Nedostaci u primjeni vladavine prava, uključujući odsustvo potpuno nezavisnih pravnih institucija, podsticali su korupciju na visokom nivou, nepotizam i slabu kontrolu nad konfliktom interesa, ocijenio je Stejt department u godišnjem izvještaju o stanju ljudskih prava u Crnoj Gori za 2012. godinu.
U izvještaju se navodi da se žene, etničke i vjerske manjine, osobe sa invaliditetom, suočavaju sa značajnom dikriminacijom, dok su LGBT i Romi, Aškali i Egipćani posebno stigmatizovani.
"Ostali problemi u vezi sa poštovanjem ljudskih prava uključuju prekoračenje ovlašćenja nad pritvorenicima, pretrpane i trošne zatvore, maltretiranje medijskih radnika, ograničenja slobode okupljanja, sveprisutnu korupciju, odbijanje zahtjeva za slobodan pristup informacijama, brakove između romske djece i trgovinu ljudima”, piše u izvještaju SD, na čijem čelu je Džon Keri.
Vlada je, kako se navodi, preduzela korake da goni zvaničnike optužene za korupciju, ali je nekažnjenost i dalje problem u nekim oblastima. U većini slučajeva korupciju su otkrili mediji i nevladine organizacije, a ne državni organi.
"Zakon predviđa kazne za korupciju zvaničnika, ali Vlada ne primjenjuje propise efikasno, pa korupcija i dalje ostaje veliki problem, na šta je ukazao i Transparency International u Indeksu percepcije korupcije za 2012 godinu”, ističe se u izvještaju.
Dalje piše da su zvaničnici u mnogim institucijama povremeno uključeni u korupciju bez posljedica, što je često na lokalnom nivou i to u oblastima planiranja, javnih tendera, privatizacija, obrazovanja i zdravstva.
Neadekvatno finansiranje i dalje otežava poslovanje i efikasnost sudstva, ali je progres u reformi napravljen
"Institucionalni kapaciteti za kontrolu tendera su ograničeni. U prvih devet mjeseci 2012. godine nije bilo konačnih presuda zbog kršenja Zakona o javnim nabavkama”, stoji u izvještaju uz napomenu da je procedura, da se tenderi čija je vrijednost veća od 500.000 eura prijavljuju Komisiji za praćenje postupka javnih nabavki, pokrenuta samo jednom u ovom periodu.
Oni navode da su korupcija u policiji i neodgovarajući vladin uticaj na policijsko postupanje i dalje problem. Ističu i da su otkrili da je policija nastavila sa podnošenjem kontratužbi ka pojedincima koji su prijavili nasilje od strane policajaca, što je, kako vjeruju iz Stejt departmenta, razlog malom broju prijava.
Ustav i zakoni predviđaju nezavisno sudstvo, ali neki posmatrači su tvrdili da vladini i politički uticaji i korupcija jesu uticali na tužioce i sudije. Neadekvatno finansiranje i dalje otežava poslovanje i efikasnost sudstva, ali je progres u reformi napravljen.
Novinari “Vijesti” glavna meta napada
Nezavisni mediji su bili aktivni, generalno su izražavali širok opseg političkih i društvenih stavova, ali je bilo fizičkih napada i prijetnji novinarima, a mediji su bili predmet političkih i ekonomskih pritisaka, ocijenio je Stejt department.
“Dio medija pokazao je spremnost da kritikuje vlast, i samocenzura nije veliki problem... Predstavnici medija su i dalje na meti prijetnji i fizičkih napada. Novinari nezavisnog lista “Vijesti” su i dalje glavna meta”, stoji u izvještaju.
“Opozicioni političari i dalje tvrde da 'Pobjeda' favorizuje vlast i koristi se da diskredituje njene protivnike, uključujući opozicione političare, neke vlasnike privatnih medija i neke NVO”
U izvještaju se navodi da je podjela između provladinih i opozicionih medija spriječila formiranje funkcionalnog i jedinstvenog samoregulatornog tijela.
Formirano je jedno, navodi se u izvještaju, od 19 medija, ali su neki od najuticajnijih medija poput “Vijesti”, “Dana”, TV Vijesti i “Monitora” odbili da se pridruže jer su smatrali da je riječ o “pretjerano provladinoj grupi” i najavili da će formirati posebno samoregulatorno tijelo.
SD konstatuje da Vlada nije uspjela da proda “Pobjedu”, kako zahtijeva zakon.
“Opozicioni političari i dalje tvrde da 'Pobjeda' favorizuje vlast i koristi se da diskredituje njene protivnike, uključujući opozicione političare, neke vlasnike privatnih medija i neke NVO”, piše u izvještaju.
Privatni mediji tvrde da državne institucije i kompanije otvoreno diskriminišu kada se oglašavaju u korist “Pobjede”, iako ima manji tiraž i uticaj.
Stejt department se pri tome poziva na istraživanje CGO, koje to dokazuje i ukazuje da protivnici vlasti i dalje tvrde da RTCG kontrolišu vladajuće političke strukture i da Javni servis otvoreno favorizuje vlast u programima i izvještavanju.
I diplomate sumnjaju da ih ANB prisluškuje
U izvještaju su se osvrnuli i na mjere tajnog nadzora pa konstatuju da crnogorska legislativa nalaže Agenciji za nacionalnu bezbjednost da prije sprovođenja ovih mjera mora dobiti sudski nalog.
“Ali, vlasti su navodno koristile nedozvoljeno prisluškivanje i nadgledanje prema opozicionim partijama, međunarodnoj zajednici, NVO sektoru i drugim grupama bez sudskog odobrenja. Mnogi pojedinci, ambasade i organizacije radili su pod sumnjom da su nadgledani”, naglašavaju iz Stejt departmenta.
Oni se pozivaju na tvrdnje NVO Alternativa da je tokom 2011. ANB tajno nadgledao i prikupljao podatke od 113 osoba.
“Ta organizacija je utvrdila da nadgledanje u ovim slučajevima nije bilo adekvatno i da stvara prostor za zloupotrebu. NVO smatra da su policija i državni tužilac nezakonito nadgledali elektronske komunikacije građana i da nijesu uspjeli da utvrde koliko je ljudi ili internet adresa praćeno.”
Galerija
Bonus video:
