Kvalitet sadržaja izvještaja o strateškoj procjeni uticaja na životnu sredinu nezadovoljavajući je, a procedure se više sprovode kako bi se zadovoljila forma nego da bi se suštinski sagledali problemi, smatraju u Grin houmu /Green home/.
Kako je saopšteno iz te nevladine organizacije (NVO), politička posvećenost zaštiti životne sredine jako je velika na papiru, dok je u praksi drugačije stanje.
„Set važećih zakona i strateških dokumenata mogu se ocijeniti kao veoma povoljni i njihova usklađenost sa propisima Evropske unije prema relevantnim ocjenama je u potpunosti zadovoljena, ali njihova implementacija nije na zadovoljavajućem nivou“, ocijenili su iz Grin houma.
Kako su kazali, kapaciteti osoblja koje sprovodi procjenu uticaja i stratešku procjenu ograničeni su, posebno na lokalnom nivou i u pogledu zaposlenih, ali i ključnih kompetencija potrebnih za sprovođenje procedure.
„U pojedinim opštinama na primjer, sve poslove zaštite životne sredine obavlja samo jedna osoba, a ima slučajeva kada ta osoba pored ovog seta zadataka ima i druga zaduženja“, kaže se u saopštenju Grin houma.
Kako se navodi, učešće javnosti u projektnoj procjeni uticaja u Crnoj Gori još uvijek je daleko od ishoda koji su projektovani EIA Direktivom.
„Učešće javnosti i konsultacije se uglavnom sprovode u okviru zakonskog minimuma, a napori da se primijene različite konsultativne metode i omogući kontinuirano uključivanje i kvalitetna razmjena informacija, ideja i rješenja su prije izuzetak nego pravilo“, saopštili su iz Grin houma.
Kako su rekli, javne rasprave često karakterišu nerazumijevanje i nepovjerenje, kao i udaljeni stavovi i konfrotacije.
U toj NVO smatraju da se na sprovođenje postupka procjene uticaja negativno reflektuju opšti problemi u radu javne uprave, kao što su nedovoljna transparentnost u donošenju odluka, slaba međusektorska koordinacija i nedovoljna harmonizacija sektorskih politika.
„Nedovoljni kapaciteti javne uprave i nedostatak političke podrške organima nadležnim za poslove životne sredine takođe je jedna od slabosti koja je bitno uticala na kvalitet rezultata u procjenama uticaja i slabljenje njihove uloge u očuvanju životne sredine i postizanju održivog razvoja“, naveli su iz Grin houma.
Oni su dodali da do negativnih uticaja na životnu sredinu dolazi i zbog nezadovoljavajuće primjene rezultata procjene uticaja odnosno mjera za sprječavanje (smanjenje ili otklanjanje štetnih uticaja), zbog nepotpunog tretmana u propisima i nedovoljne uvezanosti u sistem izdavanja dozvola i odobrenja, kao i nedovoljnih kapaciteta inspekcijskih organa.
„Kapaciteti profesionalnih kompanija koje su zadužene za pripremu elaborata/izvještaja o procjeni uticaja su nedovoljni, a u odsustvu adekvatnih stimulativnih mehanizama za unapređenje rada nerijetko prevladavaju pragmatični pristupi i nastojanje da se ispoštuje samo minimum zahtjeva u izradi elaborata/izvještaja uz što manje angažovanje resursa firme“, rekli su iz Grin houma.
Kako smatraju, gotovo je apsurdno da se strateška procjena uticaja ne primjenjuje na planove davanja koncesija odnosno koncesione akte za eksploataciju voda i šuma.
„Svjedoci smo stihijske izgradnje malih hidroelektrana u Crnoj Gori a do sada je odobrena izgradnja više od 50 objekata malih hidroelektrana dok kumulativni uticaji ovih projekata na životnu sredinu nijesu procijenjeni“, navodi se u saopštenju.
Kako se ocjenjuje, glavna slabost projektnih procjena je uopšteno prikazivanje početnog stanja, prezentovanje irelevantnih podataka koji nisu fokusirani na područje projekta.
To je, kako smatraju u Grin houmu, posljedica slabih baza podataka, dok obaveza prikupljanja dodatnih podataka da bi se osigurala pouzdana procjena nije zakonima propisana.
„Ovo otežava procjenu uticaja na životnu sredinu, a sa tim u vezi i kasnije definisanje mjera za sprječavanje, smanjenje ili otklanjanje štetnih uticaja koje su u najvećem broju slučajeva opšteg karaktera, nijesu prikladne ili im se ne poklanja dovoljno pažnje“, ocijenili su iz Grin houma.
Bonus video:
