Vrhovni sud u posljednje tri godine nije tražio novac za finansiranje službe za obezbjeđenje zgrada u kojima su crnogorski sudovi, jer nije ni formirana, a policija te objekte čuva na osnovu sporazuma iz 2015. koji je istekao nakon tri mjeseca.
To je, između ostalog, “Vijestima” saopšteno iz službe za odnose s javnošću krovne sudske instance.
Mladen Bulatović smrtno je stradao, a pet osoba povrijeđeno je nakon što je taj Podgoričanin 3. marta aktivirao ručnu bombu na ulazu u podgorički Osnovni sud i Osnovno državno tužilaštvo.
”Vrhovni sud u posljednje tri godine budžetom nije tražio novac za finansiranje Službe za obezbjeđenje zgrada u kojima se nalaze crnogorski sudovi, jer ista nije formirana, niti je novac za ovu službu obezbijeđen. Tražena sredstva tada nijesu odobrena pa je Vrhovni sud u dogovoru sa nadležnim institucijama zaključio da Služba obezbjeđena sudova treba da nastavi da se finansira iz budžeta Ministarstva unutrašnjih poslova”, konstatovali su iz institucije, kojom u v. d. stanju rukovodi sutkinja Vesna Vučković.
Odgovarajući “Vijestima”, saopštili su da je predlogom budžeta za 2023. godinu za Vrhovni sud tražen iznos nešto manji od 2,2 miliona eura (2.199.992,68 eura), ali da Ministarstvo finansija taj iznos nije odobrilo: “Pa je budžet Vrhovnog suda za ovu godinu 1,74 miliona eura (1.741.671,72 eura), odnosno manji za oko 460 hiljada eura”.
Podsjetili su da Zakon o sudovima iz 2015. godine, propisuje poslove obezbjeđenja lica, imovine i objekata sudova - odredbama člana 68 do 73, a njima je definisano da se u Vrhovnom sudu može formirati služba za poslove sudskog obezbjeđenja za sve sudove.
Zakon, dakle, predviđa organizovanje poslova obezbjeđenja, odnosno uslova za obavljanje poslova, ovlašćene osobe za to, nabavku oružja, službenih legitimacija kao i zajedničko obezbjeđenje u zgradi u kojoj je smješteno više sudova ili sudova i državnih tužilaštava.
”Međutim, navedena rješenja su neprecizna u definicijama službenika, njihovih ovlašćenja i svojstava kao i nadležnosti predsjednika svih sudova, zbog čega su ostala nerealizovana u praksi. Stoga su Vrhovni sud Crne Gore i Ministarstvo unutrašnjih poslova - Uprava policije, potpisali Sporazum o obezbjeđenju uslova za nesmetan rad sudova i održavanje reda 15. oktobra 2015. godine. Saglasno Sporazumu, osim objekata Ustavnog suda, Vrhovnog suda, Apelacionog suda, Višeg suda u Podgorici i Višeg suda u Bijelom Polju, koji se obezbjeđuju na osnovu člana 7 Odluke o određivanju lica i objekata koje obezbjeđuje Uprava policije, policija je obavezna da obezbjeđuje i objekte u kojima je sjedište Upravnog suda i svih osnovnih sudova. Sporazum je bio zaključen na period od tri mjeseca i prestao je da važi nakon isteka tog roka. Ipak, i nakon isteka važenja Sporazuma, nastavljena je saradnja sa Upravom policije, do pronalaska odgovarajućeg rješenja”, konstatuju iz Vrhovnog suda.
Tvrde da su 2018. godine uložili napor da kroz Pravilnik o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji utvrdi broj službenika i opis radnog mjesta, ali da uprkos tome smatraju da je posebnu pažnju trebalo posvetiti kvalitetnijem i detaljnijem zakonskom rješenju: “Naročito u pogledu ovlašćenja za nošenje oružja, odgovornosti u sistemu obezbjeđenja kao i prirodi pravnog lica koje obavlja te poslove, ali i procjeni bezbjednosnih rizika, organu koji bi bio nadležan za obuku tih službenika i usvajanju standarda u oblasti zaštite, kao i na proceduru provjere lica koja bi obavljala poslove obezbjeđenja i stvaranju uslova za rad tih službenika i njihovo finansiranje”.
S obzirom na to da se u najvećem broju zgrada u kojima su smješteni sudovi nalazi i Državno tužilaštvo, oni ocjenjuju da se, kao otvoreno, postavlja pitanje - da li sudska i tužilačka policija treba da budu nezavisne ili jedinstvene pravosudne policije.
”A to dalje otvara pitanje - koji organ bi bio nadležan za rukovođenje policijom”, tvrde iz Suda.
"Ne znamo dokle je stigla radna grupa"
Iz Vrhovnog suda konstatuju da su u prethodnom periodu sproveli više kompleksnih aktivnosti na polju unapređenja infrastrukture sudova, kao i poboljšanja bezbjednosti za zaposlene u sudovima i građane koji pristupaju sudovima.
Vrhovni sud, Vrhovno državno tužilaštvo i Vlada, podsjetili su, usaglasili su se povodom iniciranja izmjena i dopuna Zakona o sudovima, na Sjednici za vladavinu prava održanoj 2020. godine: “Ali nam još uvijek nije poznato da li je Radna grupa za izmjene Zakona o sudovima utvrdila tekst izmjena u tom pravcu, niti su ikada opredijeljena sredstva za funkcionisanje pomenute Službe”.
Napominju i da je tokom 2018. godine izrađen izvještaj o procjeni infrastrukture pravosudnih organa i da je formiran skup podataka u cilju utvrđivanja kratkoročnih, srednjoročnih i dugoročnih rješenja u okviru projekta “Podrška Evropske unije vladavini prava Crne Gore” (EUROL II), a u skladu sa evropskim zakonima, standardima i normativima.
Tvrde da su inicirali i saradnju sa Ambasadom Sjedinjenih Američkih Država u Podgorici, povodom angažovanja ekspertske podrške za uspostavljanje te službe, a koja bi tekla paralelno sa izmjenom Zakona o sudovima.
”Razgovori na tu temu nastavljeni su i 2022. godine sa pravnim savjetnikom u toj ambasadi kada je na sastanku, održanom početkom oktobra prošle godine, dogovorena podrška da se osim pitanja bezbjednosti zgrade i uključivanja sudske strane, obezbijede i depoziti koji se nalaze u sudovima, kao što su oduzeti gotovinski novac, hartije od vrijednosti, narkotici, oružje, eksplozivne materije i sl., a koji se po trenutno važećem zakonu moraju čuvati do pravosnažne presude. Ovdje posebno ističemo činjenicu da bi u skladu sa Zakonom o državnoj imovini i katastru, privremeno oduzeti predmeti trebalo da su čuvaju od strane Uprave za državnu imovinu i katastar, a ne u sudovima”.
Najveći dio budžeta ide na zarade, skoro milion eura
Najveći dio sredstava iz ovogodišnjeg, odobrenog budžeta, kako se navodi u odgovorima, predviđen je za neto zarade zaposlenih - 975.000 eura, dok će za porez na zarade, doprinose na teret zaposlenog i poslodavca i opštinski prirez biti isplaćeno 395 hiljada eura.
”Rashod za administrativni materijal je 24.250 eura, za gorivo 8.600 eura, komunikacione usluge (korišćenje opreme za suđenja) 13.000 eura, službena putovanja 13.600 eura, osiguranje vozila i zaposlenih 5.390 eura. Za advokatske, notarske i pravne usluge po dužnosti biće utrošeno 1.700 eura, otpremnine 6.240 eura, a s obzorom na to da je Vrhovni sud Crne Gore član brojnih domaćih i međunarodnih organizacija, kontribucija za članstva iznosi 5.900 eura. Za tekuće održavanje zgrade Vrhovnog suda odobreno je 4.000 eura, a za komunalne naknade za odvoz otpada, papira i reciklažu predviđeno je 500 eura”, saopštili su iz Vrhovnog suda.
2022.
godine, u januaru, ažuriranjem Jedinstvene liste prioritetnih infrastrukturnih projekata, predviđena je izgradnja tri nove zgrade: za Vrhovni sud, Osnovni sud u Podgorici i Osnovni sud u Baru. Više od 12 miliona eura procijenjena je vrijednost informacije o ažuriranju te liste, koju je usvojila Vlada. Nakon toga, sudovi su upućeni da izrade projektnu dokumentaciju
Bonus video:
