Dokumentaciju o dijeljenju besplatnih avionskih karata između Ministarstva saobraćaja, Aerodroma Crne Gore (ACG) i “Montenegro erlajnsa” (MA) treba dati na uvid javnosti, a pošto poreski dug zastarijeva nakon pet godina, Poreska uprava treba da obezbijedi sve podatke i naplati poreska dugovanja za besplatne karte.
To su u razgovoru za “Vijesti” kazali nekadašnji predsjednik skupštinskog odbora za ekonomiju, finansije i budžet i aktuelni nezavisni poslanik Aleksandar Damjanović i ekonomska analitičarka Mila Kasalica.
“Vijesti” su objavile nezvanične informacije da Ministarstvo saobraćaja, ACG i MA godinama imaju dogovor da zaposleni u Aerodromima i Ministarstvu imaju pravo na besplatne karte kod MA, a da se kasnije za iznos tih karata smanjuje dug aviokompanije prema ACG.
Prema informacijama “Vijesti”, zaposleni na Aerodromima godišnje dobijaju po deset za njih besplatnih avionskih karata na bilo kojim destinacijama “Montenegro erlajnsa”, a zatim se za dio karte koji pripada toj aviokompaniji umanjuje dug prema Aerodromima. Taj iznos karata godišnje vrijedi oko 300 hiljada eura. Aerodromi imaju 650 radnika.
Zaposleni u Ministarstvu mogli su na sličan način da dobijaju za njih besplatne karte, ali nije jasan način na koji su dijeljene. MA svojim zaposlenima poklanja po deset karata na bilo kojim letovima ove kompanije i za to imaju usvojenu proceduru. Zaposlenima u ACG i MA, za koje je utvrđeno pravilo da dobijaju po deset besplatnih karata godišnje, to se čak i ne računa kao prihod jer bi na iznos karte morali da plate porez na dohodak fizičkih lica.
I dok povlašćeni u Ministarstvu i dvijema državnim kompanijama “lete o trošku poreskih obveznika”, građani plaćaju preskupe avionske karte. Prema podacima sa sajta MA za letove od 17.novembra do 1. decembra ka destinacijama ka kojima nacionalni avioprevoznik ima uspostavljene direktne letove, kako su “Vijesti” juče izračunale, treba izdvojiti od minimalnih 110 eura koliko košta karta do Beograda do preko 600 eura ako se putuje u Pariz.
“Činjenica da građani koji nijesu zaposleni u ministarstvu i ovim dvijema kompanijama plaćaju najskuplju karata u Evropi od 130 eura ka jednom polusatnom letu od Podgorice do Beograda kao kompenzaciju za jednosatne izlete na kafu privilegovanih do evropskih destinacija je nešto o čemu građani treba da razmišljaju kada prave sopstveni politički izbor”, istakao je Damjanović.
On je kazao da kompenzacija između državnih firmi i ministarstva sa ciljem smanjenja enormnih dugova MA je paradigma načina na koji funkcioniše ekonomski sistem i pravni poredak u Crnoj Gori.
“Osim problema faktičke utaje poreza i evidentnih šteta po državni budžet, ovakvim mehanizmima se stvara kvaziposlovni sistem, gdje i druge firme iz državnog portfelja, poput Plantaža, Željezničke infrastrukture ili Luke Bar na isti način mogu da smanjuju sopstveni dug”, istakao je Damjanović, dodajući da treba javnosti dati na uvid dokumenta o aranžmanu ministarstva i dvije državne firme.
Kasalica je istakla da treba ohrabriti poreznike da za pet godina (period zastarijevanja) zahtijevaju podatke i da obezbijede zakonske procedure da kompanije i ostala pravna lica, koja koriste besplatno karte, obračunaju pripadajuće poreze i doprinose za sve oblike ličnih primanja.
“Jer to nisu službena putovanja, već su ove džabe karte vrsta novčane privilegije koju poslodavac daje zaposlenom, što je oblik konkretnog ličnog dohotka, a koji omogućava poslodavac. Suština je u poreskom tretmanu. Dohodak zaposlenih u ACG, a posredno i uvezanim ministarstvima i našoj preskupoj reklami od MA, nije tretiran u skladu sa članovima 12/13 (koji definišu izvore dohotka, kao i šta je oporezivi dohodak) Zakona o dohotku fizičkih lica Crne Gore. To nema pravo nijedan poslovni subjekt, niti bilo koje pravno lice u Crnoj Gori. To je minimum onog patriotizma o kojem konstantno slušamo kada se barjači ružnom politikom da se sakrije javna i institucionalna neodgovornost, a koji se ovakvim praksama u cjelosti ponižava. Ostaje ptianje da li su državna i/ili eksterna revizija identifikovale konrektan poreski rizik, a trebalo im je to u opisu posla”, naglasila je Kasalica.
Potrebne političke promjene za utvrđivanje odgovornosti
Damjanović je kazao da “onda nema prepreka da se kompletnoj državnoj administraciji pokloni onoliko karata koliko se može kupiti i to po cijeni koštanja u zamjenu za kompletan dug MA”.
“To, naravno, neće riješiti problem sve većih dubioza ove kompanije i nedostatak iole ozbiljne strategije odgovornih u Vladi u vezi sa rješavanjem pitanja statusa i daljeg poslovanja MA. Poreski organi moraju da urade svoj dio posla, a što se tiče političke odgovornosti za ovakve aranžmane, svakako neće biti u ovakvom sistemu bez prethodnih ozbiljnih i političkih promjena”, rekao je Damjanović.
Komercijalna industrija ima besplatne karte
“Avio industrija komercijalnog karaktera, i avio infrastruktura sarađuju u kontinuiranoj dinamici. Poslovni međuodnosi se definišu ugovorima o saradnji. Legitimna je praksa da se određuju posebne cijene karata, odnosno to je cijena koštanja uvećana za neznatnu razliku u cijeni, jer se slijedi pretpostavka da to nije značajan poslovni obim transakcija i realizacije, a predstavlja izraz jačanja poslovnog povjerenja i poslovne saradnje među konrektnim poslovnim partnerima”, rekla je Kasalica.
Ona je dodala da široki krug potrošača svih ostalih kategorija, pravna i fizička lica, su klijenti strogo komercijalnog karaktera, na koje se primjenjuje tržišni princip i šeme lojalnosti, koje potom predstavljaju poslovnu marketinšku šemu određivanja umanjenja cijene zavisno od pređene kilometraže tokom redovnih letova kod jedne kompanije.
Bonus video:
