U vrijeme kada je Nikšić imao četiri bioskopa, Beograd je imao samo jedan

Nikšićki bioskop zvanično je prestao sa radom 2003. godine, ali već više od decenije nije nikšićka svakodnevnica.

Tadašnji gradski oci su prestanak rada bioskopa, opravdali činjenicom da u bioskopskoj sali nema grijanja. Pored silnih obećanja, čini se da je tek u posljednje dvije godine Opština Nikšić ozbiljno odlučila da renovira i adaptira za bioskop, dva prostora u gradu- nekadašnji Dom Vojske i Salu “18. septembar”.

Branko Baletić, direktor Crnogorske kinoteke, angažovan kao stručni konsultant, od strane Opštine Nikšić, tokom “Septembarskih dana Nikšića” prije 2 godine, je izjavio da će se uskoro promijeniti sadašnja slika, u kojoj podgorički multipleks bioskop ”Ster Sinemas” ugošćava i publiku iz Nikšića.

Baletić je još kazao da sala Doma vojske i sala “18.septembar” imaju zaista veliku perspektivu. Prema njegovim riječima troškovi adaptacije i renoviranja iznose oko 1,5 miliona eura, dok je sama bioskopska tehnika oko 100 hiljada eura.

Govorili su da je perspektivna: sala Doma vojske

Božidar Vukotić i Momčilo Rebić, bivši kinooperateri, vjeruju da Opština Nikšić i Ministarstvo kulture imaju ozbiljne namjere povodom ovog projekta.

Čak je posjeta sali “18. septembar” ministra kulture Branislava Mićunovića, mladog projektanta Branka Todorovića i Branka Baletića, obećala perspektivnu budućnost sedme umjetnosti u Nikšiću.

U holu sale, uz dim i “čašicu” kojom hoće da pobjede prolaznost i već odomaćenu hladnoću, Rebić i Vukotić su ispričali nostalgičnu i istinitu priču o nikšićkom kinu.

Bioskop “Pionirska sala” otvoren je 1923. godine. Njegovi vlasnici bila je porodica Brkuljan, koja i danas živi u Nikšiću.

Poslije Drugog svjetskog rata pojavile su se još tri bioskopske sale i nekoliko kinopunktova. Pionirska sala, Kino Kultura, Dom sindikata željezare i Dom armije ugošćavali su filmofile grada pod Trebjesom.

U vrijeme kada je Nikšić imao četiri bioskopa, Beograd je imao samo jedan. U slikama sa velikog filmskog platna mogli su uživati i oni koji su boravili u bolnici “Brezovik”, zahvaljujući manjim kinopunktovima.

Ludi za vesternima

Koliko je bilo interesovanje, govori činjenica da su poznati vesterni znali privući i više od 10.000 ljudi, kako iz Nikšića, tako i iz okoline. Neobični “kinobus” nije ostavljao prostora za ogromnu filmsku glad. Išao je preko Mratinja, Plužina i čak do “manite Golije”.

Sala “18. septembar” počela je sa radom 1963. godine. Nikšićani sa nostalgijom ovu salu nazivaju svojim “kinom”. Sala je imala čak 804 sjedišta, sa po 2 partera od 180 sjedišta, jednim parterom od 200 i sa 244 pomoćna sjedišta.

Sala "18. septembar" počela je sa radom 1963.

Od svih bioskopskih sala u Nikšiću, ova je jedina uspjela da uđe u sjećanja mlađih generacija i na taj način otme sebe od zaborava.

Prema riječima Momčila Rebića, u vrijeme kada je filmska glad bila nezasita, u Nikšiću su se pojavili filmski žurnali, jedna od najljepših razonoda svog vremena.

3D onog vremena

“Istorija koju nosi naše 'kino',bogata je i neprolazna. Ona je upravo ono što daje perspektivu i nadu za bolju budućnost našeg bioskopa. Siguran sam da je nedostatak bioskopa u našem gradu veliki gubitak za omladinu. Vjerujte da nema filma bez velikog ekrana“, rekao je kinooperater Božidar Vukotić.

Nikšićki “kino” je bio još prepoznatljiv po rijetkim projektorima za spektakl, dužine od 70 mm. Ova takozvana “Debi stereo tehnika”, pojavila se u Nikšiću daleke 1969. godine. Posjedovali su je još samo gradovi Mostar, Niš i Beograd.

Prema riječima sagovornika, filmovi koji su davani na toj projekciji bili su prava atrakcija.

“Mogli ste osjećati da postajete dio filma. Posebno je bilo interesantno dok slušate drzak zvuk voza, a u isto vrijeme osjećate strahovitu blizinu vagona. Takvi projektori još postoje u magacinu “kina”, kao i nada da će opet biti iskorišćeni. Filmovi puštani na na toj projekciji bili su: ”Prohujalo s vihorom”, “Čajkovski”, “Kan Kan” i “Okovani šoferi”, ispričao je Momčilo Rebić.

Prema rijecima Rebića i Vukotića, trenutno su u sali “18. septembar” sve mašine rasformirane, jer ne postoji odgovarajuće mjesto na kojem bi se mogle puštati projekcije ovakve vrste.

Rekorder 1988: "Hajde da se volimo"

Nekada su u Nikšiću postojale masine za “autokina”, projekcije koje su bacale čak do 120 metara. Nikšićani su gledali filmove iz svojih automobila, a najveće atrakcije bili su neuobičajni prenosi utakmica na velikom bijelom platnu.

U arhivi sale “18. septembar” sačuvani su i spisi koji govore da je 1980-tih godina bioskop dnevno posjećivalo oko 2.400 ljudi.

Film koji je izazivao najveće interesovanje bio je “Hajde da se volimo”, prikazan 1988. godine. Taj film je odgledalo čak 12.450 ljudi. Ništa manje interesovanje nije bilo ni za filmove “Žikina dinastija”, “Ljepota poroka”, “Oficir i džentlmen” i “Roki 3”.

U tužnom oku starog gospodina stanuju sve zablude, obećanja i sva lijepa sjećanja na nikšićki bioskop. Ovaj sjetni starac ne bi želio da se zaborave ni njegovi prijatelji, bivši kinooperateri: Vlado-Pupo Tomanović, Pajo Kovačević i Novica Baranin

Sasvim je moguće da, kada prođete ulicom Vuka Mićunovića, vidite starca od 80 godina koji sa poluosmijehom posmatra zgradu nekadašnjeg bioskopa. Njegovo ime je Martin Martinović.

“Prvi sam u ovom gradu pokretao filmsku traku”.

Umijeće je stekao od jednog Italijana, koji je boravio u Nikšiću. U tužnom oku starog gospodina stanuju sve zablude, obećanja i sva lijepa sjećanja na nikšićki bioskop. Ovaj sjetni starac ne bi želio da se zaborave ni njegovi prijatelji, bivši kinooperateri: Vlado-Pupo Tomanović, Pajo Kovačević i Novica Baranin.

Ako ne zbog paradoksa da najveća opština u bivšoj SFRJ nema bioskop, ako ne zbog mladih filmofila..., onda zbog hiljade čika Martina i svih pijanih stihova izrecitovanih u hladu stare smokve na terasi ”kina”, Nikšićani vjeruju da će ponovo raditi bioskop u njihovom gradu.

Galerija