"Čovjek postaje slobodan svojom odlukom, otporom i nepristajanjem!", citirajući misao čuvenog pisce Meše Selimovića o slobodi, gradonačlenik Tivta Željko Komnenmiovć otvorio je komemoratiovni skup koji je povodom 81.godišnjice potonuća razarača Kraljevske Mornarice Jugoslavije "Zagreb" i junačkog stradanja dvojice njegovih oficira Milana Spasića i Sergeja Mašere, održan ispred spomenika toj dvojici narodnih heroja u Velikom gradskom parku Tivta.
Masovnije nego ikad u posljednjih desetak godina, Tivćani i gosti iz drugih sredina došli su da se poklone sjenima i da odaju počast dvojici oficira Kraljevske Mornarice Jugoslavije, poručnicima bojnog broda Milanu Spasiću i Sergeju Mašeri koji su 17. aprila 1941. odbivši da priznaju kapitulaciju Kraljevine Jugoslavije u Aprilskom ratu, i da brod na kome su služili predaju neprijatelju, minirali i digli u vazduh razarač "Zagreb".
Oni su ovaj moderan ratni brod potopili u uvali Brdišta u Tivatskom zalivu, svjesno pritom žrvtvujući svoje živote i na taj način do posljednjeg trenutka su ostali dosljedni u odbrani oficirske časti i prkosnom stavu prema njemačkom i italijanskom okupatoru čije su jedinice tada već nadirale u Boku Kotorsku.
Zbog njihog junačkog i nadasve simboličnog djela, Spasić i Mašera su kasnije, sedamdesetih godina prošlog vijeka, kao jedini oficiri Kraljevske Vojske Jugoslavije kojima je to pošlo za rukom, posmrtno odlikovani ordenima narodnih heroja nove, socijalističke Jugoslavije.
Komemoraciji povodom 81. godišnjice podviga Spasića i Mašere, prisustvovali su predstavnici Opštine Tivat, Ministarstva odbrane i Vojske Crne Gore, Bokeljske mornarice diplomatskih predstavništava Srbije i Slovenije, Udruženja boraca i antifašista Tivat i Organizacije boraca NOR-a Tivta, Istorijske sekcije OŠ "Drago Milović" i brojni građani.
Uz prigodan ceremonijal i trubačevo intoniranje "Tišine" - kompozicije kojom se širom svijeta odaje počast palim u vojnim sukobima, vijence na spomenik dvojici heroja položila je delegacija Opštine koju su činili Komnenović i potpredsjednici Opštine Tivat Vladimir Arsić i Goran Božović, delegacija Ministarstva odbrane i Mornarice VCG predvođena v.d. komandatnom Mornarice, kapetanom fragate Milanom Jevtovićem, Bokeljske mornarice koja 17. april obilježava kao Dan Podružnice Tivat, boračkih organizacija i Istorijske sekcije.
Polaganjem vijenaca na spomenik Spasiću koji je bio rodom iz Beograda i Mašeri koji je rođen u Ljubljani, poštu su svojim sunarodnicima odali i diplomatski predstavnici Srbije i Slovenije - ministar-savetnik u ambasadi Republike Srbije u Crnoj Gori Mićo Rogović, izaslanik odbrane Srbije u Crnoj Gori pukovnik Predrag Stefanović, izaslanik odbrane Republike Slovenije kapetan bojnog broda Boris Geršak i ambasador Slovenije u Crnoj Gori Gregor Presker.
"Čovjek postaje slobodan svojom odlukom, otporom i nepristajanjem. Možda bi se u ovim riječima o slobodi pisca Meše Slimovića, mogao pronaći odgovor na pitanje: zašto su se dva mlada oficira Kraljevske ratne mornarice Jugoslavije, Beograđanin Milan Spasić i Slovenac Sergej Mašera, tog 17. aprila 1941. godine odlučili na herojski čin i dobrovoljno izabrali smrt", kazao je, obraćajući se prisutnima, Komnenović.
On je podsjetio na istorijske okolnosti podviga dvojice mladih pomorskih oficira, istakavši da je taj akt "i kod samog neprijatelja izazvao divljenje, a kod naroda probudio nadu da će okupator biti pobijeđen".
"Njihov podvig i odricanje od života bio je bljesak iskre i simbolizovao uzvišenost otpora i borbe naših naroda protiv okupatora koja će organizovano početi samo nekoliko mjeseci kasnije, julskim ustancima 1941. godine. Zato ne čudi što su Spasić i Mašera jedini pripadnici Kraljevske Vojske Jugoslavije koji su zbog djela učinjenog u Kraljevskoj Vojsci, proglašeni narodnim herojima socijalističke Jugoslavije. "Tajna slobode počiva u hrabrosti", rekao je startogrčki državnik, govornik i vojskovođa Perikle. O slobodi, nekada najdragocjenijoj privilegiji, pisane su stranice istorije, za nju i oko nje vodili su se bezbrojni ratovi. Mnogi su dali živote uvjereni da je umrijeti za slobodu bolje nego živjeti bez nje. Njihov zajednički put u vječnost prava je herojska drama koja je 1941. odjeknula poput groma a koja i danas, 81 godinu kasnije šalje svijetu snažnu poruku o besprijekornom primjeru časti, junaštva, ponosa i ljubavi prema slobodi i otadžbini. Na nama je da tu poruku, njihovo djelo i položene mlade živote nikada ne prepustimo zaboravu", istakao je Komnenović.
Nakon komemoracije kod spomenika u Velikom gradskom parku, delegacije Opštine Tivat, Mornarice VCG, ambasada Srbije i Slovenije te boračkih organizaciuja, je sa plovila Mornarice VCG, položila i vijenac u more u uvali Brdišta, na mjestu potonuća razarača "Zagreb".
Bonus video:
