Nevladina organizacija Grin houm (Green Home) je počela sa mjerenjem kvaliteta vazduha u tri domaćinstva u Pljevljima, od kojih za potrebe grijanja jedno koristi ugalj i drvo, drugo pelet, a treće domaćinstvo električnu energiju. Mjerenja će, kako su saopštili iz te NVO, trajati dva mjeseca u kontinuitetu, čime će se po prvi put u Pljevljima dobiti podaci o unutrašnjem kvalitetu vazduha u domaćinstvima koja koriste različite energente, i isti međusobno uporediti.
Ističu da su često zagađenja unutrašnjeg vazduha veća od spoljašnjeg zagađenja, posebno kada se u domaćinstvima koristi ugalj kao energent te iz tog razloga kroz ovakva mjerenja žele da ukažu na eventualna unutrašnja zagađenja, kao i razlike u kvalitetu vazduha u domovima koja upotrebljavaju različite energente za grijanje, kako bi se građani odlučili za adekvatnije i zdravije načine grijanja.
"Mjerenja se vrše pomoću AirVisual Pro senzora švajcarske kompanije IQAir, vodećeg specijaliste na polju mjerenja kvaliteta vazduha u zatvorenom prostoru, sa preko 55 godina iskustva. AirVisual Pro je pametan monitor koji kombinuje visoko preciznu lasersku tehnologiju sa veštačkom inteligencijom, a za preračunavanje parametara koristi američke EPA nacionalne standarde kvaliteta vazduha. Ovaj uređaj u realnom vremenu pruža precizne informacije o koncentracijama ugljen-dioksida (CO2), PM2.5 i PM10 čestica, temperaturi i vlažnosti vazduha, koji su često zanemareni faktori, a koji umnogome utiču na stanje kvaliteta vazduha. Takođe omogućava i direktno poređenje unutrašnjeg i spoljašnjeg kvaliteta putem izmerenih koncentracija sa najbliže javne mjerne stanice", navode iz Grin houma.
Podaci sa mjernih stanica, kako ističu, godinama unazad ukazuju na ekstremno loš kvalitet vazduha u Pljevljima, a posebno tokom zimskih mjeseci, kada se intenzivno lože čvrsta goriva. Kao glavni uzrok prekomjernog zagađenja navodi se upravo sagorijevanje uglja i drveta u neefikasnim i zastarelim šporetima, za potrebe kuvanja i grijanja u domaćinstvima. Stanje kvaliteta vazduha unutar domova se dodatno pogoršava ulaskom već zagađenog vazduha iz spoljašnje sredine.
Izloženost unutrašnjem zagađenju, napominju iz Grin houma, prouzrokuje veoma ozbiljne zdravstvene posljedice.
"Naime, toksične supstance kao što su arsen, živa i olovo se ne uništavaju sagorevanjem uglja, već nasuprot – zadržavaju unutar doma i dospijevaju u naš organizam. Podatak Svetske zdravstvene organizacije da je loš kvalitet unutrašnjeg vazduha odgovoran za 4,3 miliona preuranjenih smrti svake godine u svetu (SZO, 2016)", navodi se u saopšenju.
Uprkos tome, dodaju, svijest o zagađenju unutar domova je i dalje na niskom nivou i u sjenci spoljašnjeg aerozagađenja.
"Stoga je Green Home prepoznala važnost mjerenja kvaliteta unutrašnjeg vazduha u domaćinstvima koja koriste različite energente, radi najefikasnijeg upoređivanja i ukazivanja na posledice korišćenja uglja u domaćinstvu na životnu sredinu i ljudsko zdravlje. Prvi korak ka poboljšanju vazduha koji udišemo je saznanje šta dišemo. Stoga je nužno da kroz prikaz dobijenih podataka građani osvjeste ovaj problem i donesu odluku da prljava goriva zamjene čistim izvorima energije u domaćinstvu. To ne samo da će imati koristi po njihovo zdravlje, već će smanjiti emisiju štetnih gasova, unaprijediti kvalitet unutrašnjeg i spoljašnjeg vazduha i cjelokupno stanje životne sredine", zaključuju iz Grin houma.
Bonus video: