Život posvećen spasavanju drugih života- najkraći je način da se opiše prof. dr med Nadežda Basara, jedan od najpriznatijih hematologa, transplantatora matičnih ćelija koštane srži i onkologa u svijetu.
Sliku o ovoj Crmničanki koja trenutno u njemačkom gradu Flensburgu živi i radi kao direktorka interne medicine bolnice „Malteser St. Franziskus Hospital“ Malteških vitezova, brzo i uspješno stvaraju činjenice: iza nje je 1.800 transplantacija oboljelih od raznih vidova leukemija i limfoma sa procentom preživljavanja od čak 86 odsto u tri godine nakon transplantacije, objavila je 70 publikacija i 108 naučnih radova, a do sada je citirana 4.000 puta u stranim naučnim radovima.
Liječi leukemije, limfome, anemije, rak pluća i digestivnog trakta i usrećila je mnoge porodice: spasila je mnoge živote kada pacijentima niko od stručnjaka nije davao šanse za ozdravljenje, a neki od njih su i iz Crne Gore.
Uspješna porodica i briljantna karijera
U Njemačkoj je trenutno jedina žena iz Jugoistočne Evrope koja je dobila titulu profesora medicine a da nije rođena, niti se školovala u toj zemlji.
Odiva Ivovića iz Seoca, diplomirala je na Medicinskom fakultetu u Beogradu, gdje je i magistrirala iz oblasti hematologije. Potom slijedi usavršavanje u Kanadi: na projektu dobijanja matičnih ćelija iz fetalne jetre, prvi put se upoznala sa novim metodama rada.
I vlasnik poznate medijske grupe PINK Željko Mitrović je spas našao kod profesorke Basara
U Parizu se usavršavala 1990. i 1991. potom i doktorirala u Beogradu gdje je do 1997. bila načelnik funkcionalne dijagnostike na Institutu za hematologiju Kliničkog centra. Tada joj istovremeno stižu pozivi da radi u Francuskoj i Njemačkoj. Odlučila se za Njemačku, jer je odatle zvao njen šef sa usavršavanja u Kanadi.
"Kod izbora je veliku ulogu odigrao moj suprug Branislav koji me je podržao. Napustili smo naše karijere u Beogradu i zajedno sa djecom, sinom od 13 godina i ćerkom od 8 godina upustili se u avanturu bez znanja njemačkog jezika, a sada je već 15 godina otkako živimo i radimo u Njemačkoj" priča naša sagovornica.
Sin Vukašin je elektroinženjer, ćerka Miljana je pijanista, diplomirala je na Muzičkoj akademiji, Branislav je mašinski i farma- inženjer, i odgovoran za sigurnu i kvalitetnu proizvodnju transplantata matičnih ćelija.
Nadežda kaže da joj radni dan traje najmanje 12 sati, a svi vikendi su joj do kraja godine već isplanirani. Ide na brojne kongrese i simpozijume, drži predavanja i ispituje studente na završnom ispitu Univerziteta u Kilu...
"Kako to sve postižem? Pa, zahvaljujući odličnoj organizaciji dana i podršci porodice" kaže ona.
Žena kao lideru muškom društvu
Prva njemačka iskustva je sticala u Idar- Oberštajnu, gde je transplantacioni centar otvorio nobelovac Donald Tomas. Po pozivu prelazi na Univerzitetsku kliniku u Lajpcigu i kao glavni načelnik hematologije i onkologije vodi i Centar za transplantaciju, koji je finansirao slavni operski pjevač Hose Kareras.
"Tamo su napravljeni najveći uspjesi. Osim prvog mjesta u Njemačkoj po broju alogenih transplantacija matičnih ćelija koštane srži, postigli smo procenat preživljavanja pacijenata od 86 odsto tri godine poslije transplantacije" u svijetu je smrtnost 25-30 odsto, a kod nas svega 15 odsto-dodaje dr Basara.
Na svom putu do sadašnjeg statusa, radila je mnogo-specijalizirala kliničku farmakologiju, internu medicinu i subspecijalizirala hematologiju i onkologiju u Njemačkoj.
Kaže da je ključ uspjeha u tome što se rano odlučila za hematologiju „a u Njemačkoj hematologija i onkologija pokrivaju čitavu oblast malignih bolesti“. Ističe da je njemačko društvo "dosta muško društvo" u kojem su direktorske funkcije uglavnom rezervisane za muškarce.
"Vrlo je rijetko da jedna žena dostigne funkciju direktora klinike, a ja sam to u Flensburgu uspjela zahvaljujući svojim kvalitetima i dostignućima u medicini-veli profesorka Basara.
Transplantacije matičnih ćelija se rade i nakon 65. godine života, transplantira se dvije trećine leukemija
Upravo su je izuzetni rezultati u Lajpcigu preporučili da u Flensburgu u pokrajini Šlezvig Holštajn postane direktorka jedne od desetak katoličkih bolnica koje su u Njemačkoj osnovali Malteški vitezovi, i to kao jedina pravoslavna žena.
"Preuzela sam Flensburg od prvog januara 2011. i nakon godinu dana rada smo osnovali prvi centar za transplantaciju matičnih ćelija, tačnije 20. januara ove godine".
"Prvo smo riješili tehničke uslove-napravili specijalne sobe sa povišenim pritiskom i specijalnim filterima, a onda obučili osoblje, prije svega sestre jer su one bitne zbog stalnog kontakta sa pacijentima. Kod mene su prešli iz drugih transplantacionih centara iskusni transplantatori i sada smo pravi tim koji je već uspješno transplantirao 30 pacijenata"dodaje naša sagovornica.
Ona napominje da je danas veliki broj malignih bolesti izlječiv i u kasnijim stadijumima zahvaljujući ljekovima. Transplantacije matičnih ćelija se rade i nakon 65. godine života, transplantira se dvije trećine leukemija.
Tokom skorašnjeg odmora u Baru, kojem se stalno rado vraća sa porodicom, a u kojem je nekad provodila cijelo ljeto u kući na Pristanu, prof. Basara je dobila crnogorsko državljanstvo
"Izuzetno je zadovoljstvo kada možete da izliječite jednog takvog bolesnika. U ovom poslu ste u kontaktu sa pacijentima godinama, za razliku od hirurških zahvata gdje akutno izliječite pacijenta i više ga praktično nikada ne vidite. Nažalost, povećava se incidenca- broj svih malignih bolesti, a naročito je u porastu incidenca raka dojke".
"Zračenje osiromašenog uranijuma je za sada jedan od uzroka, takođe uzimanje hormona i pušenje. Inače, leukemije se rjeđe javljaju od kolorektlanog kancera i kancera pluća i želuca. Dakle, treba razvijati hematologiju i onkologiju, jer je sve više tih bolesti, a i činjenica je da su one po broju drugi razlog smrtnosti poslije kardiovaskularnih bolesti".
"Svako od nas treba jednom godišnje otići kod ljekara i prekontrolisati krvnu sliku i biohemiju, ultrazvuk jetre i unutrašnjih organa, jer na taj način se može rano otkriti eventualni tumor i samim tim adekvatno liječiti"zaključila je dr Basara.
Crnogorsko državljanstvo kao ispunjenje želje
Tokom skorašnjeg odmora u Baru, kojem se stalno rado vraća sa porodicom, a u kojem je nekad provodila cijelo ljeto u kući na Pristanu, prof. Basara je dobila crnogorsko državljanstvo, od ministra Ivana Brajovića, a na preporuku gradonačelnika Bara Žarka Pavićevića i ministra zdravlja Boba Radunovića, čime joj se, kako kaže, ostvarila dugogodišnja velika želja.
Liječila i Željka Mitrovića
I vlasnik poznate medijske grupe PINK Željko Mitrović je spas našao kod profesorke Basara.
"Kontaktirala me je njegova familija i hematolozi iz bolnice "Bežanijska kosa", koji su poslali dijagnozu. On je faktički došao u Flensburg na samom početku mog rada tamo. Potvrdili smo dijagnozu- teška aplastična anemija koja se najčešće dobija ili zbog virusa ili zbog ljekova, u suštini nemaligna bolest, ali se može uporediti sa leukemijom".
"Odmah sam kontaktirala kolege iz Amerike da bih dobila lijek proizveden iz konjskog seruma, a ne iz kunića što je do tada bilo praktikovano u Evropi, jer je to bila jedna od posljednjih novosti u tom trenutku u ovoj oblasti medicine. Gospodin Mitrović je za tri mjeseca izliječen i pušten kući, u odličnom je stanju sada"kaže dr Basara.
Galerija
Bonus video:
