U zaštićenoj sanitarnoj zoni izvorišta Opačica nedavno je izdata dozvola za gradnju porodične kuće bez procjene uticaja na životnu sredinu, što je ponovo skrenulo pažnju na nebrigu o izvoru sa kojeg vodu dobija gotovo svaki treći Novljanin.
Načelnik Sektretarijata za komunalno-stambene poslove i zaštitu životne sredine Marko Mirjanić kazao je da je odlučeno da nije potrebno raditi elaborat, jer se “stambeni objekti ne nalaze na listi Uredbe o projektima za koje se vrši procjena uticaja na životnu sredinu”.
Na konstataciju da je saglasnost u suprotnosti sa Opštinskom odlukom o utvrđivanju zona sanitarne zaštite za izvorište Opačica, Mirjanić je kazao da se Sekretarijat rukovodio isključivom onim što propisuje Uredba.
Načelnik Sekretarijata za prostorno planiranje i izgradnju Milovan Baždar istakao je da je, prema opštinskoj odluci, u užoj zoni izvorišta dozvoljena gradnja porodične kuće, ali uz posebne uslove koji, između ostalog, investitora obavezuju da izgradi nepropusnu septičku jamu.
Trećina stanovništa pije vode sa Opačice (FOTO: Slavica Kosić)
Ekološki ekspert Ana Mišurović naglasila je, međutim, da se ne može izdati urbanistička saglasnost za izgradnju objekata u zoni sanitarne zaštite izvorišta kakvo je Opačica i da je to propisano Zakonom o vodama, odnosno Uredbom o sanitarnoj zaštiti vodoizvorišta.
Da bi se spriječilo dalje zagađenje Opačice, lokalni parlament je prije tri godine donio odluku kojom su određene tri zone zaštite: zona strogog režima zaštite (zona neposredne zaštite), zona ograničenog režima zaštite (uža zona zaštite), zona nadzora (šira zona zaštite).
Tom odlukom je precizirano da je na zemljištu neposredne zone sanitarne zaštite zabranjena izgradnja svih vrsta objekata, osim objekata isključivo namijenjenih eksploataciji izvorišta.
Uža zona sanitarne zaštite obuhvata prostor oko izvorišta i objekata crpne stanice od oko dva kilometra i na njoj je zabranjena “dalja izgradnja objekata i izvođenje drugih radova kojima se ugrožavaju njegove prirodne vrijednosti, režim površinskih i podzemnih voda, osim pod posebnim uslovima definisanim u Prostornom planu Opštine Herceg Novi”, što između ostalih predviđa i izradu elaborata o procjeni uticaja na životnu sredinu. “Sporni” objekat, koji je prema ocjeni opštinskih urbanista dobio sve potrebne saglasnosti, trebalo bi da bude izgrađen u toj zoni.
To je samo jedan od pokazatelja da u lokalnoj upravi nema očekivane koordinacije među službama i sekretarijatima, ali i da je zalaganje za ekološku zaštitu vrijednih prirodnih resursa samo deklarativna.
Doktor Ljubomir Radojičić koji je prije nekoliko godina za potrebe JP “Morsko dobro” uradio “Studiju o negativnom uticaju rasutih zagađivača na morski akvatorijum Meljina i Zelenike”, upozorava da je opasnost od zagađenja Opačice stalno prisutna i da se godinama povećava jer se ništa ne radi da se uticaj potencijalnih zagađivača smanji, ako ne može u potpunosti da se eliminiše.
On tvrdi da na izvorištu Opačica nije sprovedena ni prva zona zaštite.
“U blizini izvorišta napravljeni su stambeni objekti sa septičkim jamama, jer nema kanalizacione mreže, privredni pogoni–kamenorezačka radionica, a tamo se nalazi i groblje. U užoj ili drugoj zaštitnoj zoni posljednjih godina izgrađeno je preko 60 stambenih objekata sa upojnim septičkim jamama”, upozorava Radojičić.
Umjesto da gradnju stambenih objekata uslove bar izgradnjom nepropusnih septičkih jama uz tehničku i materijalnu pomoć Opštine i tako preduprijede opasnost od zagađenja, u lokalnoj upravi nastavljaju da izdaju dozvole za gradnju.
Prije petnaestak godina lokalna skupština je donijela odluku da se vlasnicima zemlje u zaštićenoj zoni Opačice ponudi otkup ili zamjena za zemljište za drugi dio grada, što su neki i iskoristili.
Na taj način bilo je predviđeno da se zaštiti Opačica, a da “troškove” zaštite ne snose vlasnici parcela u zaštićenom području izvorišta.
Direktor preduzeća za izgradnju vodovodne i kanalizacione mreže Milorad Velaš smatra da će se nakon izgradnje kanalizacionog kolektora od Bijele do Meljina , čija je izgradnja u toku, steći uslovi da se svi do sada sagrađeni objekti u zoni sanitarne zaštite spoje na kanalizacioni mrežu.
Ako je suditi po dosadašnjoj praksi to će ići teško, jer JP “Vodovod i kanalizacija” u drugim dijelovima opštine nemaju ili ne primjenjuju efikasan način da građane na to privole.
“Ako se ovakvim trendom nastavi izgradnja i nebriga za za Opačicu, izgubićemo najznačajnije lokalno izvorište”, upozorava Radojičić.
Prije nego što je izgrađen vodovod kroz Konavle preko koga voda u najveći bokeljski grad stiže sa Plata u Hrvatskoj , iz Opačice se uz još nekoliko manjih lokalnih izvora, vodom snabdijevala cijela opština.
Sada se vodom iz Opačice snabdijevaju mjesta na hercegnovskoj rivijeri, a kada dođe do obustave sa Plata i cijela opština.
Voda još nije zagađena
Iako stručnjaci i ekolozi upozoravaju na opasnost od zagađenja Opačice, lokalna vlast i odgovorni u JP “Vodovod i kanalizacija”, koji upravljaju tim izvorištem, negiraju opasnost od zagađenja.
Tehnički direktor JP “Vodovod i kanlizacija” Mićo Stojanović ranije je kazao da njihova služba dva puta sedmično, a Institut za javno zdravlje iz Podgorice dva puta mjesečno, kontrolišu ispravnost vode, da se ona redovno hloriše i da do sada nikada nije zabilježena neispravnost, a da nije bilo ni epidemija zbog neispravnosti vode iz Opačice.
Galerija
Bonus video:
