Nikšićki Dom zdravlja pokazao je najbolje rezultate u toku nacionalnog skrining programa ranog otkrivanja karcinoma debelog crijeva. Prema riječima dr Đurđice Ostojić, iz Instituta za javno zdravlje, iako je riječ o teritorijalno najvećoj opštini u Crnoj Gori pozvano je preko 99 odsto ispitanika, a odazvalo se njih 94,7 odsto.
“To pokazuje da su ljekari u Nikšiću uspjeli da razgovorom motivišu sugrađane da pristupe skriningu i odazovu se pozivu”, istakla je Ostojić.
Karcinom debelog crijeva predstavlja veliki zdravstveni problem u svijetu i drugi je uzrok smrtnosti od karcinoma, kod muškaraca poslije karcinoma pluća, a kod žena iza karcinoma dojke.
Skrinig program ranog otkrivanja karcinom debelog crijeva počeo je da se sprovodi 1.juna 2013.godine u 14 opština, da bi naredne godine obuhvatio sve opštine u Crnoj Gori, odnosno 18 domova zdravlja.
“Prve godine je bilo oko 24 hiljade učesnika, naredne dvije nešto preko 30 hiljada, a ove godine će 39 hiljada ući u program. Odaziv građana je sve bolji i kreće se oko 80 odsto”, kazala je Ostojić.
Tokom prethodne tri godine kod 22 ispitanika je otkriven karcinom, njih dvadesatak su imali polipe srednje displazije, dok su kod 105 osoba otkriveni polipi visokog stepena displazije. Kod ispitanika sa polipima je, upravo zahvaljujući skrining programu, spriječen nastanak carcinoma.
“Svake godine ima sve manje karcinoma. Prve godine, kada su ispitanici bili starosne dobi od 60 do 64 godine kod 12 je pronađen karcinom, dok je ove godine karcinom pronađen kod četiri ispitanika. Otkrivanjem bolesti u ranom stadijumu u 85 odsto slučajeva je moguće izliječenje, dok je kod osoba kod kojih kroz skrinig otkrijemo karcinom izliječenje efikasnije i brže jer bolest nije uznapredovala”, kazala je Ostojić.
Počela je četvrta faza u sklopu koje će biti dvije grupe ispitanika – prva, koju obuhvataju ispitanici koji su 2014.godine imali negativan rezultat pa ga ponavljaju, dok drugu grupu čine ispitanici starosti od 54 do 58.godina
Prema riječima dr Tanje Pješčić, koja je koordinatorka skrining programa za karcinom debelog crijeva u Nikšiću, iz programa su isključena lica već oboljela od karcinoma, kao i lica sa povišenim rizikom, pozitivnom porodičnom ili ličnom anamnezom.
Skrining program predstavlja otkrivanje do tada neprepoznate bolesti u naizgled zdravoj populaciji koja ne pokazuje znake bolesti, a ima prosječan rizik od obolijevanja.
“Najbolji način borbe protiv malignih bolesti jeste primarna prevencija, tj. sprečavanje nastanka bolesti”, kazala je Pješčić.
Prema njenim riječima test pokazuje prisustvo skrivene krvi u stolici koja se golim okom ne može vidjeti.
“Lice koje se testira treba upozoriti da bez obzira što je riječ o najboljem testu koji postoji i koji ima izuzetno visoku senzitivnost i specifičnost, da negativan rezultat ne znači u potpunosti i sigurnost da lice nema neku promjenu na sluznici debelog crijeva”, istakla je Pješčić.
Ukoliko se dobije pozitivan rezultat testa onda se radi snimanje debelog crijeva (kolonoskopija), a ukoliko se nađe promjena poput polipa ili adenoma, ona se tokom snimanja uklanja a materijal se šalje na pH obradu.
“Kolonoskopija je osim dijagnostičke i terapijska metoda”, istakla je Pješčić.
U petogodišnjem periodu tokom skrininga na karcinom debelog crijeva biće obuhvaćene zdrave osobe od 50 do 70.godine.
Direktor nikšićkog Doma zdravlja dr Veselin Bulatović pohvalio je ekipu na čelu sa dr Tanjom Pješćić, koja je maksimalno posvećena poslu, što su pokazali i rezultati.
“Kao hirurg mogu da kažem da liječenje jednog uznapredovalog karcinoma debelog crijeva košta koliko skrining u kompletnoj Crnoj Gori. U pojedinim evrpskim zemljama skrinig je obaveza u smislu preventive. Nastavićemo sa ovakvim rezultatima, a nadamo se da će zaživjeti i skrinig raka grlića materice i dojke”, poručio je Bulatović.
Ciljevi programa su smanjenje broja oboljelih od karcinoma debelog crijeva i smanjenje mortaliteta stanovništva, kao i bolja obaviještenost o značaju ranog otkrivanja promjena na debelom crijevu.
Bonus video:
