Ružne scene iz Nikšića su obišle region na 13. jul, najznačajniji datum u istoriji Crne Gore nakon što je došlo do nasilnih incidenata u neposrednoj blizini centralnog gradskog trga.
„Vijesti“ su na osnovu izvještaja reportera i više snimaka u koje trenutno imamo uvid pokušale da rekonstruišu niz događaja koji je vodio incidentima.
Okupljanje na trgu Šaka Petrovića
Incidentu je prethodio niz provokacija i prozivki što se može vidjeti na snimcima koje je na Fejsbuku objavio Slavko Perošević, koga mediji oslovljavaju kao epskog pjesnika i majstora borilačkih vještina.
Perošević je bio govornik na jednom od skupova podrške Rusiji nakon agresije na Ukrajinu.
Na snimcima se vidi da je Perošević među okupljenima na trgu Šaka Petrovića odakle kreće auto-kolona. Taj skup nije prijavljen.
Okupljeni, među kojima je bilo više muškaraca sa majicama "Zavjetnici Tvrdoš" su se prvo skupili na stepenicama ispred manastira i pozirali.
Na samom početku prvog snimka Perošević poručuje da su oni potomci Baja Stanišića i Pavla Đurišića, četničkih vojvoda i saradnika okupatora u Drugom svjetskom ratu.
Vozač automobila u kom se nalazi Perošević poručuje i da oni nose barjake, a da žene treba da sjede kući, dočekuju junake i peru im noge.
Okupljeni su nosili trobojne zastave sa grbom Petrovića i zastave Republike Srbije, a na opasku žene sa crnogorskom državnom zastavom da „ovo nije Srbija, već Crna Gora“, Perošević i saputnici odgovoraju da je „ovo Stara Hercegovina, srpska Crna Gora“.
Potom se na snimcima vidi više dobacivanja između Peroševića i osoba koje su sa njim u automobilu i građana koji su okupljeni u blizini kružnog toka, a koji su nosili državna obilježja.
Kasniji snimak pokazuje šta je neposredno prethodilo incidentima. Grupa koju predvodi Perošević ulazi u Manastirsku ulicu koja vodi ka gradskom trgu. Na snimku se vidi kako se policija sklanja, dok Perošević tvrdi da su probili kordon policije koja je navodno probala da ih spriječi da prođu.
Grupa prolazi pored postrojenih policajaca koji se sklanjaju, a potom pjeva pjesmu: "Leleču Turci, kukaju bule, oj lele lele, evo ga Vule, a serdar Janko sa sabljom maše, udrite braćo, srpstvo je naše" te uzvikuju „Srbija“, „Rusija“ i „Kosovo“.
Bar jedan od okupljenih je nosio majicu sa velikim slovom „Z“ što je jedan od simbola ruske agresije na Ukrajinu.
Idući tom ulicom kolona prolazi pored terasa kafića na kojima su bili građani sa državnim obilježjima i tu nastaju prvi manji sukobi.
Perošević i drugovi onda dolaze do ograde koja je postavljen na ulaz na gradski trg gdje ih zaustavlja policija. U tom trenutku tu nema policajaca koji su opremljeni šlemovima i štitovima već oni stižu kasnije i to iz pravca Manastirske ulice.
Grupa tu nastavlja skandiranja, a u trenutku kada iz pravca Trga Slobode krenu da lete flaše i drugi premet, Perošević traži da ne bježe i psuje.
Potom ih policija potiskuje nazad, a Perošević poziva okupljene da se povuku, što neki odbijaju i pokušavaju da nasrnu na policajce i povremeno dolazi do guranja.
U jednom trenutku sa njima pregovara i načelnik nikšićke policije Dragoljub Peković.
Sa druge strane ograde
Snimak TV Nikšić prikazuje šta se dešavalo sa druge strane ograde gdje su bili okupljeni oni koji su slavili Dan državnosti na centralnom gradskom trgu.
Grupa građana stoji ispred kordona i dobacuje, a dio njih u jednom trenutku podiže ruke i prilazi kordonu policije. Jedan dio njih je uspio da prođe izmeđe između dva reda policijaca i tu kreće ozbiljnije guranje i koškanje.
Dio policajaca iz grupe bliže trgu potom koristi biber sprej i čuje se lomljenje staklenih predmeta.
Slijedi novo guranje sa policijom i masovnije korišćenje biber-spreja, te ozbiljni fizički sukobi i bačen je suzavac. U jednom trenutku se vidi i da ka policajcima leti stolica. Nakon pola sata su zabilježeni novi incidenti na gradskom trgu.
Šta kaže policija
Iz Uprave policije je navedeno da je policajce napala grupa osoba okupljena na Trgu Slobode, da su vrijeđali policajce i bacali staklene flaše, kamenice, stolice i drvene predmete, te da je jedan policajac teško povrijeđen, a više njih lakše.
Kažu da su preduzeli zakonom predviđene mjere da bi spriječili sukob između dvije okupljene grupe, da bi odbili napad i uspostavili javni red i mir.
Uprava policije saopštila je da je jedan njen službenik zadobio teže tjelesne povrede, a da je više njih povrijeđeno tokom incidenta u Nikšiću.
Aktivista za ljudska prava i koordinator Građanske inicijative "21. maj" Aleksandar Zeković smatra da je policija svojim djelovanjem uzrokovala „anarhiju i bezbjednosni haos“.
On tvrdi da saopštenje UP nije objektivno i da policija na terenu „nije raspolagala sa informacijama da se spremaju provokacije i incidenti od strane velikosrpskih nacionalista i ekstemista, uglavnom okupljanjih u okviru svetosavskih pravoslavnih udruženja, primarno bratstva Tvrdoš, prema mirno okupljenim građanima koji su proslavljali državni praznik“.
„ Jasno su dozvoilili da grupa ekstremista sa nacionalističkim obilježjima i pjesmama, uđe na trg. To se nije smjelo dozvoliti. Policija treba da postupa naročito preventivno. Par dana se najavljuju auto litije. Policija je bila dužna su da ih sve identifikuje, pozove na razgovor i upozori o posljedicama. Okupljanje velikosrpskih nacionalista nije bilo prijavljeno i bilo je protivzakonito, dok se sa druge strane obilježavanje 13. jula mirno odvijalo i bio je to regularno prijavljeni i odobreni skup", naveo je Zeković.
Navodi da su policajci dezorjentisano i masovno počeli da upotrijebljavaju sredstva prinude - hemiju, fizičku snagu, palicu - i prema mirno okupljenim građanima.
„Na dostupnim snimcima se vidi da se u dejstvu suzavca nalaze djeca, žene, stare osobe iako to nije bilo nužno i proizvelo je dalje negativne događaje. Primjetno je da pri djelovanju policija nije imala niti koristila megafon ili bilo koje drugo sredstvo da se građani na vrijeme upozore, da se jasno i glasno izda naređenje da se ljudi raziđu. Sve je to izostalo", dodao je Zeković.
Kazao je i da je Uprava policija svojim "neodgovornim i na činjenicama neutemeljenim saopštenjem" ne želi da prizna da je imala jasan problem sa primjenom zakona.
"Zbog čega je, na određene momente, došlo do anarhije i međusobnog obračuna više grupa, uključujući i nedopustive napade na službenike policije“, zaključuje Zeković.
Bonus video:
