Gradonačelnik Podgorice Ivan Vuković kaže da je tokom mandata ispravljao određene greške prethodnika i činio sve da kreira što humaniji ambijent za život građana.
On je u intervjuu za “Vijesti” istakao da je trajno rješenje saobraćajnih gužvi manji broj automobila, a veći parking mjesta. Vuković najavljuje da će Glavni grad preuzeti, preko postojećeg preduzeća, dio gradskog prevoza, ali i uspostaviti tzv. brze linije prema udaljenijim naseljima.
Komentarišući to što su se pojedini izvođači radova pokazali kao nepouzdani partneri u Podgorici, kazao je da je “u pitanju posljedica jednog od mnogih nesavršenih zakonskih rješenja u pravnom životu Crne Gore”.
Šta su vam ostavili prethodnici, a šta ostavljate budućem gradonačelniku i građanima?
Tokom protekle dvije decenije, Podgorica je dobila obrise modernog evropskog grada. Aktuelna gradska uprava nastojala je da na tim osnovama, uz obezbjeđivanje prethodno nedostajućih sadržaja u glavnom gradu, i u želji da ispravi određene greške iz prethodnog perioda, kreira što humaniji ambijent za život naših sugrađana. Istovremeno, usljed postojanja brojnih socio-ekonomskih izazova, koje je donijela pandemija koronovirusa, u prethodnom periodu bilo je važno održati finansijsku stabilnost i obezbijediti uslove za dalji intenzivan razvoj Podgorice. U tome smo i uspjeli, pa smo prošle godine zabilježili rekordnu realizaciju budžeta od 105 odsto, odnosno 94 miliona eura.
Uprkos opstrukcijama Vlade Crne Gore, i ovu godinu ćemo, po svoj prilici, završiti s odličnim finansijskim rezultatom. Kada je riječ o budućim planovima, nastavljamo da razvijamo, gradimo i uljepšavamo Podgoricu. U tom smislu, raduje nas i dodatno obavezuje mišljenje ogromne većine naših sugrađana koji su, sudeći prema posljednjim istraživanjima javnog mnjenja, izuzetno zadovoljni životom u glavnom gradu, kao i učinkom gradske uprave.
Tokom proteklih godina u Podgorici je izgrađeno više biciklističkih staza, neke ranije su korigovane, ali iz dijela javnosti čuju se kritike - da se pretvaranjem nekih saobraćajnica u biciklističke staze stvara gužva i da preostale trake nisu dovoljne, ali i da je zbog nekih staza vozačima nepregledno uključivanje iz ulice u ulicu... Da li su na poslovima planiranja biciklističke infrastrukture angažovani stručnjaci i da li su ova rješenja konačna?
Planiranju saobraćaja u glavnom gradu pristupilo se sa dužnom pažnjom. Podsjećam da je početkom 2020. usvojen Plan održive urbane mobilnosti, uz učešće domaćih i međunarodnih eksperata, kao i ukupne javnosti, a uz podršku Njemačke razvojne agencije GIZ. Svi projekti Glavnog grada, pa i ovaj, realizuju se u skladu sa preporukama struke, na način kako se to radi u drugim evropskim i svjetskim centrima.
Kreiranjem biciklističkih koridora suzbijeno je nepropisno parkiranje, trotoarske površine su oslobođene za pješake, osobe sa invaliditetom i roditelje/staratelje sa dječjim kolicima. Sva zvanična istraživanja pokazala su da je značajno veći procenat zadovoljnih korisnika, kao i to da broj motornih vozila na saobraćajnicama nema veze sa izgradnjom biciklističke infrastrukture. O tome kako naši sugrađani doživljaju ovo pitanje najbolje govori podatak da smo kroz projekat “Podgorica na dva točka”, dodijelili čak 1.168 subvencija za kupovinu dvotočkaša, a da je interesovanje bilo značajno veće.
Motivisanjem građana da koriste alternativne vidove saobraćaja nastojimo doprinijeti očuvanju životne sredine i afirmaciji zdravih stilova života. Uz to, usporavanje saobraćaja, dokazano, smanjuje broj saobraćajnih nezgoda.
Imajući to u vidu, pa i po cijenu eventualnog gubitka nekih političkih poena, nastavićemo da promovišemo biciklizam i, slijedeći najbolje evropske prakse, mijenjamo lice naše Podgorice.
Kako da Podgorica bude grad bez zagušenja i gužvi u saobraćaju?
Trajno rješenje ovog problema podrazumijeva smanjenje broja motornih vozila, što je moguće jedino kroz promociju alternativnih vidova transporta i unapređenje stanja javnog prevoza. Iz toga proizilazi da su projekti koje realizujemo u potpunosti opravdani. U vezi sa posljednjim, podsjećam da smo, nakon više od dvije decenije, raspisali tender za kupovinu 16 novih autobusa, pristupili reorganizaciji autobuskih linija i modernizaciji prateće infrastrukture.
Uporedo s tim, Glavni grad sprovodi i niz drugih aktivnosti koje će, u značajnoj mjeri, uticati na stanje saobraćaja u Podgorici. U tom smislu, između ostalog, imam na umu izmjenu režima saobraćaja (pretvaranje dvosmjernih u jednosmjerne ulice) u različitim djelovima Podgorice i formiranje novih parking prostora gdje god je to, u skladu s pravilima saobraćajne struke, moguće. Na taj način, kao što je saopšteno na nedavnoj konferenciji za medije, do kraja naredne godine dobićemo 1.000 novih parking mjesta u ulicama Omladinskih brigada, IV proleterske brigade, Beogradskoj ulici, Hercegovačkoj ulici, Ulici 19. decembra, Ulici Novaka Miloševa (kod garaže), Ulici Ivana Milutinovića, dijelu grada ispod Ljubovića, i drugim.
Uz to, izgradnja podzemnih garaža ispod Trga nezavisnosti i Trga Božane Vučinić umnogome će doprinijeti rješavanju problema saobraćaja u mirovanju. Kada su ova dva projekta u pitanju, u toku je izrada analiza opravdanosti javno-privatnog partnerstva, čiji se rezultati očekuju krajem januara.
Najavili ste modernizaciju gradskog prevoza, pored ostalog i obnovu voznog parka. Da li će Glavni grad osnovati svoje preduzeće za javni gradski prevoz ili će novi autobusi biti ustupljeni postojećim prevoznicima? Ako hoće, kakav model saradnje je u pitanju?
Uprkos opstrukcijama Vlade, koja nam nije dozvolila da iskoristimo finansijski potencijal i kupimo autobuse kroz kreditni aranžman koji ne bi opeteretio finansije Glavnog grada, mi smo obezbijedili dva miliona eura za ove namjene. Shodno tome, Glavni grad će sam organizovati javni prevoz na jednom broju linija, koristeći nova prevozna sredstva, bez osnivanja novog preduzeća, jer nam opis poslova jednog od postojećih privrednih društava Glavnog grada pruža tu mogućnost. Uporedo s tim, definisaćemo ćemo novi model saradnje sa prevoznicima, s ciljem pokrivanja ostalih linija.
Šetalište pored Morače, plaža u Rogamima, Stara varoš, dio grada kod Univerzitetskog parka, Blok V, Ljubović i Gorica, rekonstruisani Njegošev park, Podgorički park, park posvećen Đorđu Balaševiću, Dječji park, lokacije su koje bi gradonačelnik preporučio gostima
Najavili ste i nove linije - da li to znači i uvođenje linija prema udaljenijim naseljima, poput Rogama, Brežina, GO Golubovci...?
U sklopu projekta modernizacije javnog prevoza u Podgorici, planirana je potpuna reorganizacija postojećeg sistema. Ovo treba razumjeti i kao posljedicu konstantnog širenja Podgorice, te izgradnje novih saobraćajnica koje su nametnule potrebu za uspostavljanjem tzv. brzih linija. U trenutku kada bude nabavljen ukupan broj vozila koja su predviđena planskim dokumentima, plan reorganizacije biće u potpunosti sproveden.
Da li koristite javni prevoz?
Zbog prirode posla koji obavljam, odnosno brojnih obaveza koje svakodnevno imam, a koje podrazumijevaju potrebu da se vrijeme maksimalno efikasno koristi, ne koristim javni prevoz. S druge strane, kao neko ko je dugo živio u inostranstvu i redovno koristio tu vrstu usluge, radujem se danu, koji će uskoro doći, kada ćemo, zahvaljujući pomenutim projektima, stvoriti pretpostavke da svi stanovnici Podgorice, uključujući i mene, dobiju priliku da dnevne obaveze završavaju na ovaj način.
U Podgorici živi trećina Crne Gore. I ranije je sugerisano da, ako se uzme u obzir stalan i veliki priliv stanovnika u glavni grad, kapaciteti postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda u Botunu neće biti dovoljni. Za koji broj stanovnika je uopšte projektovano rješenje i šta ako broj stanovnika premaši te kapacitete?
Uzimajući u obzir nerijetko paušalne ocjene i prisutnu tendenciju politizacije ovog pitanja, smatram da je jedini pravi put da se držimo pravila struke i tehničke dokumentacije koja je objedinila demografske projekcije za projektno područje. Projektnim područjem smatra se dio glavnog grada, bez sada već samostalne Opštine Tuzi, Opštine u okviru Glavnog grada Golubovci i seoskog područja, kao i određenih djelova grada u kojima geomorfološke karakteristike terena nijesu “odgovarajuće” za realizaciju ovakvog projekta. Stoga se logično nameće zaključak da je projektovani kapacitet postrojenja u prvoj fazi (240.000 ekvivalent stanovnika) više nego dovoljan da zadovolji potrebe glavnog grada. Štaviše, izgradnja postrojenja većeg kapaciteta, u ovom trenutku dovela bi u pitanje njegovo adekvatno funkcionisanje. Napominjem da su sve projekcije u vezi sa kapacitetom postrojenja rađene na osnovu podataka Monstata, kao i raspoložive prostorno-planske dokumentacije kojom je pokriven glavni grad Podgorica.
Podgorica je posljednjih mjeseci veliko gradilište. Oponenti bi rekli da novac iz gradske kase trošite u susret lokalnim izborima, vi tvrdite da je u pitanju ulaganje u gradsku infrastrukturu. Građani pojedinih djelova grada tvrde i da se neke sanacije nisu morale desiti (Ulica 4. jula) - kako komentarišete te navode?
Saglasan sam sa Vama da je Podgorica veliko gradilište, s tim što bih dodao da je to slučaj tokom posljednjih par godina. Štaviše, ove godine nijesmo radili ništa što nijesmo radili od samog početka rada ove gradske uprave. O tome svjedoče brojni egzaktni podaci, među kojima je vjerovatno najubjedljiviji onaj koji se tiče realizacije kapitalnog budžeta. Tako smo, recimo, tokom 2020, potrošili više novca za infrastrukturne projekte u gradu, nego u ovoj, za nas predizbornoj godini. Ulica 4. jula, nasuprot navedenoj ocjeni, decenijama se nalazila u jako lošem stanju. Istovremeno, riječ je o saobraćajnici koju koristi veliki broj naših sugrađana, a koja, gledano iz pravca jug-sjever, predstavlja i “ulaz u grad”. Interesantno je da nam se, upravo zahtjevom za temeljnu sanaciju ove ulice, prethodno obraćao najveći broj građana. Ponosan sam na to što smo, zahvaljujući ovom i desetinama sličnih projektima (poput temeljne sanacije Bulevara Svetog Petra Cetinjskog, Ivana Crnojevića, Mihaila Lalića, Josipa Broza Tita, te ulica Kralja Nikole, 27. marta, SKOJ-a i Partizanski put, Bracana Bracanovića,...) umnogome doprinijeli ljepšem izgledu našeg grada.
Podgorica se gradi, ali je ne prati i izgradnja infrastrukture... Da li je poželjna gradnja novih stambenih objekata, ukoliko tu gradnju ne prati i druga infrastruktura (vrtići, škole...)?
Vjerujem da Vam je, kao nekome ko dugo godina prati društveno-političke teme, poznato da izgradnja vrtića, škola, domova zdravlja i sličnih objekata nije u naležnosti Glavnog grada, odnosno bilo koje lokalne samouprave, već Vlade. Pa ipak, dokazali smo spremnost da pomognemo u realizaciji ovakvih projekata kada god je za tim postojala potreba. Zahvaljujući investicijama i vrijednoj podršci Glavnog grada, u vidu ustupanja parcela i oslobađanja investitora plaćanja naknade za komunalno opremanje, danas imamo višenamjenski objekat na Zlatici, vrtić na Starom aerodromu, Dom za stare... Početkom naredne godine, započećemo izgradnju višenamjenskog objekta u Zagoriču, za potrebe rada budućeg doma zdravlja.
Šta se desilo sa planom regeneracije prostora u Siti kvartu, konkretno - planom ozelenjavanja? U tom smislu, kakvi su dalji planovi za ozelenjavanje Podgorice?
Postoje dvije ideje tog tipa kada je u pitanju ovaj dio grada. Jedna se tiče uređenja velike površine koja se nalazi u krugu parkinga između dvije profesorske zgrade. S tim u vezi, postigli smo načelni dogovor sa rukovodstvom Univerziteta Crne Gore o tome da Glavni grad, na toj lokaciji, početkom naredne godine izgradi novo dječije igralište, zelenu površinu i sportske sadržaje. Istovremeno, planiramo da na jednom od dva platoa u okviru starog dijela Siti kvarta, tokom 2022. godine izgradimo još jedno dječije igralište.
Kada je u pitanju unapređenje kvaliteta života u Siti kvartu, osim načina gradnje u prethodnom periodu, dodatnu ograničavajuću okolnost za nas predstavlja činjenica da se najveći dio ovog prostora nalazi u vlasništvu privatnih lica i skupština etažnih vlasnika.
Najavili ste gradnju centralnog parka, kao lokacija pominje se Ćemovsko polje. O kojem dijelu Ćemovskog polja je riječ i kako konkretnije zamišljate da bi jedan glavni gradski park trebalo da izgleda?
U proteklih godinu i po dana, izgradili smo deset parkovskih površina, što je, vjerujem, više nego tokom posljednjih pola vijeka. Ponosni na ovakav učinak naših privrednih društava, svjesni smo i da to nije dovoljno. O tome, uostalom, svjedoči i ogromna gužva u svim novim parkovima, na Zabjelu, Koniku, Starom aerodromu... Uvažavajući potrebu da glavni grad dobije značajno veću zelenu površinu koja bi našim sugrađanima pružila sve što je potrebno za cjelodnevni boravak, krenuli smo u projektovanje novog, centralnog parka na Ćemovskom polju, na preko 430.000 kvadrata. Poređenja radi, u pitanju je površina koja je gotovo 15 puta veća od Njegoševog parka. Imajući u vidu dugoročni značaj ovog projekta za Podgoricu, već početkom naredne godine pozvaćemo stručnu javnost i širu društvenu zajednicu da se uključe u proces planiranja novog parka.
Kada će Gradsko pozorište otvoriti vrata za publiku? Čija je odgovornost kašnjenje i da li krivica može biti izvođača firme “Cijevna komerc”? Da li je i u tom smislu bilo reakcije Glavnog grada prema izvođaču i da li su i od “Cijevne komerc” naplaćeni penali?
Izgradnja zgrade Gradskog pozorišta predstavlja jedini projekat čijom dinamikom realizacije nijesmo zadovoljni. Postoje objektivne okolnosti koje su uticale na usporavanje ovog procesa - u prvom redu nedostaci u tehničkoj dokumentaciji, koji su u međuvremenu prevaziđeni. Uz ogroman trud koji smo uložili u prethodnom periodu, sa zadovoljstvom možemo konstatovati da se već neko vrijeme radovi izvode u skladu sa planiranom dinamikom i da je izvjesno da će sjajni ansambl Gradskog pozorišta dobiti novi dom u narednih nekoliko mjeseci. Uprkos svim problemima, ponosni smo na ovaj projekat i zbog činjenice da se, prema našim saznanjima, radi o jedinom pozorištu koje se gradi u ovom dijelu Evrope.
Radovi na montaži scenske tehnike sa dijelom građevinsko-zanatskih i instalaterskih radova su ugovoreni sa izvođačem Tehnogradnja d.o.o. dana 18.05.2021. godine. Izvođač je uveden u posao 29. juna 2021. godine. Ovaj dio projekta obuhvata dio građevinsko-zanatskih radova, termotehnike, audio-video sistema, scensku mehaniku, elektromotorni pogon, scensku rasvjetu. U okviru građevinsko-zanatskih radova, predviđena je i enterijerska obrada sala, kao i nabavka namještaja. Ugovoreni rok završetka radova na montaži scenske tehnike je sedam mjeseci, odnosno 29. januar 2022. Nakon tog roka, izvođač radova “Cijevna komerc”, ima 15 dana da završi preostale radove iz osnovnog ugovora, odnosno postavljanje elektro galanterije i obloga u kuli.
Osim ranije navedenog, kašnjenje je uslovila i pandemija izazvana koronavirusom, jer je u jednom periodu obezbjeđivanje radne snage i dopremanje materijala funkcionisalo izuzetno otežano.
Glavni grad, posredstvom Agencije za izgradnju i razvoj, prati realizaciju ovog objekta i informisan je da do sada nije bilo potrebe za naplaćivanjem penala zbog kašnjenja izvođaču “Cijevna Commerce”.
Isti izvođač kasnio je i sa izgradnjom gradskog parlamenta - šta za nove poslove kandiduje firme koje ne poštuju ugovorene obaveze?
Kao što vjerujem da znate, u pitanju je posljedica jednog od mnogih nesavršenih zakonskih rješenja u pravnom životu Crne Gore. Isto, dominantno fokusirano na vrijednost ugovorenog posla, podrazumijeva da, bez obzira na prethodno loše urađen posao na jednom projektu, vi ne možete onemogućiti izvođaču da učestvuje na javnom pozivu za realizaciju nekog narednog. Čak ni u slučajevima prethodnog raskida ugovora, tj. naplate penala, izvođač ne gubi pravo učešća u tenderskim procedurama. Drugim riječima, u pitanju je problem čije rješavanje ne zavisi od Glavnog grada. Istovremeno, mi smo dužni da postupamo shodno zakonskim odredbama, zbog čega se i dešava da ulazimo u ugovorne odnose s kompanijama čijim učinkom u prethodnom periodu nijesmo bili zadovoljni.
Sudovi su u donijeli pravosnažne presude prema kojima su preduzeće Služba zaštite i spasavanja čiji je osnivač Glavni grad, i tadašnji komandir, označeni kao moberi. Komandir je u međuvremenu postavljen za izvršnog direktora drugog gradskog preduzeća, a dosuđeni iznosi plaćaju se iz gradske kase, odnosno novcem građana. Kakvu poruku šaljete na taj način i rukovodećem kadru, zaposlenima i građanima?
Prije svega, važno je napomenuti da je u pitanju sudski postupak koji je u toku. Podnijeta je revizija kao pravni lijek na odluke nižestepenih sudova. Ono što je činjenica, jeste da se radi o rukovodiocu koji postiže odlične rezultate u oblasti svog rada i koji ima profesionalan, stručan i odgovoran pristup prema poslu, zaposlenima i Glavnom gradu.
Koji su to programi iz oblasti socijalne zaštite koji su realizovani tokom ovih godina vašeg mandata i koji su njihovi konkretni rezultati? Ranije je u Podgorici postojao smještaj za beskućnike, program je stopiran, ali i ponovo planiran. Kada će i biti realizovan?
Svake godine pokrećemo nove i osnažujemo postojeće socijalne servise i realizujemo brojne projekte koji su posvećeni OSI. Centar Podgorice danas je, u značajnoj mjeri, pokriven taktilnim stazama i zvučnim semaforima. Na našim ulicama je “Komšo”, besplatno električno vozilo za prevoz starijih sugrađana, a tokom ove godine smo kreirali i senior karticu, koja našim najstarijima omogućava veliki broj popusta. Prva smo lokalna samouprava koja je uvela karticu prednosti, za onkološke pacijente i prva koja je podržala naše sugrađane koji se bore sa problemom neplodnosti. Danas već svi znaju za Kuću zdravlja, koja pruža besplatnu psihosocijalnu podršku, ali ima i edukativni karakter. Tu je i Narodna kuhinja, u kojoj se dnevno priprema 700 obroka za naše sugrađane slabijeg materijalnog statusa. Podržali smo izgradnju Doma za stare sa preko 3,5 miliona eura. U toku je priprema za realizaciju novog socijalnog servisa nazvanog “Dječja kuća”, koji će obezbijediti sistemsku podršku djeci-žrtvama nasilja. Prva smo lokalna samouprava koja pokreće projekat subvencioniranja podstanara i, za te namjene, izdvojili smo 300.000 eura u budžetu za 2022. Godinama smo obezbjeđivali besplatne udžbenike za sve prvake, a od ove godine, svi prvaci dobijaju besplatan školski pribor. To je samo dio naših socijalnih servisa. Ponosni smo na to što je svaki naš sugrađanin koji je zatražio pomoć Glavnog grada, tu pomoć i dobio.
Nakon izostanka podrške resornog ministarstva za dalju realizaciju projekta prihvatilišta za beskućnike, a nakon što se isto pokazalo neadekvatnim, razvili smo novi, ispostaviće se značajno efikasniji servis koji podrazumijeva plaćanje mjesečne naknade za stanarinu licima iz ove kategorije. Uz to, koristeći naše druge socijalne servise, poput Narodne kuhinje i Kuće zdravlja, multidisciplinarno smo pristupili rješavanju ovog problema.
Da li je Podgorica inkluzivan grad i grad prilagođen osobama s invaliditetom i koliko je OSI zaposleno u gradskoj upravi i preduzećima?
Kroz već pomenute i brojne druge inicijative, mi stvaramo pretpostavke za to, čineći Podgoricu sve pristupačnijom za osobe s invaliditetom. U tom smislu, ponosan sam na partnerstvo s brojnim organizacijama civilnog društva koje nam pomažu da osmislimo i implementiramo projekte u ovoj oblasti. Kao gradonačelnik i kao građanin, biću u potpunosti zadovoljan tek onda kada vidim slobodne trotoare, poštovanje označenih mjesta za osobe sa invaliditetom, odnosno kada svi shvatimo da svi imamo jednako pravo na grad u kojem živimo. Iz poštovanja prema našim kolegama koji pripadaju kategoriji osoba s invaliditetom, nikada o njima nećemo govoriti jezikom brojki, jer smo u ovom kolektivu svi ravnopravni članovi istog tima.
Svaka epoha svoje heroje ima
Ko su pojedinci koje Podgorica ne treba da zaboravi i na koji način Glavni grad njeguje uspomenu na njih?
Kao Podgoričani, uvijek s ponosom ističemo da naš grad ima veoma bogatu tradiciju i kulturno-istorijsko nasljeđe. Njega čine i sve one znamenite ličnosti koje su svojim djelom, u različitim sferama društvenog života, dale poseban pečat razvoju našeg grada. Bilo bi pretenciozno nabrajati, jer u različitim epohama, u nailazimo na eminentrne pojedince - Vujadina Popovića, tvorca savremene arhitekture u Podgorici; dr Ibrahima Koristovića, dugogodišnjeg titogradskog ljekara, koji je diplomirao na Univerzitetu u Beču; Dušana Vukotića, dobitnika Oskara 1962. godine za crtani film “Surogat”; Kseniju Cicvarić, najautentičniju predstavnicu izvornog crnogorskog melosa i podgoričke sevdalinke; Džonija Hodžića, jednog od osnivača i rukovodilaca teatra DODEST; Vladimira Popovića, glumca veoma bogate dramske karijere, prvenstveno u televizijskom žanru; Vlada Ivanovića, vlasnika prve titule najboljeg sportiste u Crnoj Gori i rekordera Jugoslavije u trci na 1.500 metara, i mnogih drugih.
Tokom prethodnog perioda, nastojali smo im se odužiti kroz različite projekte. U tom kontekstu, valja se prisjetiti rekonstrukcije rodne kuće Rista Stijovića, Kuslevove kuće, kuće Stojanovića u Maslinama. Ponosan sam i na izložbu o radu i stvaralaštvu najznačajnije crnogorske arhitektice Svetlane Kane Radević, koja je nedavno otvorena u glavnom gradu nakon uspješnog učešća na ovogodišnjem Bijenalu arhitekture u Veneciji.
Bonus video:
