Crna Gora još nema uspostavljen dovoljno efikasan sistem zaštite od šumskih požara, njeni kapaciteti u tom smislu su ograničeni i dovode do toga da se “svake sezone kreće gotovo iz početka”.
To je ukratko zaključak Državne revizorske institucije (DRI) u Izvještaju o reviziji uspjeha “Uspješnost sprovođenja politike zaštite životne sredine u Crnoj Gori - zaštita od šumskih požara”.
U reviziji se navodi da Ministarstvo unutrašnjh poslova, odnosno Direktorat za vanredne situacije, iako je to obaveza tog resora, nije izradilo program razvoja sistema zaštite i spašavanja. Nije izrađena ni Nacionalna procjena rizika od katastrofa, a programi i procjene rizika ne postoje ni na lokalnom nivou. Država još nema ni sistem za obavještavanje ugroženog stanovništva o pojavi određene vrste opasnosti.
6,4 miliona eura je šteta koja je pričinjena usljed šumskih požara u periodu od 2012. do 2018. godine. U tom periodu, zabilježena su 532 šumska požara, sa opožarenom površinom šuma od preko 34 hektara. U reviziji se dodaje da se, teorijski, mogu spriječiti gotovo svi požari koje posredno ili neposredno može uzrokovati čovjek, “a to čini u našim područjima 97 odsto svih požara”
Podsjeća se da država, Uprava za šume i Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja (MPRR) i dalje nemaju efikasan i funkcionalan sistem za razmjenu informacija, iako je taj projekat započet prije 10 godina.
U sistemu organizacije za zaštitu šuma od požara ne postoji ni adekvatan nadzor nad izvršavanjem zadataka. Revizijom je utvrđeno da koordinacija između Uprave za šume i službi zaštite postoji samo prije požarne sezone, a da se saradnja “bazira na usmenim dogovorima”.
“Nisu potpisani svi potrebni sporazumi kojima se detaljnije precizira nivo saradnje među institucijama nadležnim za djelovanje u slučaju šumskih požara”, navodi se u dokumentu.
Autori dodaju da su pomaci u smislu bolje organizacije i opremljenosti vidljivi u zadnje dvije godine, ali i da “nabavkama nije prethodila adekvatna analiza potreba”, pa “Crna Gora još nema adekvatnu opremu za odgovarajući odgovor u slučaju šumskih požara”.
Zabrinjavajuće je, navodi se u reviziji, i da svi vatrogasci nemaju ličnu opremu, iako se njena nabavka “može smatrati prioritetnom”.
Utvrđeno je i da sistem radio-veza koje se koriste u sistemu zaštite i spašavanja “ne zadovoljava kriterijume za funkcionisanje operativnih jedinica za zaštitu i spašavanje”.
“Nepostojanje potrebnih mapa, loša oprema i kapaciteti službi zaštite i spašavanja, neadekvatna podjela nadležnosti na centralnom i lokalnom nivou doveli su do neadekvatnih reakcija na velike požare koji su zahvatili Crnu Goru u ljeto 2017. godine”, zaključuje se u reviziji.
Autori sugerišu da su potrebne promjene sadašnje požarne politike, kao i “ubrzano osposobljavanje savremenog protivpožarnog sistema”.
Revizijom su obuhvaćeni MUP, odnosno Direktorat za vanredne situacije, čiji je direktor Mirsad Mulić, MPRR, Ministarstvo održivog razvoja i turizma, Uprava za šume, Nacionalni parkovi i opštine - uzorak (Službe zaštite i spašavanja Glavnog grada Podgorica i opština Nikšić, Berane i Pljevlja).
U cilju umanjenja štetnih efekata požara na šume Crne Gore, DRI je dala 42 preporuke, dvije resoru Pavla Radulovića, po osam MUP-u i vladinom Koordinacionom timu za zaštitu i spašavanje, te po devet resoru Milutina Simovića i jedinicama lokalne samouprave.
Bonus video:
