Nezaključana kapija, razvaljena vrata i prozori na kući, unutrašnjost demolirana i ispisana.
Da nema njegove biste ispred kuće – niko ne bi pomislio da je to rodni dom narodnog heroja, prvog posljeratnog predsjednika Vlade Crne Gore i jednog od najznačajnijih ličnosti države i omiljenog funkcionera u narodu, revolucionara i učesnika brojnih bitaka u Drugom svjetskom ratu – Blaža Jovanovića.
Rodna kuća Blaža Jovanovića se nalazi u naselju Velje Brdo, desetak kilometara od centra Podgorice, iznad starog puta za Danilovgrad.
Veliko dvorište je bilo donedavno zaraslo u korov, radnici podgoričkih komunalnih preduzeća su ga očistili i sredili.
Iz dvospratne kuće u brdu pruža se pogled na dolinu Zete, odnosno bjelopavlićke ravnice.
Prostorije prvog sprata su prazne, prozori su zamandaljeni daskama, na spratu, na koji se izlazi drvenim stepenicama, promaja, sve je otvoreno širom i vrata i prozori, a u jednoj sobi su dvije fotelje, sto i garnitura, peć...
Ta soba je vjerovatno nekome služila za boravak, igranje karata koje su rasute po podu, dok su se grijali na staroj peći.
Zidovi sobe su ispisani, na jednom čak stoji i pikado...
Kuća vlasništvo Glavnog grada - najavljuju sanaciju
Rodna kuća je sada vlasništvo Glavnog grada – odnosno nadležnost Javne ustanove Muzeji i galerije Podgorice.
Direktor te ustanove Vučić Ćetković kazao je “Vijestima” da što se tiče kuće Blaža Jovanovića, kao dio prve faze sanacije u ovoj godini planirano je da se zaštite vrata i prozori na objektu, kako bi se prostor na adekvatan način obezbijedio i propisno ogradio, prije svega u cilju njegove zaštite.
“Takođe, tokom novembra mjeseca je završeno čišćenje i uređenje dvorišta. Sljedeća faza, podrazumijeva izradu inoviranog koncepta namjene ovog prostora kao mjesta promocije ličnosti i djela velikog crnogorskog državnika i revolucionara, sa novim sadržajima za posjetioce”, rekao je Ćetković.
Nakon toga, kako je pojasni, pristupilo bi se izradi idejnog rješenja i glavnog projekta rekonstrukcije, a zatim i radovima na objektu.
“Rekonstrukcija kuće Blaža Jovanovića je kompleksan projekat koji zahtijeva značajna budžetska ulaganja i višefazno izvođenje radova. Ujedno, stavljanje ovog objekta u funkciju zahtijeva i inovirani pristup i programski koncept posvećen promociji ličnosti Blaža Jovanovića, i antifašističkih vrijednosti za koje se zalagao. U odnosu na vremenski okvir koji je potreban za izradu projekata sanacije i rekonstrukcije, izvođenje radova, ali i programskog koncepta, očekujemo da će nakon najavljenog podizanja spomenika Blažu Jovanoviću i ovaj objekat biti priveden namjeni, kada ćemo moći i detaljnije govoriti o finansijskim sredstvima neophodnim za njegovu realizaciju”, naveo je Ćetković.
On je istakao da kada je riječ o rekonstrukciji i adaptaciji objekata kulture, u ovoj godini u odnosu na budžetske mogućnosti i programski definisane prioritete, značajna sredstva su izdvojena za rekonstrukciju Galerije Art na glavnom gradskom trgu, Kuslevove kuće na obali Ribnice, ali i poboljšanje uslova u depoima i izložbenim prostorima Muzeja grada i Muzeja Marka Miljanova, a sve u skladu sa standardima muzejske i galerijske djelatnosti.
Banović: Bezbroj puta su je demolirali
Predsjednik Udruženja boraca NOR-a i antifašista Podgorice Boro Banović kazao je da je kuća Blaža Jovanovića bezbroj puta bila na meti vandala, a da su je iznova i iznova obnavljali.
“Preuzeli smo neke dogovore, na našu i inicijativu Glavnog grada. Gledaćemo da se napravi nešto adekvatnije”, kazao je Banović.
On je istakao da je predlog da se kuća sanira prihvaćen i da će to biti urađeno u narednoj godini.
Most u centru Podgorice, na Morači, koji je građen između 1948. i 1950. godine nazvan je po Blažu Jovanoviću. Most je projektovao svjetski poznati srpski arhitekta Branko Žeželj.
Nadležni iz Glavnog grada iduće godine namjeravaju da Blažu Jovanoviću postave spomenik u Podgorici.
Biografija Blaža Jovanovića
Rođen je 28. marta 1907. godine u selu Velje Brdo, kod Podgorice. Potiče iz siromašne seljačke porodice, zbog čega je veoma rano počeo da radi, da bi zaradio za školovanje.
Kao gimnazijalac, pristupio je radničkom pokretu, a 1924. godine postao je član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). Ubrzo noakon primanja u Partiju postaje sekretar partijske ćelije u rodnom mjestu.
Pošto je završio gimnaziju u Podgorici, odlazi u Beograd gdje najprije upisuje Medicinski, a potom prelazi na Pravni fakultet.
Za vrijeme studija aktivno je učestvovao u radu studentskog pokreta na Beogradskom univerzitetu. Poslije zavođenja Šestojanuarske diktature kralja Aleksandra Karađorđevića, 1929. godine, Blažo, kao apsolvent prava, odlazi u Zagreb, gdje se zapošljava u Sreskom sudu, kao zapisničar.
Diplomirao je na Pravnom fakultetu u Zagrebu, 1931. godine, i dobio mjesto sudskog pripravnika u Sreskom sudu u Varaždinu. Bio je sekretar Okružnog komiteta KPJ za Varaždin.
U periodu od 1934. do 1936. godine bio je sekretar Pokrajinskog komiteta KPJ za Crnu Goru, Boku, Sandžak i Kosovo i Metohiju i član Centralnog komiteta SKOJ-a.
Posle aprilskog rata i okupacije Kraljevine Jugoslavije, aktivno je učestvovao u organizovanju ustanka naroda Crne Gore. Učestvovao je na Majskom savjetovanju KPJ u Zagrebu, na kome su donesene instrukcije za pokretanje Narodnooslobodilačke borbe. Kao sekretar PK KPJ za Crnu Goru, učestvovao je u radu svih sjednica i sjavetovanja Pokrajinskog komiteta, kao i u organizovanju Trinaestojulskog ustanka.
Aprila 1945. godine Blažo Jovanović je postao prvi predsjednik Vlade Narodne Republike Crne Gore i na toj dužnosti ostao je do 1953. godine. Od decembra 1953. do jula 1962. godine bio je predsjednik Narodne skupštine NR Crne Gore.
Od 1943. do 1963. godine obavljao je dužnost sekretara Pokrajinskog komiteta KPJ za Crnu Goru, a kasnije Komunističke partije Crne Gore. Bio je prvi predsjednik Narodnog fronta, a kasnije Saveza socijalističkog radnog naroda Crne Gore i prvi predsjednik SUBNOR-a Crne Gore. Od 1940. do 1954. bio je član CK KPJ, a od 1954. do 1969. godine član Izvršnog komiteta CK SKJ.
Od 1945. do 1963. biran je za poslanika Savezne skupštine, a od 1963. do 1975. godine bio je predsednik Ustavnog suda Jugoslavije.
Umro je 4. februara 1976. godine u Igalu, a sahranjen je u Titogradu.
Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i velikog broja stranih i jugoslovenskih odlikovanja. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 10. jula 1953. godine.
Bonus video:
