“Idemo macane, ‘ajde, ‘ajde, ‘ajdeeeee! Idemo mali! Hajde mačko, hajde mačkane! Tu ga, tu ga, tu ga... hajde mali! Bravo mali pas! Bravo pašče malo...”, povremeno ga dodirujući, čovjek podstiče svog psa da nastavi sa ugrizima drugog. Dok jedna životinja vidno umorna napada, druga izmučeno pokušava da izvuče živu glavu.
Ovaj kadar samo je jedan u moru dostupnih na internetu koji prikazuju borbe pasa. Čovjek iz ove priče je iz Hrvatske i snimke borbi pasa objavljuje javno, bez straha da bi mogao biti prepoznat i snositi odgovornost za postupak koji u zemljama regiona, jednako kao i u Crnoj Gori, predstavlja krivično djelo.
“Prema našim saznanjima u Crnoj Gori nema organizovanih borbi pasa”, navode u Kinološkom savezu Crne Gore (KSCG). Sa tom tvrdnjom saglasni su, nezvanično, i u Veterinarskoj upravi. Odgovor iz policije, na pitanje o postojanosti tog unosnog “hobija” na teritoriji Crne Gore, nažalost, nije stigao. I dok država i institucije govore jedno, sagovornici “Vijesti” svjedoče da borbe pasa u Crnoj Gori nisu prošlost.
“Ko god kaže da borbi pasa kod nas nema, laže"
“Ko god kaže da borbi pasa kod nas nema, laže. Borbe se organizuju periodično, na različitim lokacijama, od kojih su među posljednjim bile na Cijevni, te u Vranićima”, navodi sagovornik “Vijesti” iz Podgorice.
A mjesta za trening su javna tajna. Podgorički odgajivači, navodno, huškaju svoje pse na lutalice kod Čepuraka, bolnice, pod Ljubovićem, na Starom aerodromu, u šumi kod stočne pijace na Ćemovskom, na Zlatici...
Indira Lajko iz pljevaljske NVO “Pravo na život” nedavno je podnijela krivičnu prijavu protiv nepoznatih lica koja su, prema njenim saznanjima, puštala dresirane pitbulove na ulične pse u tom gradu. Ona je tada kazala da je riječ o “psima koje vlasnici spremaju za krvave obračune”. Više puta su iz nevladinog sektora u Pljevljima protestovali zbog organizovanja borbi pasa na pojedinim lokacijama u neposrednoj blizini grada, a jedna od najčešće pominjanih lokacija je Đulina guka.
“Vijesti” su zimus objavile i snimak iz Rožaja “Sokol vs Crni”, na kojem vlasnici šarplaninaca podstiču pse na borbu.
“Drži ga. ‘Ajde. Ujedi ga”, dobacuju iz mnogobrojne publike. Psi, u početku nezainteresovani jedan za drugog, sa utabanog ringa prelaze na znatno dublji snijeg.
“Bjež'te, bjež'te”, “Ujede ga”, čuli su se komentari okupljene publike.
Policija nije reagovala nakon objavljivanja tog sadržaja na portalu “Vijesti” krajem januara. Nije reagovala ni nedavno kada su “Vijesti” na taj sadržaj podsjetile u slučaju “Babić”.
Kazne su smiješne
Anela Babića (18) iz Podgorice policija je, po prijavi građana i NVO “Alfa” privela na informativni razgovor jer je na Facebooku objavio fotografije svog pit bul terijera kako stoji iznad mrtvog psa.
“Imam jednog hrta, zakla’ bi onog tvog ka’ zeca”, poruka je Babićevog Facebook prijatelja, na koju on odgovara “Ma nemoj. Oli da ih stavimo, do smrti?”.
U Tužilaštvu smatraju da u Babićevim radnjama nema elemenata krivičnog djela za koje se goni po službenoj dužnosti, ali da postoje elementi prekršaja iz tačke 3 člana 8 Zakona o zaštiti dobrobiti životinja u kojoj se navodi da je zabranjeno "uzgajati životinje na način da trpe bol, patnju i strah, i namjerno ih povrjeđivati".
Veterinarski inspektor Marko Šekarić, međutim, smatra da je Babićev komentar ”Moj krvni ubica i zato tražimo sljedećeg”, koji je objavljen na Facebooku, otvoren poziv na borbu pasa, te da bi slučaj trebalo da završi na sudu, gdje Babić ne bi samo bio osuđen na novčanu kaznu u iznosu od 500 eura.
“Ima tu više prekršaja”, smatra Šekarić.
Babićev pas je možda, kako on tvrdi, zaista ubio drugog psa jer je pokušao da priđe njegovoj zdjeli sa hranom. Da je u pitanju osoba koja je zaista uključena u borbe pasa, i da je kažnjen iznosom od nekoliko stotina eura, ili zatvorskom kaznom u trajanju od godinu, koliko Krivični zakon predviđa za onog “ko kršeći propise ubije, ozljeđuje ili muči životinje...”, kazna bi, navode upućeni, bila smiješna.
Opklade i do 10.000 eura
Iznosi koji se vrte u tom “sportu”, kako borbe pasa nazivaju profesionalni odgajivači pit bul terijera, su višestruko veći od predviđenih kazni.
Na jednom od velikog broja stranih foruma na kojima i crnogorski odgajivači razmjenjuju iskustva, predstavljaju svoje pse i na kraju dogovaraju mečeve, padale su opklade u iznosima od 5.000 do 10.000 eura! Visina opklade zavisila je, u konkretnom slučaju, od toga da li opklada ide na pobjednika ili na dužinu trajanja borbe.
“Kladim se u 10.000 eura ako borba bude trajala 50 minuta”, predlog je upućen crnogorskom odgajivaču sredinom februara. Kao lokacija za održavanje meča predlagani su Beograd ili - Podgorica.
O terminima mečeva odgajivači na internetu govore stidljivo. Stidljivo govore i o porazima. Pobjede su prilika da se otvoreno pohvale - porijeklom psa, imenom protivnika i trajanjem meča.
“Pet rolova, nijedna duža od 20 minuta”, “Ubica”, “32 minuta ekspresna pobjeda”, samo su neki od navoda koje odgajivači koriste da opišu svoje pse.
Ako se ne bori, psa će ubiti drugi pas ili - vlasnik
Borbe pasa “hobi” su oko kojeg je okupljen zatvoren krug ljudi, odgajivača pit bul terijera, ali i drugih rasa, među kojima su, kao u rožajskom slučaju, i šarplaninci.
“Pas koji poslije ‘skreča’ odbije da se bori obično bude ubijen"
Uz vrlo stroga pravila, borba se odvija u ringu, nakon što vlasnici, svako iz svog ćoška, nahuškaju pse. Kada se psi u borbi zamore, vlasnici ih ponovo vode u ćoškove ringa i huškaju ili “skrečuju”.
“Pas koji poslije ‘skreča’ odbije da se bori obično bude ubijen, jer vlasnici neće da ih bije glas kako imaju loše leglo”, kaže sagovornik “Vijesti” upućen u dešavanja.
Da sudbina pasa koji učestvuju u organizovanim borbama nije svijetla, potvrđuje i dreser Velibor Šekarić.
“Ukoliko nisu ubijeni u borbama, takvi psi se često uspavljuju poslije određenog vremena. Sam profil ljudi koji se bave držanjem i obukom pasa za borbe nam govori o sudbini tih pasa. Često izgladnjivani u nehigijenskim prostorijama i bez adekvatne veterinarske pomoći, većina njih ugine od različitih povreda, infekcija i nebrige”, kaže on.
Mali je broj onih pasa koji, dodaje, dobiju šansu za dalju socijalizaciju ili uopšte život. A u Crnoj Gori, kaže Šekarić, još ne postoji stručna komisija ili lice koje bi procijenilo da li je jedan takav pas za dalju socijalizaciju ili ne.
Za borbe ne znaju, ali odgajivača ima
Jednako kao što navode da u Crnoj Gori nema organizovanih borbi pasa, u KSCG, kako je ”Vijestima” kazao generalni sekretar Miodrag Vreteničić, “nemaju saznanja o odgajivačima pasa za borbu, jer se tim psima ne dodjeljuju rodovnici”. Ipak, Vreteničić navodi da je “evidentno da postoje takvi odgajivači” i dodaje da ih je, “prema nepotvrđenim informacijama, najviše u Podgorici i Baru”. Prema istraživanju “Vijesti”, ni sjever nije izuzetak.
Vlasnici pit bul terijera ne mogu biti članovi KSCG, jer Međunarodna kinološka organizacija (FCI), čiji je i KSCG član, ne priznaje pit bul terijere kao rasu. Među odgajivačima koji učestvuju u borbama pasa, a imaju pse rase koju FCI priznaje, mogu se, pored ostalih, naći vlasnici američkih staforda, šarplaninaca...
“U slučaju da član KSCG učestvuje u borbi pasa, odmah bi bio isključen iz KSCG uz prijavu nadležnom organu”, kaže Vreteničić.
On je mišljenja da bi visoke kazne pomogle u rješavanju problema organizovanja i učešća u borbama pasa, kojih, kako ponavlja, “prema saznanjima KSCG, dosad nije bilo”.
Opasne rase ne postoje
“Opasne rase ne postoje. Takvim ih pravi sam čovjek i daje im takav epitet”, kaže dreser Velibor Šekarić. Svaki pas, dodaje on, može biti i opasan i bezopasan. “Čak i pit bul terijeri, koji su zabranjeni u većini zemalja Evrope, mogu biti idealni kućni ljubimci, a zlatni retriver može biti problematičan. Svaki pas je individua za sebe i ne smijemo ih poistovjećivati kroz osobine jedne rase”, smatra on. Karakter psa čine njegov temperament i ćud. Temperament je odraz stepena nadražljivosti, a ćud ili narav je psihičko stanje psa.
Postoje četiri osnovna tipa kataktera psa: uzbudljiv i nervozan, uravnoteženo živahan, uravnoteženo miran i loš ili apatičan. Sa dobrom socijalizacijom, smatra Šekarić, svaki od ova četiri tipa može biti sjajan ljubimac. “Socijalizacija, naročito psa koji potiče iz borbi, veoma je mukotrpan i dugotrajan proces. Socijalizacijom se smatra reakcija psa na sve spoljne nadražaje okoline najčešće u urbanoj sredini: navikavanje na druge životinje, na druge pse, buku, dreku, škripu... navikavanje na dodire, vožnju automobilom, prolazak kroz saobraćajnicu”, kaže Šekarić.
Sa socijalizacijom se počinje od malih nogu psa, čak sa mjeseca dana starosti, postepeno, bez pretjerivanja. “Socijalizacija se izvodi kao i dresura pasa, od prostijih elemenata kao složenijim.
Ljudi često prave greške pokušavajući da psa odjednom naviknu na sve, pa psi postaju nervozni, plašljivi i ujedljivi”. Socijalizacija starijih i pasa kod kojih su već usađeni određeni refleksi stečeni u uslovima u kojima su držani, često je nemoguća misija.
Ipak, kaže Šekarić, broj uspješnih slučajeva socijalizacije je veliki. “Vrijeme socijalizacije varira od stepena usađenosti loših navika i starosti psa, ali gotovo da nema psa koji ne može biti socijalizovan”.
Rekorderi u dužini trajanja borbe
Svjetski rekord u duži trajanja borbe drži pas odgajivačnice iz Crne Gore, navodi više izvora na internetu. Psi odgajivačnice Montenegrokennels Alen završili su meč nakon nevjerovatnih 6.47, odnosno 4.52 sata.
O njihovim “uspjesima” svjedoče autori Facebook profila Montenegrokennels Alen.
Odgajivačnicu su 1997. godine osnovali Vladan Lakić i pokojni Alen Muhović.
Alen, sin podgoričkog boksera Riza Muhovića, tim “sportom” se počeo baviti jako rano, kada je upoznao tadašnje “velikane crnogorskog pita - pokojnog Dragana-Pinča Radonjića, Rajka Šćepovića, Mladena Krkeljića i Deja Ivanovića”, navodi autor Montenegrokennel Alen stranice na Facebooku i dodaje da je odgajivačnica u periodu od februara, 1997. do juna, 1998. godine, učestvovala na 17 mečeva, a istovremeno je zakazivala po tri, četiri meča.
Galerija
Bonus video:
