Slavko Pejović iz Polja Pejovića u Pivi, prije 35 godina prvi put je ušao u pećinu Đokova ledenica, koja se nalazi u tom kraju, ne sluteći da će koju deceniju kasnije taj lokalitet pokazivati stranim i domaćim turistima i da će lokalna uprava biti zainteresovana za njenu valorizaciju.
“Pećina je otkrivena prije više od stotinu godina, a otkrio je, prema predanju, Đoko Mirić ugledni stočar iz susjednog sela Rudinica. Međutim, pećina je stanovništvu Polja Pejovića i okolnih sela najviše služila za vrijeme Drugog svjetskog rata i nakon rata“, priča Pejović za “Vijesti“.
Za vrijeme Drugog svjetskog rata, u Đokovoj ledenici spas su našli mnogi Pivljani, dok je u poslijeratnom periodu ona bila jedini izvor vode za seoska domaćinstva.
“Na ovim prostorima nekada je živjelo dosta stanovnika koji su se isključivo bavili stočarstvom. Nijesu imali vodu, pa im je led iz pećine služio kako za piće, tako i domaćicama za pranje veša, ali i za napajanje stoke. Moja tetka je tako na leđima do sela donijela 80 kilograma leda iz pećine. Stanovništvo se raselilo, sada domaćinstva imaju rezervoare vode, a pećina je u novija vremena zaboravljena tako da i veliki broj Pivljana ne zna za nju“, kaže Pejović.
Đokova ledenica koja je u prošlosti Pivljanima bila izvor života, danas bi mogla da bude turistički valorizovana.
Na području Plužina postoji nekoliko speleoloških objekata, među kojima je najatraktivnija Đokova ledenica, pećina koja se nalazi u blizini mjesta Zaborje. Speleolog Ognjen Matović je sa kolegama iz Planinarsko-speleološkog društva “Vučja stopa“ iz Foče, u okviru prekograničnog projekta T.A.R.A. koji realizuju Crna Gora i BiH a koji je finansirala EU, u decembru prošle godine istraživao Đokovu ledenicu. Detaljni opisi i topografske karte kanala sa predlogom uređenja nalaze se u studiji “Istraživanja speleoloških objekata na području Foče i Plužina”.
“Jedna od aktivnosti projekta je uređenje pećine za njenu bolju turističku valorizaciju. Aktivnost se sastoji od postavljanja informativnih tabli za dolazak do nje, uređenje prilaza pećini za bezbjedno prisustvo turista i obezbjeđenje prostora pećine za njeno razgledanje. Na taj način stvorićemo novi turistički proizvod koji će, nadam se, upotpuniti turističku ponudu Pive. Ova pećina je interesantna jer se i tokom avgusta u njoj mogu vidjeti ledeni blokovi i pećinski nakiti. Do sada se o njoj malo znalo, pa se nadamo da ćemo ovim aktivnostima skrenuti pažnju kako o njenim vrijednostima, tako i značaju valorizacije“, kazao je direktor parka prirode “Piva“ Slobodan Delić.
Đokova ledenica jedinstven je fenomen na području plužinske opštine, a članovi “Vučje stope” su u zabilješkama istakli da je riječ o ledu sa kakvim se do tada nijesu susretali i koji se može vidjeti u pećinama smještenim u alpskim područjima.
“Od samog ulaza pojavljuje se led, da bi svakim daljim metrom bio sve deblji. Do sada neviđene količine leda na našim prostorima u nekim od speleoloških objekata širine oko 25 metara i visine oko 10 metara u prethodnom periodu koristile su mještanima kao izvor vode za vrijeme sušnih godina. Đokova ledenica bila je spas mještana sela Polje Pejovića u kojoj su se nerijetko čula željezna oruđa lomeći led“, zapisao je Matović.
Led u pećini, čiji kanali su dugi 132 metra, s tim da je jedan pobočni kanal ostao nepotpuno istražen zbog prenatrpanosti velikim količinama leda, dugačak je 50 metara i na njemu se formirane razne forme ledenog pećinskog nakita.
“Uređenjem pećine postoji mogućnost da turisti zavire do vjekovima gomilanog leda ukrašenog ledenim pećinskim nakitom. Đokova ledenica je pećina izuzetnog turističkog potencijala, različita u odnosu na druge speleološke objekte u regionu. Pogodna je za turističke svrhe uz adekvatno uređenje. Najprije bi trebalo zaštiti ulaz u pećinu u svom najužem dijelu širine osam metara u vidu metalne ograde i na njoj postaviti vrata kroz koja bi bio moguć ulazak. Prvi dio dvorane takođe je neophodno osigurati u vidu fiksne sajle sa sidrištima napravljenim od dvokomponentog ljepila koje je mnogo dugotrajnije od klasičnih čeličnih ankera čiji vijek trajanja je 15-20 godina. Uz pomoć tehničke opreme u vidu pojasa, ferate i kacige turisti bi bili osigurani od pada. Drugi dio pećine koji je i najzanimljiviji moguće je učiniti dostupnim za turiste u vidu visećeg mosta napravljenog od čeličnih sajli i aluminijumskih nogostupa. Pored prizora koji se vrlo rijetko viđaju u pećinama u vidu ledenih naslaga, most bi donio još jednu dodatnu atrakciju s kojom se nisu susretali ranije“, predložio je u studiji Matović.
Pećinu bi, smatra on, trebalo osvijetliti led tehnologijom.
Pejović: Ledeni grad oduševljava, svaki silazak je priča za sebe
Slavko Pejović, koji se pored poljoprivrede i stočarstva bavi i seoskim turizmom, uspio je da u posljednih nekoliko godina više od 400 domaćih, ali i turista iz ćitavog svijeta, upozna sa čarima po mnogo čemu jedinstvene pećine.
“Ta pećina je pravi mali ledeni grad i još nije sva istražena jer niko nije uspio da dotakne njeno dno. Bio sam vodič turistima iz Amerike, Kube, Švajcarske, Švedske...i svi su bili oduševljeni jer kažu da tako nešto nijesu ranije vidjeli. Pored gornjeg dijela pećine postoji donji, još atraktivniji“, kaže Slavko i dodaje da je do sada nebrojeno puta sišao u pećinu i da je svaki silazak iskustvo za sebe.
Istražili šest speleoloških objekata u Plužinama i Foči
U okviru projekta članovi PSD-a istražili su šest speleoloških objekata, po tri na području opštine Plužine i Foča. U Pivi su, pored Đokove ledenice, istražili i pećinu Presjeka, koja se nalazi u budanjskom dijelu Pivske površi, i Malu pećinu, koja je smještena u kanjonu rijeke Pive, u blizini magistralnog puta Foča - Plužine. Što se tiče opštine Foča, istražene su Ledenjača, Peruc i Mala kutlača, koja je prvi put istražena i predložena za turističku valorizaciju i čiji su kanali dužine 503 metra.
Mala kutlača obiluje raznim formama pećinskog nakita i specifična je po pećinskim stubovima od kojih je najviši 3,6 metara. Za sve objekte, speleolozi su topografski iscrtali kanale, detaljno ih speleološki opisali i uradili predloge uređenja po jedne pećine u Plužinama i Foči.
Projekat T.A.R.A. sprovode opštine Plužine i Foča, u saradnji sa Turističkom organizacijom Foča i Parkom prirode Piva, a u cilju razvoja i promocije prekograničnog područja kao jedinstvene turističke destinacije za aktivni turizam.
Bonus video:
