Ko je Veselin Vukotić: "Mag crnogorske ekonomije"

Profesor Veselin Vukotić uhapšen je u istrazi poslovanja državne kompanije "13. jul Plantaže".

Mag crnogorske ekonomije - kako je godinama označavan, najzaslužniji je što je crnogorska politička i ekonomska elita zdravo za gotovo prihvatila tezu o kraju istorije i nepostojanju alternative za (neo)liberalni koncept.

Profesor Vukotić je poznat kao veliki protivnik državnog intevencionizma i protekcionizma i promoter ideje o mikrodržavi.

Dobri poznavaoci prilika reći će da je Vukotićeva vizija da Crna Gora postane mediteranski tigar bila magična za šačicu privilegovanih, koji su za vrijeme propagiranja njegove ideologije neoliberalizma došli do ogromnog bogatstva.

Vukotić je snažno zagovarao privatizaciju, a kreator je programa masovne vaučerske privatizacije, u kojem su građanima besplatno podijeljeni vaučeri koje su mogli mijenjati za akcije preduzeća. Međutim, veliki broj tih vaučera, u nedostatku pravih informacija, završio je kod privatizacionih fondova koji su zatvorili veliki broj državnih preduzeća, da bi došli do vrijedne imovine.

Za veliki broj građana Vukotićeva vizija bila je više nego pogubna - stotine uništenih fabrika, hiljade radnika na ulici, mrvice socijali, mrvice penzionerima...

“Privatna svojina je mehanizam koji i neprijatelje pretvara u prijatelje”, „Ne prodajemo preduzeća, nego kupujemo strateške partnere“, samo su neke od rečenica koje su se mogle čuti od Vukotića.

Ovaj zagovornik slobodnog tržišta i inspirator crnogorske ekonomske škole, cijeli taj period ipak ostaje na državnom budžetu.

Vukotić je bio u kabinetu crnogorskog premijera Vuka Vukadinovića od 1985. do 1988. godine, a bio je i ministar za privatizaciju i preduzetništvo u saveznoj Vladi Ante Markovića od 1989. do 1992.

On je 1992. godine osnovao međunarodne Postdiplomske studije „Preduzetnička ekonomija“ na Ekonomskom fakultetu u Podgorici.

I dok je ubjeđivao studente da je budućnost u preduzetništvu, biznis idejama i otvorenom tržištu, čvrsto je držao poziciju u Bordu direktora u Plantažama, koje su ostale u većinskom vlasništvu države. On je u toj kompaniji bio predsjednik borda direktora od 2006. godine.

Takođe je bio dio grupe “pametnih, mladih i lijepih”, i dugogodišnji potpredsjednik Savjeta za privatizaciju i tako učestvovao u privatizaciji velikog broja crnogorskih preduzeća.

Vukotić snažno vjeruje u konkurentnost zbog čega je, barem se u početku činilo, sa partnerima (između ostalih i višegodišnji premijer i aktuelni predsjednik države Milo Đukanović i Dragan Vukčević, sadašnji predsjednik Crnogorske akademije nauka i umjetnosti) osnovao Univerzitet Donja Gorica (UDG).

„U temelje građevine UDG ugrađena je knjiga „Opasne riječi“ odnosno riječnik slobodne tržišne ekonomije. Znak da će diplomirani studenti ovog Univerziteta biti slobodni (traženi) na širem tržištu... To je naša priprema za ulazak u EU! Naš cilj je da pomognemo da Crna Gora postane Mediteranski tigar u EU!“, govorio je Vukotić. Ipak, o njegovom shvatanju slobode ponešto govori i autoritarni, maltene biblijski rječnik, pa na UDG tako postoje „13 zapovijesti za polaganje ispita i kolokvijuma“.

Brzo se Vukotić požalio da je sistem finansiranja visokog obrazovanja u Crnoj Gori, a i u regionu,,,nedemokratski i diskriminatorski prema studentima privatnih fakulteta”, jer ti studenti nemaju pristup budžetskim sredstvima svih studenata.

Podržao ga je Milo Đukanović, tada premijer, pa je UDG ubrzo „postao konkurentan“ uz pomoć budžetskih sredstava, što je negativno uticalo na Univerzitet Crne Gore kojem su smanjenja davanja i broj studenata i povećani dugovi.