U svim postupcima za korupciju, do čijih presuda je došao MANS, osuđeno je samo 1,4 odsto javnih funkcionera.
MANS je provjeravao 333 prvostepene presude u kojima je optuženo 590 osoba. Od toga je samo u 28 predmeta optuženo 36 funkcionera, od čega je svega osam državnih, dok su ostali lokalni funkcioneri.
Od osam osuđujućih presuda za 12 funkcionera, dvojica su sudija, trojica predsjednika opštine, četvorica direktora lokalnih javnih preduzeća i po jedan direktor lokalne javne ustanove, sekretar sekretarijata i opštinskog fonda za građevinsko zemljište. Ukupna šteta koju je tužilaštvo stavljalo na teret ovim funkcionerima je preko 750.000 eura u 14 predmeta, dok je taj iznos po presudama sudova bio drastično manji - 51.678 eura i to u samo tri postupka.
“Državni tužioci ne pokreću uvijek krivični postupak kada imaju saznanja da je izvršeno krivično djelo sa elementima korupcije, već postupaju neujednačeno i selektivno. Tužioci ne preduzimaju krivično gonjenje kada su izvršioci koruptivnih krivičnih djela visoko pozicionirani funkcioneri, a kada i moraju pokrenuti postupak, onda to čine protiv nižerangiranih lokalnih funkcionera, koje onda sudovi osuđuju na uslovnu kaznu”, piše u dokumentu.
Kao jedan od primjera je Osnovni sud u Kotoru, koji je izrekao uslovnu osudu službeniku za javne nabavke opštine Budva jer je šoping metodom omogućio posao jednom privrednom društvu i tako Opštini pričinio štetu od 15.130,08 eura. Iz pisanih dokaza vidi se da je to radio po nalogu predsjednika Opštine, tvrdi MANS, ali tužilac postupak protiv njega nije pokretao.
Navodi se i primjer u kojem je oslobođen direktor lokalnog javnog preduzeća nakon pet godina, jer se tokom postupka ispostavilo da je ugovaranjem javnih radova bez raspisivanja tendera samo nastavio praksu prethodnika.
“Jedan od tih prethodnih direktora je najbliži saradnik gradonačelnika i sada je na funkciji zamjenika gradonačelnika Glavnog grada Podgorice (Vladan Vučelić)... Proizilazi da državni tužilac u svom radu postupa po nalozima i željama lokalne izvršne vlasti. Ono što je posebno nerazumljivo i sumnjivo jeste zašto isto tužilaštvo nije krivično gonilo i zamjenika gradonačelnika koji je na isti način i po istim cijenama ugovarao iste poslove zbog kojih je gonjen i pravnosnažno na Cetinju osuđen niži funkcioner”, konstatuju autori studije.
MANS zaključuje da postupanje tužioca kompromituje rad tužilaštva i ozbiljno dovodi u pitanje njegovu nezavisnost od izvršne vlasti
MANS zaključuje da postupanje tužioca kompromituje rad tužilaštva i ozbiljno dovodi u pitanje njegovu nezavisnost od izvršne vlasti.
Sud oslobodio ljekara koji je uzimao pare za uvjerenja
MANS je konstatovao da je pred ulcinjskim sudom vođen postupak u kome je ljekar bio optužen za zloupotrebu službenog položaja jer je kao specijalista medicine rada naplaćivao po 10 eura od građana u postupku ovjere ljekarskih uvjerenja za nabavku vatrenog oružja.
Optuženi je imao ovlašćenje za preglede, ali je sud oslobodio ljekara za uzimanje novca od građana. Tokom postupka je 20 svjedoka navelo da su optuženom ostavili novac za preglede, ali je sud zaključio da optuženi nije pribavio imovinsku korist "jer novac nije tražio".
MANS je ustanovio da je u skoro 60 odsto postupaka tužilaštvo optuženima stavljalo na teret štetu u ukupnom iznosu od preko pet miliona eura. Studija je pokazala da je šteta dosuđena samo u 31 postupku, odnosno u svakom šestom slučaju u kome je to tražio tužilac i to nepunih 330.000 eura.
“Iznosi koji sudovi dosuđuju na ime naknade štete nastale korupcijom su višestruko manji od procjena koje tužioci navode u optužnicama, posebno u predmetima za korupciju u javnom sektoru. To znači da tužioci predimenzioniraju procjenu štete u optužnicama, a time i težu kvalifikaciju, kako bi prividno pokazali da se bore protiv korupcije koja izaziva ozbiljnije štete po budžet. Druga opcija je da tužioci dobro procjenjuju štetu, ali nisu u stanju da je dokažu”, piše u analizi.
Bonus video:
