Među lutajućim i poludivljim govedima koja su uhvaćena na području Tivta u nekoliko lani organizovanih akcija Opštine i Uprava za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove (UBH), bilo je i grla zaraženih bolešću plavog jezika (BPJ).
Zbog toga se u Tivtu, gdje problem krupne stoke koju nesavjesni vlasnici puštaju da slobodno luta uz padine brda Vrmac i dalje traje, sumnja da među tim životinjama ima još grla zaraženih tim ozbiljnim oboljem životinja. Ove sumnje su posebno narasle proteklih dana kada su građani koji su pješačili Vrmcem na različitim lokacijama u blizini gornjih djelova grada, našli četiri uginula goveda, a od kojih su neka bila u blizini jednog od lokalnih izvorišta vode.
Uginula goveda je odmah po nalogu Sekretarijata za inspekcijski i komunalni nadzor, uklonilo Komunalno preduzeće. Iz Opštine su tada još jednom ukazali da je stanje sa problemom lutajuće stoke na tom području neodrživo, te da prijeti zdravlju, ali i bezbjednosti ljudi jer se krdo poludivljih goveda u međuvremneu uvećalo, a životinje nastavile da upadaju na privatna imanja, izlaze na saobraćajnice i ugrožavaju imovinu i sigurnost građana.
”Uprava, uključujući i nadležne veterinarske inspektore i veterinare koji rade na području opštine Tivat, nemaju saznanja o, kako navodite, ‘više slučajeva uginuća te stoke’, te Vas molimo da dokaze ili informacije ko je i kada postavio ‘osnovanu sumnju na bolest plavog jezika kao uzrok tog pomora’ dostavite kako bi, kao nadležni, preduzeli sve mjere u cilju isključivanja/potvrđivanja sumnje na bolest plavog jezika na jedini ispravan način - pregled veterinara, uzorkovanje, laboratorijsko ispitivanje i sprovođenje svih drugih propisanih mjera. Nakon toga, u skladu sa rezultatima ispitivanja i procjenom rizika, preduzeće se sve neophodne mjere za praćenje, sprečavanje pojave, suzbijanje i iskorjenjivanje bolesti plavog jezika, ako je potrebno, u skladu sa propisima iz oblasti zdravlja životinja, uključujući humano hvatanje i postupanje shodno propisima koji uređuju zaštitu dobrobiti životinja i bezbjednosti hrane”, odgovoreno je “Vijestima” iz UBH.
Upravu na čijem je čelu v.d. direktor Vladimir Đaković “Vijesti” su pitale i šta će preduzeti da se spriječi širenje BPJ ako je ona uzrok uginuća, odnosno da li će da se eliminiše sva stoka na tom području koja bi možda mogla biti izložena riziku zaražavanja i daljeg širenja.
”Mjere za kontrolu bolesti plavog jezika propisane su Zakonom o veterinarstvu i Pravilnikom o mjerama za sprečavanje pojave, otkrivanje, suzbijanje i iskorjenjivanje zarazne bolesti plavog jezika i nikako ne podrazumjevaju, kako navodite, “uništavanje kompletnog stada u kojem se zaraženo grlo zateklo kako to propisuju mjere borbe protiv ove stočne bolesti”, poručili su iz UBH.
Član 8 Pravilnika o mjerama za sprečavanje pojave, otkrivanje, suzbijanje i iskorjenjivanje zarazne bolesti plavog jezika propisuje da u slučaju potvrđivanja BPJ među životinjama na nekom gazdinstvu, službeni veterinar, “sprovodi epizootiološko ispitivanje i naređuje sprovođenje mjera” od kojih je prva na spisku “klanje životinja po potrebi, radi sprečavanja širenja epizootije ili usmrćivanje životinja sa izraženim kliničkim simptomima”. Pored toga, veterinar može naložiti “neškodljivo uklanjanje leševa uginulih i usmrćenih životinja”, odnosno vakcinaciju, koja se inače, izvodi samo u hitnim slučajevima. Mjere borbe protiv ove stoočne bolesti vrlo su rigorozne podrazumijevaju i proglašavanje zaraženog i ugroženogh područja, kao i posebnog tzv. restriktivnog područja o kojem se mora obavijestiti i EK.
Iz UBH su potvrdili da je među ljetos u nekoliko akcija uhvaćenim grlima lutajuće krupne stoke u Tivtu, a koja su u skladu sa naredbom nadležnog veterinarskog inspektora odvedena u karantin na poljoprivrednm gazdinstvu Uprave za izvšenje krivičnih sankcija u Spužu, bilo jedno grlo zaraženo BPJ.
”Sva goveda koja su nakon hvatanja smještena u karantin su klinički pregledana, obilježena ušnim markicama i izvršena su propisana dijagnostička ispitivanja u cilju utvrđivanja zdravstvenog statusa, na određeni broj bolesti čije je sprečavanje od javnog interesa, uključujući i bolest plavog jezika. Tačno je da je kod jedne životinje sa teritorije opštine Tivat laboratorijskim ispitivanjem potvrđeno prisustvo bolesti plavog jezika. Naglašavamo da ni u jednom trenutku od dopreme goveda i tokom boravka u karantinu nije bilo kliničkih simptoma bolesti, a životinja je dodatno izolovana i tretirana u skladu s rješenjem o mjerama u karantinu. Od nadležne veterinarske ambulante u kontinuitetu je pojačano praćeno zdravstveno stanje ove životinje i vršena su dalja laboratorijska ispitivanja. Ovo nije neuobičajeno, s obzirom na prirodu virusa, koji se određeni period zadržava u životinji i ne izaziva značajne, a često i potpuno izostaju zdravstveni problemi, nakon čega životinja bude slobodna od virusa (“ozdravi”), a pritom je stekla imunološku zaštitu”, objasnili su iz UBH, ne odgovorivši, međutim, zašto kompletno stado u kojem se zatekla zaražena životinja, nije uništeno nakon njegovog dopremanja u Spuž i potvrde prisustva u tom krdu ozbiljne zarazne bolesti životinja.
U međuvremenu, to “uhapšeno” stado poludivljih goveda u Spužu kojih je iz Tivta ljetos dovedeno ukupno 34 grla, se i uvećalo jer je na svijet došlo još 11 teladi. “Vijesti” posjeduju dokumentaciju o izvršenim pregledima i zdravstvenom stanju goveda dovedenih na gazdinstvo u Spužu, a koju je po rješenju Veterinarske inspekcije o karantinu tih grla ljetos napravila ovlašćena veterinarska ustanova “Prima-Vet” iz Danilovgrada. Kod 17 grla je serološki utvrđeno prisustvo antitijela na bolest plavog jezika, ali su ona bila negativna na samu bolest, a od njih je kod jednog grla PCR testom potvrđeno obolijevanje. “Prima -Vet” je o tome obavijestilo UBH od kojih je zatražila i “donošenje odluke za PCR pozitivnu životinju”.
Iz UBH nisu konkretno odgovorili na pitanje “Vijesti” kao taj nadležni državni organ namjerava da riješi problem krda poludivlje lutajuće stoke na području Tivta. Nisu odgovorili ni hoće li konačno, dozvoliti sanitarni odstrel poludivljih životinja, a za što su sve glasniji pozivi mještana Gradiošnice, Dumidrana, Peana, Gornje Lastve i drugih djelova Tivta koji godinama trpe pravi teror od te stoke.
”Uprava očekuje potpunu kooperativnost, kao i izvršavanje svih poslova i zadataka koji su u nadležnosti lokalne uprave, kako bismo zajednički eliminisali ovu negativnu pojavu”, odgovorili su iz UBH, iako je upravo Opština jedina institucija koja je u proteklom periodu pokušala da riješi ili umanji problem, organizujući nekoliko akcija hvatanja poludivljih goveda. Opština inače jedina i snosi troškove čuvanja uhvaćene stoke u Spužu, što je do sada koštalo više od 10.000 eura.
Uprava: Vakcinacija goveda i ovaca sprovođena u kontinuitetu
Sve informacije, kao i do sada preduzete mjere za kontrolu bolesti plavog jezika na teritoriji Crne Gore u posljednjih desetak godina, Uprava je uvijek činila dostupnim preko svog sajta, putem medija, na sastancima sa držaocima životinja i zainteresovanim stranama (uvoznici, klaničari, lokalne uprave ...)”, rečeno je iz UBH, ali nisu precizirali zašto javnost nije obaviještena o posljednjem slučaju zaraženog “uhapšenog” lutajućeg goveda.
Tvrde da je “u kontinuitetu je sprovođena vakcinacija goveda i ovaca protiv ove bolesti tako da je imunološki zaštićeno preko 80 odsto populacije goveda i ovaca (2017. do kraja 2019).” “Naime, na teritoriji Crne Gore, 11. avgusta 2016. godine dijagnostikovana je pojava bolesti plavog jezika većeg obima. Iz tog razloga, već od marta 2017. godine sprovedena je vakcinacija goveda i ovaca protiv bolesti plavog jezika. Poslije maja 2017. godine pa do kraja 2021. godine bolest se pojavljivala sporadično odnosno bolest je utvrđena kod jedne ovce i troje goveda. Takođe, sprovodi se i kontrola prenosioca bolesti (insekti iz roda Culicoides), radi utvrđivanja njihovog prisustva i utvrđivanja prisustva/odsustva virusa bolesti plavog jezika”, naveli su iz UBH.
Bonus video:
