Glavni izvor pojačanog zagađenja vazduga u Bijelom Polju nastaje iz individualnih i industrijskih ložišta”, zaključak je komisije za procjenu kvaliteta vazduha. Komisiju je prošle sedmice formirao predsjednik Opštine Petar Smolović, nakon informacija da je u opštini u poslednje vrijeme povećan nivo nedozvoljenih štetnih čestica u vazduhu.
Na sastanku je dogovoreno pojačano informisanje građana, ali su i razmatrane kratkoročne i dugoročne mjere koje lokalna samouprava u saradnji sa državnim organima treba da preduzme.
Među kratkoročnim mjerama i preporukama, koje su u saglasnosti su sa preporukama Instituta za javno zdravlje su: inteziviranje aktivnosti komunalnog preduzeća na češćem pranju ulica vodom, zbog smanjenja emisije prašine, zabrana kretanja automobila čiji benzinski motori imaju normu manju od euro nula jedan, ili dizel motori sa normom manjom od euro nula tri, uz pojačanu kontrolu organa MUP-a, zabrana svakog spaljivanja otpada u domaćinstvima, naseljima i poljoprivrednim imanjima, kao i na deponijama.
“Tu su i mjere upozorenja stanovništvu da svojim ponašanjem i aktivnosti dodatno ne doprinose zagađenju vazduha, pojačana kontrola emisije iz industrijskih objekata, upozorenje rizičnim grupama stanovništva za smanjenje kretanja; upozorenje obrazovnim ustanovima i sportskim ustanovama da se ograniči izvođenje aktivnosti, naročito fizički zahtjevnih pri kojima se diše brže ili dublje. Da se pri boravku praktikuju šetnje umjesto trčanja, te da ograniče aktivosti u blizini raskrsnica u vrijeme špica u saobraćaju, kao i za vrijeme prisutnog dima i magle u vazduhu”, rekao je koordinator komisije Jasmin Ćorović.
Kao prvu dugoročnu mjeru komisija je predložila da se, ukoliko zagađenje bude nastavljeno, uradi studija kvaliteta vazduha u Bijelom Polju, koja bi se bavila otkrivanjem glavnih uzroka zagađenja, a nakon toga i sanacijom, odnosno davanjem mjera za suzbijanje uzroka zagađenja.
“Ova zagađenja nisu došla sa strane, već je izvor zagađenja u Bijelom Polju”, kazao je Ćorović, dodajući da meteorološki uslovi nisu uzrok, iako mogu da utiču na zadržavanje zagađenja, nije bilo kiše, padavina, vjetra koji bi omogućili pročišćavanje vazduha. Jedna od dugoročnih mjera koju je predložila komisija je toplifikacija grada, jer je lakše kontrolisati jedan dimnjak toplane, koji će imate adekvatne filtere, nego stotine individualnih, kao i subvencije za mjere energetske efikasnosti.
Olivera Kujundžić iz Direkcije za upravljanje kvalitetom vazduha i zaštitu od buke je najavila da će u naredni sastanak biti uključene sve opštine sa sjevera.
“U tim opštinama je vjerovatno slična situacija sa kvalitetom vazduha kao u Bijelom Polju, jer se susreću sa istim okolnostima, nepovoljnim meteorološkim uslovima, upotrebom čvrstih goriva za grijanje u domaćinstvima i onoga što iz toga proizilazi, čega smo svjedoci proteklih dana”, kazala je Kujundžić.
Što e tiče rezultata kvaliteta vazduha u Bijelom Polju ona je istakla da se suočavamo sa dugoročnim problemima koji su danas aktuelan zato što je u okviru nove mreže za praćenje kvaliteta vazduha u Crnoj Gori postavljena nova stanica u septembru prošle godine.
“Međutim, to ne znači da slična situacija nije i u onim opštinama u kojima se ta mjerenja ne vrše”, kazala je Kujundžić.
Ministrastvo održivog razvoja i turizma, koordinira spovođenjem Nacionalne strategije upravljanja kvalitetom vazduha, za koju se sada sprovodi drugi Akcioni plan za period 2017-2020. godina. Ove godine ćemo intezivno raditi na pravljenju nove nacionalne strategije, u čiju izaradu ćemo uključiti predstavnike opština iz sve tri regije Crne Gore, kako bi smo utvrdili specifične mjere i načine da bi došli do unapređenja kvaliteta vazduha u cijeloj državi“, kazala je Kujundžić, napominjući da je potrebno djelovati i kroz mjere kroz mjere energetske efikasnosti.
„Treba da se trudimo da koristimo ekološki prihvatljivija goriva i izbjegavanju uglja, mokrog drveta i koristiti možda bolja ekološka rešenja a to su pelet i briketi koji su dostupni. Bilo bi idelano da imamo gas, ali moramo da razmišljamo o dostupnim rješenjima za naše građane. Značaan je i uticaj saobraćaja. Postoje brojni načini kojima bez velikih investicija možemo doprinijeti kavlitetu vazduha“ – kazala je Kujundžić.
Član komisije, meteorolog Branko Micev je podsjetio da vremenske situacije koje smo imali u protekolom vremenskom periodu, primarno determinišu stanje životne sredine naročito u urbanim sredinama i to u hladnom dijelu godine .
“To su temperaturne inferzije, koje imaju dvostruko dejstvo u urbanim, naročito mikro klimatskim sredinama, koje pogoduju da se stvaraju temperaturnih inverzija. Njihov termodinamički efekat je taj što zadržavaju sve emivane čestice u atmosferi i drže ih u najnižem prizemnom sloju armosfere, ne dozvoljavajući da te čestice budu transportovane u udaljene susjedne oblasti. To znači da se najveće koncentracije zagađujućih čestica dešavaju u prizemnom sloju atmosfere, upravo tamo gdje je izvršena produkcija. A drugi efekat, taj indirektni uticaj takve meteorološke situacije je da se u tim urbanim sredinama, u najnižim dijelovima kotline dešavaju najniže temperature vazduha, a one zahtijevaju od građana da sve više zagrijevaju prostorije, i samim tim se povećava koncentracija zagađujućih materija, kao neki začarani krug”, kazao je Micev.
Bonus video:
