Novi šef tajne policije Ivica Janović suvlasnik je kompanije “Gvardia”, koju je osnovao sa bezbjednosno interesantnim licem Matom Boškovićem, čija imovina je prije sedam godina pretresana u akciji usmjerenoj protiv škaljarskog i kavačkog klana. Ta kompanija osnovana je 2006. godine.
Janović je prekjuče imenovan za vršioca dužnosti direktora Agencije za nacionalnu bezbjednost (ANB), nakon što je dojučerašnji šef tajne policije Boris Bato Milić podnio ostavku poslije razgovora sa premijerom Milojkom Spajićem.
To je učinio nakon što mu je predsjednik Vlade saopštio da planira da ga smjeni, pravdajući to zatvaranjem poglavlja.
Vlada Crne Gore izglasala je odluku o imenovanju Janovića tokom ponoćne, elektronske sjednice, što je izazvalo različite reakcije.
Iz Vlade nijesu odgovorili na pitanja Vijesti da li je Janović prošao bezbjednosne provjere i da li su registrovane smetnje, s obzirom da je u poslovnim kontaktima, odnosno da je suvlasnik kompanije sa bezbjednosnom interesantnom osobom koja je u policijskim evidencijama zavedena kao pripadnik škaljarskog klana.
Predsjednik države Jakov Milatović poručio je da je u toku pokušaj privatizacije sektora bezbjednosti i njegovo stavljanje u funkciju partijske, a ne državne politike, dok je članica Odbora za odbranu i bezbjednost, poslanica Jevrosima Pejović kazala je za Vijesti da je brine neodgovoran pristup premijera prema bezbjednosti.
Ko je Janović?
Janović je završio Višu pomorsku školu u Kotoru, nekadašnji je pomorac, plovio je brodovima kompanije MSC i privatni je preduzetnik bez dana staža u bezbjednosnom sektoru.
Brat je po ocu poslanika Pokreta Evropa sad (PES) Tonćija Janovića, suprug predsjednice Upravnog odbora Morskog dobra Zvezdane Barac Janović. Tonći Janović kum je šefa Spajićevog kabineta Branka Krvavca.
Kompaniju “Gvardia” sa Boškovićem je osnovano prije 18 godina. Prema podacima Centralnog registra privrednih subjekata djelatnost te firme je - uslužne djelatnosti u kopnenom saobraćaju.
On sinoć nije odgovorio na pitanja Vijesti poslata porukom, među kojima je i kako će na njegov posao uticati to što je u poslovnim odnosima sa osobom koja se u policijskoj evidenciji vodi kao pripadnik klana, a što mu je, prema saznanjima Vijesti, predstavljalo smetnju prilikom izrade procjene.
Bošković, sa kojim je u poslovnim odnosima, pretresan je 4. oktobra 2017. godine, u velikoj policijskoj akciji “Boka”, tokom koje je oduzeto 16 automobila visoke klase od bezbjednosno interesantnih osoba bliskih škaljarcima i kavčanima. Bošković je tog dana saslušan.
Policija je tada zvanično saopštila da su, u koordinaciji sa tužilaštvom i postupajući po pribavljenim naredbama sudija za istragu, u okviru aktivnosti koje preduzimaju u cilju borbe protiv organizovanih kriminalnih grupa izveli akciju “Boka”.
“Na osnovu do sada preduzetih aktivnosti, na dvadesetjednoj lokaciji na području Kotora, Tivta i Herceg Novog izvršen je pretres stanova, drugih prostorija i imovine članova organizovanih kriminalnih grupa Kavač i Škaljari, kao i njima bliskih lica, kojom prilikom je pronađeno i oduzeto sljedeće - 16 vozila visoke klase marki ‘BMW’; ‘VW’, ‘Audi’, ‘Porsche’, od kojih neka vozila posjeduju odgovarajući stepen zaštite, tri motocikla, više od 30 mobilnih telefona i SIM kartica, od kojih i jedan dio inostranih SIM kartica. Među oduzetim telefonima su i telefoni marke ‘Blackberry’ sa visokom nivoom kripto-zaštite, koji se koriste kao vid sigurne komunikacije, više tablet i lap top računara i USB memorija za skladištenje podataka, 5 pištolja i 5 pušaka, koji će biti predmet daljih provjera i vještačenja, više od 650 komada pištoljske i puščane municije različitog kalibra, 1 pancir i 1 metalni boks, 1 optički nišan, novac u iznosu od oko 8 000 eura, dokumentacija o različitim vrstama novčanih transakcija koje će biti predmet daljih provjera, dokumentacija sa različitim vrstama šifrovanih poruka, veći broj ugovora o kupoprodaji nepokretnosti i novčanim pozajmicama i veći broj vizit kartica sa kontaktima u zemljama Južne Amerike”, zvanično su tada saopštili o akciji u kojoj je pretresen poslovni partner novoimenovanog šefa tajne službe.
Janović je, prema javno dostupnim podacima, sa Miodragom Roćenovićem iz Bara je 2007. godine osnovao je kompaniju “La Bottega”, čija je djelatnost nespecijalizovana trgovina na veliko. U toj kompaniji bilo je više izmjena, a svojevremeno je osnivač bio njegov brat, poslanik Pokreta Evropa sad, Tonći Janović. Posljednja izmjena u toj firmi napravljena je 11. jula 2024. godine, kada je Ivica Janović ostao jedini osnivač, a kao izvršni direktor upisan je Aldijan Mustafić.
Prema javno dostupnim podacima, firma La Bottega tokom 2021. godine imala je ukupne prihode 163.088 eura, godinu kasnije nepune 22 hiljade eura više, a prošle godine njihovi ukupni prihodi bili su 791.561 euro. Rashodi su za prošlu godinu su 620.000 eura.
Posao tajne službe
Agencija za nacionalnu bezbjednost prikuplja, evidentira, analizira, procjenjuje, koristi, razmjenjuje, čuva i štiti podatke koji su od značaja za sprečavanje djelatnosti usmjerenih protiv nezavisnosti, suvereniteta, teritorijalnog integriteta, odbrane, bezbjednosti i Ustavom utvrđenog pravnog poretka Crne Gore, sprečavanje terorizma i drugih oblika organizovanog nasilja, sprečavanje organizovanog kriminala.
U obavezi im je i da prikupljaju podatke koji su od značaja za sprečavanje krivičnih djela protiv čovječnosti i drugih dobara zaštićenih međunarodnim pravom, sprečavanje obavještajne djelatnosti nosilaca obavještajnih aktivnosti drugih država, sprečavanje prijetnji po ekonomske interese Crne Gore, sprečavanje prijetnji po međunarodnu bezbjednost, sprečavanje drugih mogućih prijetnji po nacionalnu bezbjednost.
Agencija vrši i kontraobavještajnu zaštitu Skupštine, Vlade, Predsjednika Crne Gore, drugih državnih organa, ministarstava i organa uprave, ali i bezbjednosne provjere, kao i druge poslove od interesa za nacionalnu bezbjednost, u skladu sa zakonom.
Obavezni su i da o prikupljenim podacima izvještavaju predsjednika Crne Gore, premijera i predsjednika Skupštine Crne Gore, kao i Savjet za odbranu i bezbjednost, ministra odbrane i načelnika Generalštaba Vojske.
Šta kaže Zakon
Prema zakonu, radom Agencije za nacionalnu bezbjednost rukovodi direktor, kojeg imenuje i razrješava Vlada, na predlog predsjednika Vlade.
Predlog za imenovanje direktora Agencije Vlada dostavlja Skupštini radi davanja mišljenja, a Skupština nakon rasprave u nadležnom radnom tijelu, daje mišljenje.
Direktor tajne policije imenuje se na period od pet godina i može biti ponovo imenovan, a za svoj i rad Agencije odgovoran je Vladi.
Ne može biti član političke stranke, niti politički djelovati.
Između ostalih, ima ovlašćenja da se stara o zaštiti podataka, sredstava, metoda i izvora podataka od neovlašćenog pristupa, daje instrukcije i naloge za rad organizacionim jedinicama i službenicima Agencije, a odgovara za namjensko korišćenje budžetskih i drugih sredstava Agencije...
Takođe, utvrđuje kriterijume za prijem službenika u Agenciju i podnosi Vladi izvještaj o radu.
Premijera ne zanima bezbjednost građana
Nezavisna poslanica i članica skupštinskog Odbora za bezbjednost i odbranu Jevrosima Pejović kazala je za Vijesti da je brine neodgovoran pristup premijera prema bezbjednosti, podsjećajući da je Spajić prije pola godine otvoreno rekao da ga taj sektor ne zanima.
“Biće prije da ga ne zanima bezbjednost građana, ali i da ga i te kako zanima zloupotreba institucija”.
“U danima koji su pred nama vjerujem da ćemo se izboriti za odgovor na pitanje šta je gospodina Janovića preporučilo za ovu odgovornu funkciju. Ranije sam neodgovorne premijerove poteze, koji ugrožavaju naš evropski put, pripisivala nepromišljenosti i nedostatku znanja, međutim, sada sam sve više uvjerena da je premijer tu sa zadatkom da sprovede gruzijski scenario. Niko kome je cilj naša evropska budućnost ne bi samo par dana pred zatvaranje poglavlja 31 spoljna, bezbjedonosna i odbrambena politika, ugrožavao taj proces imenovanjem sumnjivih kadrova na najodgovornijim pozicijama”, kazala je ona.
Iz GP URA saopštili su da imenovanjem Janovića za vršioca dužnosti direktora ANB-a Spajićeva Vlada nastavlja da gazi institucije, ponižava državu i na najgori mogući način obesmišljava meritokratiju, koju su tako zdušno obećavali građanima u susret parlamentarnim izborima prethodne godine.
“Sada vidimo kako ta njihova meritokratija izgleda u praksi. Za direktora ANB-a je izabran čovjek koji je polubrat poslanika PES-a Tonćija Janovića, a koji je kum šefa Spajićevog kabineta Branka Krvavca. Takođe, on je i suprug predsjednice Upravnog odbora Morskog dobra Zvezdane Janović. Novoizabrani direktor ANB-a Ivica Janović je preduzetnik, koji do sada nije imao nikakve veze sa bezbjednosnim sektorom, što je još jedan pokazatelj kako se aktuelna Spajićeva i Mandićeva vlast odnosi prema državi, da ne preza od bilo čega, i da svakodnevno pred licem javnosti bez ikakvog stida pokazuju da vlast koriste samo kako bi izvukli za sebe neku ličnu korist ili korist za svoje rođake, kumove i prijatelje”, poručili su iz URA-e.
Vanredno stanje u sistemu nacionalne bezbjednosti
Iz kabineta predsjednika države Jakova Milatovića poručili su da se promjenom rukovodstva ANB-a, noć uoči odluke Evropske unije (EU) o zatvaranju četiri poglavlja, među kojima i poglavlja 31 (spoljna, bezbjednosna i odbrambena politika), ponovo uvodi sistem nacionalne bezbjednosti u vanredno stanje.
“Ovakvo djelovanje Vlade, nakon pravnog i institucionalnog haosa kojem smo svjedočili pri izboru direktora policije i nezakonitog pokušaja smjene načelnika generalštaba Vojske Crne Gore, dodatno potvrđuje da je u toku pokušaj privatizacije sektora bezbjednosti i njegovo stavljanje u funkciju partijske a ne državne politike. Imenovanje osobe bez ikakvog iskustva u bezbjednosnom sektoru, kojeg preporučuje samo rođačko-kumovski odnos sa visokim funkcionerima PES-a, može se okarakterisati ne samo kao nastavak loše prakse, već i kao udar na našu nacionalnu bezbjednost u trenucima velikih međunarodnih izazova”, ističe se u saopštenju.
Iz Milatovićevog kabineta su istakli da Zakon o ANB-u predviđa da poslovi nacionalne bezbjednosti, koji između ostalog uključuju i zaštitu Ustavom utvrđenog pravnog poretka, nezavisnosti, suvereniteta i bezbjednosti Crne Gore ne smiju biti prepušteni licima koja su državljani stranih država.
“Pozivamo nadležne organe da utvrde da li je u ovom slučaju rukovođenje ANB-om dato licu koje ne ispunjava zakonske uslove. Crna Gora, kao kredibilna NATO članica i država koja treba da postane dio zajedničke bezbjednosne i odbrambene politike EU, na čelu Agencije za nacionalnu bezbjednost mora imati kompetentnog profesionalca izabranog na osnovu stručnih referenci”, piše u saopštenju.
Bez odgovora o državljanstvu Hrvatske
Novi šef tajne policije nije odgovorio na pitanja Vijesti o tome da li je, osim crnogorskom, donedavno imao i hrvatsko državljanstvo.
Iz Ministarstva unutrašnjih poslova tvrde da on u Crnoj Gori ima prebivalište od juna 1995. godine.
“Janović Ivica, rođen 26.06.1977. godine u Kotoru, državljanin je Crne Gore sa prebivalištem u Crnoj Gori od 06.06.1995. godine. Ministarstvo ne posjeduje informaciju da imenovani ima ili da je imao hrvatsko državljanstvo”, piiše u odgovorima iz resora kojim rukovodi Danilo Šaranović.
Iz Ministarstva unutarnjih poslova Hrvatske nijesu odgovorili da li je Janović donedavno imao njihovo državljanstvo, ako jeste od kada do kada ga je imao.
Bonus video: