Građani su putem sajta mojauprava.me podnijeli 15 prijava koje se odnose na zapošljavanje u državnoj upravi, a samovolja starješina pri izboru kandidata za posao je učestala, saopšteno je iz nevladine organizacije (NVO) Institut Alternativa (IA). Istraživačica javnih politika, Milena Milošević je, na predstavljanju nalaza projekta „Državna uprava u Crnoj Gori: Jednaka za sve“, navela da je IA u aprila pokrenuo stranicu mojauprava.me, koja omogućava podnošenje prijava i podjelu iskustva prilikom konkurisanja za posao u državnoj upravi, kao i približavanje osnove procedura zapošljavanja u državnim organima putem serije infografika. „Do sada je na ovoj stranici objavljeno 15 prijava koje se direktno odnose na zapošljavanje i napredovanje, a u manje formalnoj komunikaciji dobijali smo dosta poruka, čak i putem Facebook-a, telefona, mail-a u kojima su građani tražili pomoć i savjet“, pojasnila je Milošević, navodeći da su prijave potvrdile nalaze monitoringa objavljenog prije pokretanja te stranice. Prema njenim riječima, u komununikaciji sa građanima potvrđena su tri ključna problema u toj oblasti - prevelika samovolja starješina pri izboru kandidata, nereguralnosti prilikom provjere sposobnosti i propust Zakona da na adekvatan način riješi radno pravni status ljudi koji su bili zaposleni na određeno vrijeme. Milošević je pojasnila da samovolja starješina pri izboru kandidata znači previše slobodno tumačenje odredbe na osnovu koje starješina po pravilu bira prvorangiranog kandidata, ali ne nužno. Ona je ukazala na to da Zakon propisuje da se samo uz posebno obrazloženje i nakon usmenog intervjua sa kandidatima, može eventualno izabrati drugi kandidat sa liste za izbor. „Ovaj izuzetak u Zakonu, nažalost, postaje pravilo, a putem našeg sajta obratila nam se djevojka koja je pokušavala da se zaposli u državnom arhivu, ali nije uspjela iako je bila najbolje ocijenjena tokom provjere sposobnosti“, kazala je Milošević. Kako je navela, oko 90 odsto rukovodilaca je tokom prošle godine bilo učlanjeno u savjetodavne i upravljačke organe u vladajućim političkim partijama. „Potrebno je da rukovodici budu u službi građana, a ne partije“, poručila je Milošević, objašanjavajući da je za depolitizaciju javne službe važan princip političke neutralnosti. Ona je podsjetila da je monitoring izvještaja o zapošljavanju i napredovanju u državnim organima pokazao da su, dvije godine nakon početka primjene, efekti Zakona o državnim službenicima i namještenicima na uspostavljanju sistema zasluga u državnoj upravi ograničeni nedosljednom primjenom novih pravila i slabom konkurencijom prilikom popune radnih mjesta. „Ne postoji konzistetna i dosljedna primjena novog Zakona, a postoje i konkretni propusti u samom Zakonu koji osujećuju zapošljavanje na osnovu zasluga“, navela je Milošević. Koordinatorka istraživanja, Jovana Marović, ocijenila je da je izvještavanje o reformi javne uprave loše. Ona je kazala da skoro tri godine nakon početka sprovođenja Zakona o državnim službenicima i namještenicima ne postoje formalni preduslovi za njegovu primjenu na lokalnom nivou. „Postoji ad hoc sprovođenje ovog Zakona, svaka opština ga sprovodi po svojoj volji“, precizirala je Marović. Ona je navela da je problem u planiranju kadrova nepostojanje centralne kadrovske evidencije u velikom broju slučajeva, kao i njihova nedostupnost u elektronskoj formi u najvećem broju slučajeva.
Prema njenim riječima, opština Cetinje ne dozvoljava uvid u odluke o zapošljavanju, osim u svojim prostorijama. „To je suprotno Zakonu, te odluke bi trebalo da budu javno dostupne“, rekla je Marović. Neke opštine, kako je navela, pokušavaju da racionalizuju broj zaposlenih. Ona je ukazala na to da je takva situacija sa opštinom Nikšić koja, prema navodima medija, obezbijedila sredstva i otpremninu za sve koji se budu prijavili za nju. „To nije dobar princip racionalizacije, bez obzira što će biti smanjen broj zaposlenih. Ta opština prvo treba da definiše koji su joj kadrovi potrebni, pa tek onda da krene u proceduru racionalizacije broja zaposlenih“, zaključila je Marović. Projekat „Državna uprava u Crnoj Gori: Jednaka za sve“ podržava Ambasade Sjedinjenih Američkih Država u Podgorici.
Bonus video:
