Šezdeset i četiri godine traje najstariji sudski spor u Crnoj Gori, a prema podacima Sudskog savjeta u 52 slučaja na konačnu odluku čeka se duže od dvije decenije.
I dok je spor stariji od najstarijeg sudije pokrenut zbog naknadno otkrivenog grobnog mjesta, u nekim malo mlađim procesima, rasprave se vode oko nasljeđa, međe, imanja, stabla, vodoizvorišta, ali i izvršenja krivičnih sankcija...
Među njima je i postupak stečaja pokrenut pred Privrednim sudom 2004. godine, u kom nije bilo naknadnih podnošenja akata.
Ostavinski postupak inicijalno pokrenut 1960. godine, već 1961. godine bio je rješen, tada pred hercegnovskim Sreskim sudom, a nedavno je ponovo aktiviran zbog donošenja dopunskog rješenja o nasljeđivanju.
Konačni ishod spora zbog vodoizvorišta u Gojakovićima, koji je pokrenut 1968. godine, nije dočekala Mojkovčanka koja ga je pokrenula, niti četiri njena sina, rečeno je Vijestima. Da im je opština tada nezakonito ušla u posjed i oduzela imovinu, sada dokazuju njihovi nasljednici.
Tog spora, međutim, nema na spisku najstarijih, jer je pokrenut novi koji se vodi zbog eksproprijacije.
No, na spisku su dva predmeta nikšićkog Osnovnog suda koja nijesu završena još od 1995, odnosno 2003. godine, a u kojima je trebalo da se sprovede izvršenje krivičnih sankcija.
“Provjerom kroz PRIS, na dan 11. 12. 2024. godine, u radu je ukupno 52 predmeta kojima je inicijalni akt podnijet prije više od dvije decenije. Međutim, to ne znači da u tim predmetima nije postupano, odnosno da nisu donošene odluke... Shodno podacima iz PRIS-a, u ovom trenutku je najstariji predmet u Osnovnom sudu u Herceg Novom iz 1960. godine, koji je aktiviran podnošenjem akta i formiranjem predmeta iz 2024. godine”, odgovorili su Vijestima iz Sekretarijata Sudskog savjeta.
Prema njihovim podacima, još konačno nije riješen ni ostavinski spor iz 1977. godine, koji se takođe vodi pred hercegnovskim Osnovnim sudom. I taj predmet aktiviran je tokom ove godine - podnošenjem akta i formiranjem predmeta.
Kada je riječ o predmetu koji je inicijalno formiran 1960. godine, predsjednica Osnovnog suda Herceg Novi, sudija portparol Vesna Gazdić, kazala je za Vijesti da je u pitanju predmet poslovne oznake O.br.45/24-60, koji je formiran po predlogu za donošenje dopunskog rješenja o nasljeđivanju.
“A koji podnijet ovom sudu dana 10. 12. 2024. godine. Predmet je dodijeljen u rad sudiji Olji Petrović dana 10. 12. 2024. godine, a u istom je zakazano ročište za dan 9. 1. 2025. godine, ali je podnosilac predloga advokat Slavica Stjepčević tražila odlaganje istog, iz razloga što tog dana nije u Herceg Novom”, kazala je Gazdić.
Ona je objasnila da se predlog za donošenje dopunskog rješenja odnosi na raspravljanje naknadno pronađene imovine:
“Grobnog mjesta iza smrti pok. ostavioca, koji je preminuo dana 18. 7. 1949. godine, a iza čije smrti je donijeto rješenje o nasljeđivanju Sreskog suda u Herceg Novom O.br.162/60-5 od 22. 5. 1961. godine, koje je dostavljeno u prilogu predloga za donošenje dopunskog rješenja. Postupajuća sudija je dopisom od 10. 12. 2024. godine tražila od Gradskog arhiva Herceg Novi spise O.br.162/60-5, koji još uvijek nisu dostavljeni ovom sudu”.
Sutkinja je naglasila i da, shodno članu 145 Sudskog poslovnika, svaki spis ima oznaku (poslovni broj), a oznaka spisa sastoji se od skraćenog naziva upisnika, rednog broja upisnika i od posljednja dva broja godine u kojoj je primljeno pismeno upisano u upisnik.
“Dakle, predmet O.br.45/24-60 odnosi se na zahtjev za donošenje dopunskog rješenja koji je podnijet 10. 12. 2024. godine, i zaveden u ‘O’ upisniku za 2024. godinu pod rednim brojem 45, dok se oznaka ‘-60’ odnosi na godinu kada je podnijet inicijalni akt na osnovu koga je donijeto osnovno rješenje o nasljeđivanju od 22. 5.1961. godine iza smrti ostavioca, kojim je raspravljena tada poznata zaostavština istog. Dakle, ne radi se o predmetu koji traje od 1960. godine, već o predmetu koji je formiran u decembru 2024. godine, a koji zbog istog ostavioca u postupku raspravljanja naknadno pronađene zaostavštine koja nije bila poznata u trenutku donošenja osnovnog rješenja o nasljeđivanju iz 1961. godine, u oznaci nosi poslovni broj vezan za inicijalni akt iz 1960. godine, a o kojem je i odlučeno rješenjem o nasljeđivanju od 22. 5. 1961. godine. Nije neuobičajeno da nasljednici nakon više desetina godina uspiju da kroz upravni postupak upišu imovinu na ostavioca koja u momentu smrti nije bila upisana na njega, ili na drugi način saznaju za imovinu koja nije bila raspravljena osnovnim rješenjem o nasljeđivanju, te da se tim povodom obrate sudu da raspravi i tu zaostavštinu”, istakla je predsjednica Osnovnog suda Herceg Novi, sutkinja Gazdić.
U Višem sudu u Podgorici najviše starih predmeta
Najviše predmeta starijih od dvije decenije vodi se pred Višim sudom u Podgorici, njih 18. Svi su drugostepeni građanski predmeti i svi su aktivirani tokom 2020, 2023. ili 2024. godine podnošenjem akta.
Inicijalni akt u najstarijem od njih formiran je prije četiri decenije, odnosno 1984. godine, a aktiviran je 2023. godine. Devet godina “mlađi” je predmet tog suda inicijalno formiran 1993. godine, a imaju po jedan iz 1996. i 1997. po dva iz 1998. i 1999. godine. U jednom predmetu inicijalno formiranom prije 25 godina prije četiri godine je podnijet akt kojim je ponovo aktiviran.
U tom sudu još su aktivna i po dva predmeta iz 2000, 2001. i 2003. godine, kao i četiri inicijalno formirana prije 20 godina.
Kada je riječ o starim predmetima, podgoričkom Višem sudu za petama su kolega iz novskog Osnovnog suda, u kom je 11 predmeta inicijalno formiranih prije dvije decenije. Od tog broja osam je predmeta ostavine, dva parnična i jedan složeni vanparnični predmet.
Osim inicijalno formiranog najstarijeg predmeta iz 1960. godine, u tom sudu su i ostavinski predmeti koji su prvobitno formirani 1977. i 1993, dva iz 1995. i po jedan iz 2000, 2002. i 2003. godine. Od dva parnična jedan je inicijalno formiran 2002. a jedan 2004. godine. Složeni vanparnični prdmet inicijalno je formiran 2000. godine.
U Vrhovnom sudu pet predmeta formiranih prije više od 20 godina
Pred Vrhovnim sudom Crne Gore u pet predmeta koji su prvobitno formirani prije više od 20 godina u toku je revizija.
U jednom od njih revizija je podnijeta prije dvije godine, a u jednom prije godinu.
Prema podacima dostavljenim Vijestima iz Sekretarijata Sudskog savjeta, najstariji od tih predmeta inicijalno je formiran 1985. godine.
Jedan od predmeta u kojima je u toku revizija formiran je 2000. godine, dva 2003. godine, a jedan 2004. godine. U predmetu inicijalno formiranom prije tačno 20 godina, revizija je izjavljena tokom odlazeće 2024. godine.
Revizija sudskog postupka vrsta je izvanrednog pravnog lijeka koji se podnosi Vrhovnom sudu i o kojem taj sud odlučuje.
U Nikšiću četiri, u Kotoru tri predmeta formirana prije 2004.
Pred nikšićkim Osnovnim sudom četiri su postupka koja su formirana prije 2004. godine, a pred kotorskim tri.
U Nikišiću su dva u kojima su sudije na izvršenje krivičnih sankcija morali poslati osuđene još 1995, odnosno 2003. godine. Prema podacima Sekretarijata Sudskog savjeta u tim predmetima nije bilo novih aktiviranja, ali nijesu ni završeni.
Ostala dva dugotrajna predmeta pred tim sudom formirana su 1994. i 1995. godina i riječ je o parničnim sporovima. Predmet formiran prije tri decenije aktiviran je tokom tekuće godine, a pranica godinu mlađa od tog spora aktivirana je 2019. godine.
Od tri parnična postupka u Osnovnom sudu u Kotoru najstariji ima 46 godina, odnosno prvobitno je formiran 1978. godine, mlađi od njega je spor pokrenut 1997. godine, a “najmlađi” od starih parničnih predmeta formiran je 2000. godine. Sva tri aktivirana su tokom ove i prošle godine.
U Bijelom Polju po dva “stara” predmeta
U Višem i Osnovnom bjelopoljskom sudu imaju po dva predmeta starija od dvije decenije.
U oba koja se vode pred sudijama Višeg suda u tom gradu na sjeveru Crne Gore u pitanju su drugostepeni građanski predmeti. Jedan je incijalno formiran 1992. godine, a drugi 2001. godine. Aktivirani su 2023, odnosno 2024. godine.
Pred njihovim kolegama iz Osnovnog suda dvije su parnice prvobitno pokrenute 1993, odnosno 1998. godine. Podaci Sekretarijata Sudskog savjeta pokazuju da su aktivirani 2022, odnosno 2023. godine.
Stečaj traje od 2004.
Stečajni postupak pokrenut pred Privrednim sudom 2004. godine na tome je i ostao, pokazuju podaci dostavljeni Vijestima.
Ništa bolje stanje nije ni u parničnom postupku pokrenutom 1995. godine pred Osnovnim sudom u Beranama. Po jedan predmet stariji od 20 godina imaju i osnovni sudovi u Pljevljima, Danilovgradu i Cetinju, a dva njihove kolege u Baru.
Predmet u pljevaljskom Osnovnom sudu formiran je 1986. godine, a u pitanju je parnični postupak. U Danilovgradu je 2002. godine formiran predmet u kojem je trebalo da se odluči o izvršenju, a na Cetinju je najstariji parnični predmet inicijalno formiran 2004. godine.
Od dva predmeta pred barskim Osnovnim sudom jedan je složeni vanparnični, formiran 1989. godine, a drugi parnični formiran 2003. godine.
Bonus video:
