Na podgoričkom Ekonomskom fakultetu za pet godina, preciznije od februara 2007. do jula ove godine zvanje magistra dobilo je 477 postdiplomaca.
Među “specijalistima” za neko od 15 usmjerenja na ekonomiji među stotinama ekonomista i pravnika nekada zvučno zvanje dobijaju inženjeri elektornike i građevine, biolozi, stručnjaci za organizacione nauke i drugi visokoškolci koji na svojim studijama nijesu imali dodira sa ekonomijom.
Drugih uslova, ako se podrazumijevaju visokoškolska diploma i školarina, praktično i nema i nakon polaganja par ispita, za koje vlada uvjerenje da su uglavnom laganiji od onih na osnovnim studijama, slijedi izrada teze koje i po naslovu i po obimu često liče na seminarski rad. Na kraju stiže zvučno mr ispred imena.
Koliko je to kvalitetna i teška škola najbolje govori broj onih koji su je dokrajčili.
Prvi čovjek te institucije dekan Dragan Lajović kaže da “multidisciplinarnim pristupom” edukuju ljude koji žele da se bave biznisom.
“Ono što savremeno tržište traži je multidisciplinarni pristup u obrazovanju i od onih koji imaju vrlo specifična znanja stečena na osnovnim studijama. Primjera radi čovjek koji završi žurnalistiku na našem fakultetu može da stekne obrazovanje iz marketinga, menadžmenta, ljudskih resursa... Nakon toga može da pokrene privatni medij i da sa tim znanjem i vještinama izađe na tržište”, kaže Lajović koji je odnedavno stupio na dužnost dekana.
On dodaje da se “mora brzo i učiti ako nam se žuri u Evropu”.
“Mislim da Crnoj Gori nedostaje obrazovanja, i da moramo dosta ulaganti u obrazovanje. Obratite pažnju na broj građana Crne Gore sa visokim obrazovanjem. I ono što je jako važno ako Crna Gora želi u Evropu po ubrzanoj proceduri, onda mora edukovati naciju što brže i što bolje", kaže Lajović.
“Ako se godišnje upiše oko 250 diplomaca i za pet godina magistrira skoro 500 onda je prolaznost oko 30 odsto što je relativno malo"
Profesor Milorad Jovović, Lajovićev prethodnik na poziciji dekana, za čijeg je mandata “fabrika magistara” radila punom parom kaže da je broj magistra “relativno mali u odnosu na broj kandidata upisanih u jednoj godini”.
“Ako se godišnje upiše oko 250 diplomaca i za pet godina magistrira skoro 500 onda je prolaznost oko 30 odsto što je relativno malo. Na drugoj strani ne može se ograničiti upis jer ako nekome nedozvolite da se upiše na državni fakultet on će se upisati na privatni i u konačnom sve dođe na isto”, kaže profesor Jovović.
Kad je riječ o dilemi može li neko čiji fakultet nema dodirnih tačaka sa ekonomijom upisati magistarske studije ekonomije, profesor kaže da ne vjeruje da postoji ijedan ekonomski fakultet u Evropi koji postavlja takav uslov.
“U Evropi je čak normalna pojava da neko na jedan semestar recimo sa studija ekonomije ode na neke potpuno druge. Ako položi sve ispite, odnosno osvoji odgovorajući broj kredita, bez ikakvog problema se vraća i nastavlja 'svoje' studije. Jednostavno traže se multidisciplinarna znanja i nemoguće je hirurški razdvojiti nauke. Recimo jedan građevinski inženjer osnuje građevinsku firmu, zna sve o građevinarstvu ali mu nedostaju menadžerska i ekonomska znanja. On će morati više da radi na postdiplomskim studijama od kolege koji je završio ekonomiju, ali svakako može da usvoji sva potrebna znanja”, kaže profesor Jovović.
A kad se malo pogledaju brojke, naslovi teza i, što je najslikovitije, spisak funkcionera koji su uz toliko državnih poslova uspjeli da završe i ozbiljne studije postaje jasno koliko se tu grijala klupa.
Na spisku ljudi koji su u pomenutom periodu magistrirali na momišićkoj katedri toliko je imena iz političkog života da bi se bez problema mogao oformiti poseban poslanički klub najjače crnogorske partije.
Magistri ekonomije su postali bivši poslanici Zoran Vukčević i Zarija Franović, njihov biši kolega i sadašnji direktor Uprave policije Božidar Vuksanović, ministar uređenja prostora Predrag Sekulić, bivši pomoćnik ministra prosvjete Ćazim Fetahović, bivši direktor Pobjede i Željezničkog prevoza Dragoljub Šarović i mnogi drugi niži na partijskoj ljestvici.
Sekulić je odbranio tezu “Finansiranje javnog servisa“, a Vuksanović “Interna ekonomija zatvorskih sistema u korelaciji sa faktorom bezbjednosti”. Njih dvojicu brojne obaveze i dužnosti i magistarske studije nijesu previše iscrpile, pa su u međuvremenu uspjeli i da doktoriraju, naravno ekonomiju.
Radović neumorno potpisuje teze
Novopečeni magistri ekonomije iz najviših struktura vlasti nijesu bili bez “svoga” na teškom ispitu, jer su svaki preko puta sebe u komisijama imali makar jednog bivšeg ili sadašnjeg ministra.
U komisijama pobrojanih magistara mijenjaju se bivši i sadašnji ministri profesori Predrag Goranović, Gordana Đurović i Vujica Lazović. Svakako rekorder po broju komisija je profesor Milivoje Radović.
Od 477 on je bio član 117 komisija za odbranu teze i to na deset od ukupno 15 usmjerenja. Je li Radoviću bilo teško, makar dva puta, pročitati 117 magistarskih radova i je li previše 500 magistara za pet godina, nijesmo uspjeli da saznamo jer se oglušio na pozive i SMS “Vijesti” i krajem prošle i početkom ove sedmice.
Vukčević ne bi nego su ga nagovorili
Dugogodišnji poslanik Demokratske partije socijalista (DPS) i jednako dugo direktor Direkcije za razvoj malih i srednjih preduzeća Zoran Vukčević magistrirao je prije pet godina na temu “Analiza kvaliteta funkcija i nivoa menadžmenta u crnogorskim preduzećima”.
Magistar Vukčević smatra da bi visokoškolaca mogli da imamo tri puta više. “Sama činjenica da je kod nas sedam odsto visokoobrazovanih ljudi, a u razvijenim zemljama minimum 21 odsto, govori da u narednom periodu treba više pažnje da posvetimo visokom obrazovanju”, kaže on.
Kada je riječ o kvalitetu obrazovanja i pravljenju razlike između državnih i privatnih fakulteta Vukčević kaže da suština nije u vlasništvu nego u kvalitetu profesora i nastavnih programa. Ipak priznaje da su “privatni fakulteti mladi, pa se teško može govoriti o njihovom kvalitetu”.
Na pitanje kako se odlučio da nakon duge pauze nastavi školovanje, Vukčević kaže da je to uradio pod uticajem tadašnjih kolega iz Direkcije. “Ta odluka je više donijeta od strane zaposlenih u Direkciji, gdje se od 24 zaposlena 12 odlučilo da magistrira, pa sam ja htio ličnim primjerom da pokažem da to može da se uradi. Glavni čovjek uvijek mora da pokaže da je znanje osnova svega”, kaže Vukčević.
Galerija
Bonus video:
