Kotorska policija već dva dana ćuti i ne odgovara na pitanje kako je dozvolila održavanje problematičnog javnog skupa – bakljade na zidinama i duž rive u Kotoru povodom obilježavanja Dana državnosti, 13. jula.
“Vijesti” čekaju i odgovore kotorskog Osnovnog državnog tužilaštva, koje je pokrenulo izviđaj u vezi sa izbijanjem požara na kotorskim bedemima i podataka do kojih je tužilaštvo došlo u vezi sa identifikacijom organizatora tog javnog okupljanja, nabavke i unošenja u zaštićeni spomenik kulture nekoliko stotina pirotehničkih sredstava-baklji, kao i uloge upravljača ovim kulturnim dobrom – Direkcije za uređenje i izgradnju Kotora, koja gazduje bedemima i njenog direktora Zorana Mrdaka (DPS).
Javni skup, kojim su prekršene važeće naredbe Ministarstva zdravlja donijete u cilju sprečavanja širenja opasne zarazne bolesti - koronavirusa, priređen je suprotno Zakonu o javnom redu i miru, Zakonu o eksplozivnim materijama i Zakonu i zaštiti i spašavanju.
Priredili su ga, za sada, nepoznati organizatori, a pretvorio se u skandal jer su bakljama izazvali požar, koji je ugrozio dio ovog spomenika kulture prve kategorije pod zaštitom UNESCO-a.
Kotorski vatrogasci, uz pomoć učesnika bakljade, cijelu noć su gasili požar koji im je prijavljen oko 22 sata, a lokalizovan u 1.30 časova. U potpunosti ugašen tek nešto poslije 5 sati ujutro 14. maja.
Gradonačelnik Kotora Željko Aprcović (DPS) juče je „Vijestima“ kazao da nije tačno da je tokom požara na bedemima na brdu Sveti Ivan iznad Starog grada izgorio jedan bor.
„To apsolutno nije tačno. Svi borovi ispod San Đovanija su i dalje tu i izgorjela je samo trava i nisko rastinje“, kazao je prvi čovjek Kotora, iako je komandir Slušbe zaštite i spašavanja Opštine Kotor Maksim Mandić dan ranije „Vijestima“ saopštio da je izgorjelo nekoliko stotina kvadrata površine pod niskim rastinjem i jedan bor.
Aprcović nije komentarisao ni primjedbu da je o izgorjelom boru ranije govorio i suvlasnik hotela „Splendid“ Žarko Radulović, koji se dan nakon požara sastao sa prvim čovjekom Kotora ističući da su “van svake politike razmatrali situaciju”.
Aprocović juče nije komentarisao to što su organizatori bakljade na kotorskoj tvrđavi prekršili važeću sezonsku zabranu loženja vatre na otvorenom i na javnim površinama, a koju je potpisao sam gradonačelnik, i koja važi od 1. juna do 30. septembra. Kotor je inače, izlijepljen plakatima kojima Opština i Služba zaštite i spašavanja skreću pažnju građanima da se moraju strogo pridržavati ove naredbe i “uzdržati od bilo koje radnje koja može dovest do izbijanja nekontrolisane vatre”.
“Okruženi smo neizrecivom ljepotom Bokokotorskog zaliva i hijadama godina starim građevinama koje su pod zaštitom UNESCO-a. Molimo vas da ih sačuvate zajedno sa nama, za buduće generacije. Svako drvo je neprocjenjivi dar prirode, može da nestane u trenu u plamenu, ali su decenije potrebne da izraste drugo. Ne učinite ništa što može doprinijeti njegovom nestajanju jer ono je izbor života”, piše pored ostaloga na plakatima koje su još početkom juna, duž teritorije cijele opštine Kotor, izlijepile Opština i Slušba zaštite i spašavanja.
Podsjetili su građane da im po zakonu za kršenje naredbe o sezonskoj zabrani loženja vatre i “ostavljanje zapaljenih predmeta na mjestima na kojima postoji povećana opasnost od požara”, prijete novčane kazne u iznosu do 2.000 eura.
Za paljenje vatre ranijih godina izricane su i kazne zatvora - policija i tužilaštvo su za izazivanje požara iznad barskog naselja Šušanj u ljeto 2017. uhapsili i procesuirali poljskog državljanina S.Z.D. Poljak je, kako je rekao, vatru zapalio da bi signalizovao spasiocima gdje se nalazi jer se izgubio u šumi, ali je ipak zbog toga osuđen na zatvorsku katnu od godinu dana zbog izazivanja opšte opasnosti.
Lalošević: Preneražen sam tim događajem
Nekadašnji direktor Regionalnog zavoda za zaštitu spomenika kulture u Kotoru Ilija Lalošević rekao je juče “Vijestima” da je „preneražen onim što se prije dvije noći desilo na bedemima jer već 20 godina u Kotoru postoji zabrana održavanja iluminacija paljenjem otvorenog plamena na tom kulturno-istorijskom spomeniku“.
Lalošević, koji je i doktorirao na kotorskoj tvrđavi i fortifikacionim objektima iz mletačkog perioda u Boki, jedan je od najboljih poznavalaca zidina, bastiona i drugih objekata koji čine kompleksan sistem srednjovjekovne kotorske tvrđave.
On je na čelu Regionalnog zavoda za zaštitu spomenika kulture bio od 1999. do 2004. i kaže da je tada upravo na inicijativu ove institucije, ukinuta i potom zabranjena iluminacija kotorskih bedema koja je prethodno nekoliko desetljeća, uobičajeno rađena upotrebom otvorenog plamena prilikom većih fešti, kao što je to tradicionalna Bokeljska noć.
“Upravo snose poslije jedne od tih Bokeljskih noći, ja kao direktor RZZSK i tadašnji predstavnik UNESCO-a koji je boravio u službenoj posjeti Kotoru, Fubomiši Kudo iz Japana, popeli na bedeme i otišli do tvrđave San Đovani. On je bio zapanjen vidjevši po zidinama ostatke izgorjele piljevine i nafte kojima se tada pravila iluminacija i nije mogao da vjeruje da se tako nešto čini na ovom vrijednom arhitektonskom i kulturnom nasljeđu. Do te mjere je Kudo bio preneražen stanjem bedema da je momantalno iz svog sopstvenog džepa izvadio 2.000 dolara i priložio ih kao ličnu donaciju za čiščenje i uređenje kotorske tvrđeve. Od tada je svaka iluminacija bedema upotrebom otvorenog plamena strogo zabranjena”, kazao je “Vijestima” Lalošević, koji je prije par godina dobio najveće priznanje grada Kotora – “Novembarsku nagradu” za svoj doprinos zaštiti i unapređenju kotorske tvrđave i zidina i njihovom uvrštavanju na spisak baštine pod zaštitom UNESCO-a 2017. godine.
Bonus video:
