeli su da se prebace do Soluna, a radi se o hiljadama dobrovoljaca iz Crne Gore i Boke, učestvovali su u Vojsci Kraljevine Srbije u proboju Solunskog fronta i tako odbranili čast naših velikih predaka. Smatramo da se u dnevnopolitičkim tretiranjima tema iz ovog perioda nepravedno baca sjenka na jedan od najtežih događaja u istoriji ovog prostora, ropstva pod Austro-Ugarskom nakon kapitulacije i čuvenih gladnih godina”, navodi se u dokumentu koji je odgovor na rezoluciju vladajuće koalicije.
Bonus video:
