Prisjećajući se borbe protiv terorista 1972. godine, general Nedjeljko - Neđo Bošković je rekao da je godinu ranije na sastaku Hrvatskog revolucionarnog bratstva (HRB) u Salzburgu donijeta odluka da se u SFRJ ubaci teroristička grupa zadužena da razbije teritorijalni integritet Jugoslavije i stvori nezavisnu državu Hrvatsku (NDH).
Kaže da su do tada HRB i druge ustaško-fašističke i nacionalističe organizacije tadašnje emigracije izvele preko 100 terorističkih akcija u zemlji i inostranstvu…
“Ta ustaško-teroristička grupa više mjeseci pripremana je u Australiji i Austriji. Imali su razrađen plan akcija - trovanje beogradskog vodovoda, uništenje elektrodistribucionog sistema u Zagrebu, likvidacije tadašnjih viđenih rukovodilaca. Obučavani su po svim metodama specijalnog rata, uz učešće instruktora iz više obavještajnih službi Austrije, Njemačke, Amerike i Australije. Ustaške i druge terorističke organizacije imale su u to vrijeme direktnu podršku i obavještajih službi, posebno Švedske i Francuske”.
General je rekao da je pripremama terorističke grupe u Beču rukovodio Đuro Horvat, tadašnji šef Matice Hrvatske u tom gradu.
“Nakon priprema i dogovora 19 terorista, pripadnika ustaške HRB na čelu sa braćom Ambrozijem i Adolfom Andrićem ubacili su se 20. jula 1972. godine iz Austrije u SFRJ. Uzdajući se valjda u svoju natprirodnu moć, nazvali su se Feniks. U toj grupi bilo je deset osoba sa našim putnim ispravama. Cilj je bio da u grupi imaju što manje kompromitovanih, koji UDBI i KOS-u nijesu bili poznati. Dvojica od njih imala su zadatak da dođu u Beograd sa četiri kilograma cijankalija i izvrše trovanje beogradskog vodovoda. Ta količina mogla je da ubije više od dva miliona ljudi. Svi koji su bili u vezi sa beogradskim vodovodom bili bi otrovani. Druga dvojka imala je zadatak da u Zagrebu vrši opservaciju elektrodistribucionog sistema i stupi u kontakt sa hrvatskim studentima, vrbuje ih i uključuje u organizaciju. Treća dvojka trebalo je da opsrevira naše političare i rukovodioce na relaciji Zagreb - Beograd i stvori mogućnost njihove likvidacije. Brzom intervencijom i saradnjom naših službi otkriveni su prije nego su izveli akcije”, kazao je Bošković.
Objašnjava da je za teroristima tragalo više od 10.000 pripadnika teritorijalne odbrane - Vojske, službi bezbjednosti - vojne, civilne i državne i da su koristili dva helikoptera.
“U akciju je bila uključena i četa Vojne policije iz Sarajeva. Njihov komandir Miloš Popović dobio je najteži zadatak - da prati trag terorista na planini Raduša i Vran. Rasporedio je četu u kojoj je imao 80 ljudi, sa dosta primitivnim naoružanjem u odnosu na njihovo. Njih je oružjem snadbijevala CIA preko svoje ekspoziture za prodaju naoružanja u Beču, tako da su oni i u to vrijeme vladali izuzetno kvalitetnim i savremenim naoružanjem. Izvidnica koju je Popović poslao javila mu je da su primijetili jednu trojku. Isuviše hrabro pošao je ka njima. Likvidirali su ga snajperom sa udaljenosti od 150 metara. On je prva žrtva akcije Raduša 72. Tada je teško ranjen i jedan pripadnik čete. Teroristi su uspjeli da pobjegnu, a vojna policija je ubila konja na kom je bilo natovareno kompletno naoružanje, hrana, radio veze…”, kazao je Bošković.
“Imali su savremeno naoružanje koje su nabavljali preko Branka Jelića, lidera Hrvatskog narodnog odbora, Franča Jozefa Štrausa pronaciste i političara, bivšeg ministra odbrane Njemačke. Drugi dio oružja nabavljali su preko američke firme 'Contrana' koja je pod kontrolom CIA, a čiji su vlasnici bili pukovnik američke vojske Majkl Sedmak i poručnik te vojske Nenad Tomić, koji su se intenzivno bavili špijunažom na teritoriji SFRJ, dok nisu uhapšeni u akciji 'Rijeka' 1974. godine”, kazao je Bošković.
Objašnjava da su pripadnici vojne policije tada imali samo puške M48, a da su im radio-veze dali milicajci iz Travnika i Bugojna.
“Popović nije imao ni rezervni sastav, već je mobilisao pozadince iz kasarne. Eto kakve su tadašnje tragedije naših posebnih jedinica. Potjera se odužila. Teroristi su se po sistemu specijalnog rata i diverzantsko-terorističkih grupa, podijelili u trojke. Jedna je krenula ka Hrvatskoj, druga prema Travniku, treća prema Sinju… Mi smo helikopterom neprekidno izviđali teren, ali teško smo ih otkrivali, jer nismo imali specijalne uređaje za identifikaciju kroz guste šume, posebno ne za noćno snimanje. U više navrata smo ih i primijetili i dali podatke operativnom štabu kojim je rukovodio general Franjo Keljević. Naše snage su opkolile planinu, ali bilo je teško ući im u trag, jer su imali jatake na terenu. Šestorica od njih imali su rodbinu u tom dijelu, koja im je bila od ključne važnosti za kretanje i saznanja gdje se nalaze naše jedinice. Zahvaljujući njima uspjevali su da bježe i zadrže se 40 dana”, priča Bošković.
Objašnjava da su jugoslovenske snage pravile zasjede. U prvoj napravljenoj grupi koja je krenula ka Zagrebu likvidirana su trojica terorista, odmah za tim likvidirana je grupa koja je krenula ka Travniku, a potom i treća trojka u centralnom dijelu Raduše.
Bošković se prisjeća da su Pavao Vegar i Adolf Andrić likvidirani na području sela Trmbusi, u kom su imali veoma bitnog jataka - majku jednog od terorista.
“Ambrozije je likvidiran kad je pokušao da se prebaci na teren Hercegovine. Mirko Vlasinović i Vidak Buntić uspjeli su da pobjegnu. Buntić se vratio u selo Ograđenik kod Čitluka, upao je u zasjedu i likvidiran je. Vlasinović je uhapšen u Zadru, kao posljednji terorista 28. jula… Njemu je suđeno. Ta akcija bila je novo iskustvo za nas, jer nismo poznavali metode rada terorista, ali smo se tokom potjere dobro sinhronizovali i počeli da ih otkrivamo i likvidiramo”, ispričao je Bošković.
Teroristi iz grupe Feniks ubili su Miloša Popovića, Branka Blečića, Luku Bošnjaka, Ahma Gelića, Marijana Bradića, Ismeta Čolića, Stjepana Radića, Milana Sabljića, Franja Grebešića, Branka Ljubičića, Franja Ivandu, Mila Odaka i Kasima Alijagića.
Terorizam će ubuduće biti sve aktuelniji i opasniji
Bošković je rekao da, baveći se dugo pitanjima bezbjednosti, cijeni da će ubuduće terorizam kao oblik specijalnog rata biti sve akatuelniji i opasniji, nezavisno o kojoj državi se radi.
“Dokaz je ISIL koji ima sve više pripadnika, koji se proširio svuda u svijetu. Oni ne moraju da stvaraju mreže saradnika, jer se radi o jednodnevnim terorističim akcijama. ISIL obučava djecu da nose eksploziv i upotrijebe daljinski. Treba samo da zapamte gdje i kada da ga aktiviraju. To je sve”, kazao je on…
Bonus video:
